Пахтачилик фанини ривожлантиришнинг замонавий усуллари


-жадвал 2005 йил Чўчқа фермаларида ходимлар томонидан туширилган фойда



бет55/89
Дата08.10.2022
өлшемі4.14 Mb.
#462188
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   89
УМК ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИДА МЕНЕЖМЕНТ

5.7-жадвал
2005 йил Чўчқа фермаларида ходимлар томонидан туширилган фойда



Фойда

Фоиз

Тўлов

71,8

Асосий тиббий суғурта

65,6

Таътил учун тўлов

57,3

Ишчиларга компенсация

54,5

Нафақа / нафақа режаси

54,1

Касаллик вақтидаги тўлов

44,1

Қайтарилган гўштлар

43.8

Ҳаёт суғуртаси

36.5

Дентал суғурта

36,3

Ишсизлик суғуртаси

33,8

Ногиронлик суғуртаси

25.4

Автомобил

21,3

Уй-жой

21,1

Давомий таълим

19,9

Фойда алмашиш режаси

18,2

Пулли коммунал

14,6

Бошқалар

6,4

Манба: Миллий Ҳог фермери Ходимлар Натионwиде Сурвей ва ишлаб чиқарувчилар, 2005.
Мавжуд уй-жой, транспорт воситалари, ёки чорвачилик объектларидан фойдаланишни ўз ичига олади.
Рағбатлантириш дастурлари ва бонуслар.
Бонуслар кўпинча, таянч иш ҳақига қўшимча меҳнат унумдорлигини ошириш учун жорий этилади. 2001-2002 йилларда, Сурвей миллий қишлоқ хўжалиги ходимлари, йил давомида ишчиларнинг 47 фоизи ҳозирги фермер иш берувчи товон режасининг бир қисми сифатида пул бонус берди. Агар бонус миқдори йиллик даромад миқдори билан боғлиқ бўлса иш берувчи томонидан кам даромадили йилларда бонуслар ҳам кам берилади.
Бонус режалар бир ёки бир неча омилларга асосланади - ҳажм, ишлаб чиқариш, чидамлилик, иқтисодий самарадорлик ва рентабеллик.
1. Бозорда қўллаб-қувватланадиган бошқа кўплаб соҳаларга нисбатан қишлоқ хўжалиги табиат ва иқлим билан кўпроқ боғлиқ. Бундан ташқари, қишлоқ хўжалигида талаб сигналлари ва таклифнинг жавоб учун имконияти ўртасидаги муқаррар вақт тафовути бор. Биз истеъмол қиладиган бошқа маҳсулотлар билан солиштирганда озиқ-овқатга доимий юқори талаб мавжудлиги сабабли ишлаб чиқаришдаги кичик миқдорда ўзгаришлар нархларга катта таъсир кўрсатиши мумкин. Агробизнесдаги бу ноқулай муаммолар фермерлар учун барқарорликни таъминлашда давлат сектори муҳим рол ўйнашини тасдиқлайди.
Бозор хавфсизлик тармоғини таъминлаш учун бир қатор бозор воситаларидан фойдаланилади.
2. Инсон якка тартибда, яъни бирон-бир жамоага бирлашмаган ҳолда меҳнат қилар экан, у ўз меҳнатини ўзи бошқаради. Бошқача қилиб айтадиган бўлсак, якка тартибда амалга оширилувчи меҳнат фаолияти бошқарувга муҳтож эмас. Аммо одамларнинг меҳнат фаолиятлари бир жойга жамланиб, бир-бири билан ўзаро боғлиқ ҳолатга келгач, бошқарувга эҳтиёж пайдо бўлади ва бошқарув аппаратини бунёд этиш зарурияти туғилади. Бу аппарат ишлаб чиқаришнинг барча бўғинларини бир бутун қилиб боғлаши ва тегишли бўлимлар фаолиятини мувофиқлаштириши зарур бўлади.
3. Маълум бир фермада кўп муддат давомида ишлагани учун бериладиган мукофот пуллари билан тақдирланади. Бу иш берувчи томонидан ишчиларнинг қадрланиши ва узоқ йиллик меҳнати учун миннатдорлигини ифода этади.
4. Рентабеллик бонуслар одатда бизнес ялпи ёки соф даромад фоизига асосланади.
Бир неча асосий тамойиллари қуйидаги бирон-бир рағбатлантирувчи дастури самарадорлигини ошириш имконини беради.
Дастур ходимларга тушунарли, оддий ва осон бўлиши керак.
• Дастур асосан ходим назорат доирасида омиллар асосида бўлиши керак.
• Дастур иш берувчининг энг яхши манфаати ҳисобланади иш мукофотланиши керак.
• Дастур ишлаб чиқилгач, ишни рағбатлантириш учун етарли миқорда катта пул бериши лозим.
• Рағбатлантириш тўлови имкон қадар иш тугагандан кейин дарҳол амалга оширилиши лозим.
• Бонус одатда ишлаш даражасидан фойдаланиб, ёзма равишда берилиши керак.
• Рағбатлантиришга тўлов иш ҳақининг ва яхши меҳнат рақобат муносабатлари сифатида қаралиши керак.
Яхши бонус режаси нафақат моддий ходимларини тақдирлайди, балки уларнинг ютуқлари учун тан беради.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   89




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет