19
Қазақ тарихы
№9 (186), қыркүйек, 2020
Г.Ф.Генс осылардың ішінен Жантөрені ерекше
қолдады [6, 5- 6-пп.].
А.И.Добросмысловтың пайымдауынша Жұма
Құ даймендиев атқар ған лауазымынан 1830 жылы
өз еркімен [7, 5-6-пп.], ал біздегі мә лі мет бойынша
1828 жылы П.К.Эссеннің бұйрығымен босатылған
[6, 31-п.].
1828 жылы 3 қазанда Орынбор әскери гу
бернаторы п.К.Эссен Звериноголовская бекі
ні сінде билеуші сұлтанмен болған жеке кезде
суінде, ж.Құ дай мен диевке өз міндетін жете
орын дамағаны үшін лауазымынан шеттетілге нін
ха бар лайды [6, 31-п.; 5, 144-п.]. П.К.Эссен билеуші
сұлтанға оның жасын (70 жас) сыйлағандықтан
ғана қатаң жазадан босатылғанын түсіндірді [5,
144-п.]. Сол күні әскери губернатор билеуші сұлтан
Жұма Құдаймендиевке істі оның көмекшісі, еңбек-
қорлығымен жақсы танымал, 1826 жылы «ең жоғары
марапатқа ие бол ған», сұлтан Жантөре Жихангеровке
тапсыруға бұйрық береді.
Орынбор Шекаралық комиссиясы Жұма Құдай-
мендиевтің шарасыз дығынан шешілмей қалған ша-
ғымдарды қанағаттандыру мақсатында, оның ең-
бек ақысынан ақша ұстап қалуды ойластырады,
бірақ лауазымынан босатылуына байланысты мұ-
нан бас тартуды ұйғарады. Жұма Құдаймендиев
1838 жылдың мамыр айында қайтыс болады, бұл
туралы Шекаралық ко миссияға 16 мамыр күні Шотай
Бақтыгереев хабарлайды [8, 1-п.].
Жұманың орнына Шығыс бөліктің билеуші сұл-
тан лауазымын атқа рушы болып, бұрын қыпшақ
руын басқарған, Қайып ханның немересі – Жантөре
Жихангеров тағайындалады [9, 1-п.]. Оған осы лауа-
зымына сәйкес билік белгілерін құрайтын қызыл
сахтиян қаптамадағы, жасыл барқыт қынабы бар,
болат жүзді алтын қылыш, алтын белдігімен және
күміс қылыш бауымен табыс етілді [5, 147-п.].
1829 жылдың 5 наурызынан бастап император-
дың жарлығы бойынша Кіші жүз дің билеуші сұлтан
лауазымын уақытша атқарушы сұл тандарға, өздері-
не жүктелген міндеттерді сәтті орындағаны үшін,
Орынбор әскери губернаторының ұйғарымымен ақ-
шалай немесе заттай қомақты мара пат берілді [5,
155-п.].
Достарыңызбен бөлісу: |