Законы 10-е издание москва бином. Лаборатория знаний 2010 3
Көлденең күштің əсерінен болатын қозғалыс
жүктеу/скачать 2.75 Mb. Pdf көрінісі
|
| 8.2. Көлденең күштің əсерінен болатын қозғалыс.
Тыныштық массасы жəне заряды болатын релятивистiк бөлшек индукциясы В бiртектi тұрақты магнит өрiсінде қозғалады. Радиусы ρ болатын шеңбер бойымен В векторғa перпендикуляр жазықтықта осы қозғалыс орындалады. Бөлшектің импульсін жəне шеңбер бойымен айналуының дөңгелек жиiлiгін (бұрыштық жылдамдығын) табу керек. Шығару жолы.Бұл жерде бөлшек Лоренц күшінің əсерінен қозғалады, мұндaғы бөлшектің жылдамдығы. болатыңдықтан бөлшектің жылдамдығы жəне (8.5) теңдеу түрінe келедi: , мұндағы, бөлшектің релятивистiк массасы. /ρ модулi болатын норма үдеу болатындықтан алдыңғы теңдеудi /ρ деп жазамыз. Осыдан теңдеудің импульсі: . (1) Сонымен ρ көбейтіңдiсi осы бөлшектің релятивистiк импульсінің мөлшерi рөлін атқара алады. (1) теңдеудi ескере отырып, бөлшектің айналуының дөңгелек жиiлiгін табамыз: / . Осыдан, дөңгелек жиiлiк бөлшектің жылдамдығынa тəуелдi болады, бөлшектің жылдамдығы неғұрлым үлкен болған сайын, демек оның релятивистiк массасы артқан сайын жиiлiк солғұрлым азырақ болады. Бiрақ аз жылдамдықтар кезіңде жəне / =const, яғни жылдамдықтарды бұл обылысында жиiлiк жылдамдыққа тəуелсiз деуге болады. 8.3. Импульсі релятивистiк протон 0 мезетте кернеулiгi болатын бiртектi көлденең электр өрісi бар облысқа енедi, əpi . Протонның бастапқы қозғалыс бағытынан ауытқуының бұрышының уакытқа тəуелдлiгін табу керек. 8.7-сурет 253 Шығару жолы. Координаттар өсін тандап алып (х – векторы бойында, у - Е векторы бойында), (8.4) теңдеудi осы өстерге проекциялары арқылы жазамыз: / 0, / , мұндaғы, е – протонның заряды. Осы теңдеулерден coңғы екі теңдiктердің қатынасын табамыз , немесе: / , / . (1) Соңғы екі теңдеудің қатынасын алып, төмендегі өрнекті табамыз: / / . Релятивистiк емес жағдаймен салыстыpғанда бұл жерде yaкыт артқан сайын азаяды. Бұған көз жеткiзу үшін (1) тендiктің екі жағын да квадраттаймыз, олардың оң жəне сол жақтарын бөлек-бөлек қосамыз: 1 / болатындығын еске аламыз: 1 . Осы өрнекті (1) тендiкке қойып, 1 / / , шынында да, t артқан кезде кемидi. Ескерту! 8.4 - 8.11-есептерде қысқартылған белгiлер пайдаланылған (мысалға мен дегеніміз мен тің қысқартылған белгілерін бiлдiредi). жүктеу/скачать 2.75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|