Бассүйек күмбезі (төбесі)

46 
-жұп шекелік тесік, foramen parietale; 
-сагиттальды жік, sutura sagittalis (шеке сүйектері арасында); 
-тәжді жік, sutura coronalis (squama frontalis пен ossa parietalia арасында) 
- ламбдотәрізді жік, sutura lambdoidea(, squama occipitalis пен ossa parietalia
арасында) 
- қабыршақтық жік, sutura sguamosa (squama temporalis пен шеке
сүйектерінің арасында)-(жұп); 
Ал шеміршектің дистальды бөлігі сақталып, нәресте туылғаннан соң тіласты
сүйегінің кіші мүйіздерімен денесінің бір бөлігіне айналады, үлкен
мүйіздерімен денесінің қалған бөлігі үшінші желбезек доғасынан дамиды.
Бассүйектің қалған бет бөлігі сүйектері эндосмальды, мұрын қапшығының
алдыңғы – бүйір жақтарында орналасқан мезенхимадан дамиды.
Сонымен бассүйектің беттік бөлігі сүйектері, тіласты сүйегі, төменгі мұрын
кеуілжірі мен төменгі жақсүйектің тәжді өсінділерінен басқаларының
дамулары бойынша алғашқы сүйектер қатарына жатады. 
Тісті жіктер, sutura serratae (ala major ossis sphenoidalis пен оssa temporale
parietale frontale арасында; processus mastoideus пен оssa parietale мен
occipitalе арасында). Бассүйек күмбезінің ішкі бетінде жоғарыда аталған
жіктерден басқа анықталады: 
- саусақтық батыңқылар, impressiones digitatae; 
- милық бұдырлар, juga cerebralia; 
- артериялық жүлгелер, sulci arteriosi; 
- жоғарғы сагиттальды қойнау жүлгесі, sulcus sinus sagittalis superioris; 
- түйіршектілік шұңқыршалары, foveolae granulares сагиттальды жік
бойында. 
Бассүйектің сыртқы негізінің алдыңғы бөлігін basis cranii externa, 
бассүйектің бет бөлігін жауып тұр, ал бассүйек негізінің артқы бөлігі ашық

47 
болғандықтан толық зерттеуге мүмкіндік бар, ол төмендегі сүйектерден
құралған: 
- шүйде сүйектен, os occipitalе; 
- самай сүйектерден, оssa temporalia; 
- сынатәрізді сүйектен, оs sphenoidale; 
- шеке сүйектің емізіктәрізді бұрышынан, angulus mastoideus ossis
temporalia (жұп) 
Шүйде сүйектің қабыршағындағы түзілістер: 
- сыртқы шүйде шодыры, protuberantia occipitalis externa; 
- сыртқы шүйде қыры, crista occipitalis externa; 
- жоғарғы желкелік сызық, linea nuchae superior; 
- төменгі желкелік сызық, linea nuchae inferior. 
Шүйде сүйектің бүйірлік бөліктерінде орналасқан: 
- шүйде айдаршығы, condylus occipitalis; 
- айдаршық өзегі, canalis occipitalis; 
- айдаршық шұңқыры, fossa condylalis; 
- тіластылық өзек, canalis hypoglossalis. 
Шүйде сүйектің базилярлық бөлігінің сынатәрізді сүйек денесімен
бітіскен аймағында жұтқыншақтық төмпешік, tuberculum pharygeum
көрінеді. Артқы бассүйек шұңқырындағы ең үлкен тесік, foramen magnum
болып табылады.
Бассүйек негізінің сыртқы бетінде орналасқан көптеген тесіктер арқылы
тамырлар мен нервтер өтеді.
Бассүйек негізінің сыртқы бетін түзуге самай сүйек
пирамидасының төменгі бетімен емізіктәрізді өсінді қатынасады. Көрсетілген
бетте орналасқан: 
- мойындырық шұңқыры, fossa jugularis; 
- бізтәрізді өсінді, processus styloideus; 

48 
- біз-емізіктәрізді тесік, foramen stylomastoideum; 
- тасты шұңқырша, fossula petrosa; 
- сыртқы ұйқы тесігі, foramen caroticum externum; 
Емізіктәрізді тесік аймағында орналасқан: 
- шүйде артериясы жүлгесі, sulcus a.occipitalis; 
- емізіктәрізді тілік, incisura mastoidea; 
- емізіктәрізді тесік, foramen mastoideum. 
7 кесте. Бассүйектің сыртқы негізінің тесіктері мен олар арқылы өтетін
түзілістер 
Тесіктер 
атауы 
Түзілістер 
артериялар 
веналар 
нервтер 
Үлкен шүйде 
тесігі, foramen 

жүктеу/скачать 2.15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: