Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары

199 
(кӛшіріп жазу) − 20-25 мин 
жҧмыстарын тексеру; жаңа материалды 
тҥсіндіру; сыныпта және ҥйде ӛздігінен 
орындау ҥшін тапсырма беру − 20-25 мин. 
3.Мҧғалімнің 
басшылығымен 
істелетін 
жҧмыс. Оқушылардың ӛздігінен орындаған 
жҧмыстарын тексеру; ӛткенді пысықтауға 
байланысты жаттығу жасау немесе әңгіме 
ӛткізу; ҥйге тапсырма беру − 10-15 мин.
3.Оқушылардың 
ӛздігінен 
істейтін 
жҧмыстары. 
Мҧғалімнің 
тҥсіндірген 
материалын пысықтауға байланысты әртҥрлі 
тапсырмаларды орындау − 10-15 мин. 
Екі сыныптың екеуінде де ӛткен материалды қайталауға арналған сабақты 
қҧрудың ешбір айтарлықтай қиындығы жоқ. Бҧл сияқты сабақтарда, алдағы 
айтылған сабақты ӛткізудің екі тҥрінен гӛрі, балалардың ӛздігінен істейтін 
жҧмыстарын ӛткізу мҥмкіншілігі мол болады. Ӛткен материалды қайталау 
арқылы ӛтетін сабақтың ҥлгі жоспары мынадай болып жасалуы мҥмкін: 
Тӛменгі сынып 
Жоғары сынып: 
1.Оқушылардың 
ӛздігінен 
істейтін 
жҧмыстары. Ӛткенді пысықтау, қайталау, 
ҥйге берілген тапсырманы әрі қарай 
жҥргізу; 
мҧғалімнің 
басшылығымен 
ӛткізілетін сабаққа даярлану − 10 мин 
1.Мҧғалімнің 
басшылығымен 
істелетін 
жҧмыс. Ӛткенді ӛздігінен қайталау немесе 
пысықтау ҥшін берілген тапсырманы 
тексеру ҥшін бақылау жҧмысы − 10 мин. 
2.Мҧғалімнің 
басшылығымен 
істелетін 
жҧмыс. Оқушылардың ӛздігінен істеген
жҧмыстарын 
тексеру, 
ӛткенді 
қайталауға немесе пысықтауға байланысты 
жаттығулар жасау, әңгіме ӛткізу; сыныпта 
неҥйде оқушылардың ӛздігінен орындауы 
ҥшін тапсырма беру − 20-25 мин. 
2.Оқушылардың 
ӛздігінен 
істейтін 
жҧмыстары. Ӛткенді пысықтауға немесе 
қайталауға, оқушылардың білімін тексеру 
мақсатымен 
берілген 
мҧғалімнің 
тапсырмасын орындау (сынып бойынша 
оқу, жаттығу жҧмысы т.б.) − 20-25 мин.
3.Оқушылардың 
ӛздігінен 
істейтін 
жҧмыстары. 
Ӛткенді 
пысықтау 
және 
қайталау 
ҥшін 
берілген 
мҧғалім 
тапсырмасының біразын орындау (жазбаша 
жаттығу, кітап оқу) − 10 мин. 
3.Мҧғалімнің 
басшылығымен 
істелетін 
жҧмыс. Оқушылардың ӛздігінен істелетін 
жҧмыстарын тексеру; балалармен ӛткенді 
қайталау − 10 мин. 
Мҧғалім мҧндай сабақтарда балалармен тікелей жҧмыс істеуді ӛздігінен 
жҧмыс істеу оңайыраққа тҥсетін сыныптан бастайды немесе балалардың 
ӛздігінен орындайтын жҧмысы ҥшін алдын ала ауызша жаттығулар мен 
әңгімелерді қажет ететін сыныптардан бастайды. Егер де осы айтылған 
сыныптардың бірінде жазбаша бақылау жҧмыстарын ӛткізу белгіленсе, онда 
мҧғалім жҧмысты сол сыныптан бастайды. Мҧғалім бақылау жҧмысын 
алғаннан кейін, балалар сол сағат бойына ӛздігінен жҧмыс істей алады. 
Ал екі сыныптың екеуінде де ӛткенді пысықтау немесе қайталау жҧмысы 
жҥргізілетін болса, онда мҧғалім екі сыныптың екеуімен де тікелей жҧмыстар 
жҥргізеді не балалардың ӛздігінен жҧмыс істеуі арқылы жҥзеге асырылады. 
Жоғарыда келтірілген сызбада тӛменгі сыныптарда мҧғалімнің 
басшылығымен тікелей істелетін жҧмыстар сабақтың алдында, жоғары 
сыныпқа беретін тапсырмадан кейін басталады. Ал жоғары сыныптарда 
мҧғалімнің басшылығымен ӛткенді қайталау немесе пысықтау бойынша 

200 
балалармен жҥргізетін тікелей жҧмыстары балалардың ӛз бетінше жҧмыс істеуі 
ҥшін берілетін тапсырмаларды тҥсіндіруге байланысты сабақтың алдында, одан 
кейін балалардың ӛздігінен істеген жҧмыстарының нәтижесіне байланысты 
сабақтың соңында жҥргізіледі [3]. 
Физикадан мынадай тапсырмалар орындауға болады: оқытушының 
кӛрсеткен ҥлгісі бойынша орындалатын; оқытушыдан алған білім, білік, 
дағдыларын ӛз бетімен пайдалануды талап ететін, бірақ оқытушының 
басқаруын пайдаланған жағдайда; алған білім, біліктерін басқа жағдайда 
пайдаланғанда; оқушыдан ойлауды, шығармашылықты талап ететін байқау, 
талдау арқылы жаңа қорытынды, анықтамаға шығаруға болатын тапсырмалар. 
Мҧғалім тапсырманың дҧрыстығын, оқушылардың оның мазмҧны мен 
нәтижесін қаншалықты тҥсініп меңгергенін анықтайды. Демек, мҧғалім 
бақылаушы ғана емес, ҧйымдастырушы да, оқушының ӛздік жҧмысын 
тексеруші де. Мҧғалім тапсырма арқылы олардың таным қабілетін 
бағдарламалайды, оны бір мақсатқа бағыттап, сапасын анықтайды. 
Оқушылар тапсырма алады, меңгерген білім қорына сҥйене отырып, 
оның мақсаты мен орындау тәсілдерін ойластырады және ең маңыздысы – 
жҧмысты ӛздігінен орындау барысында алынуға тиісті нәтижелерді талдайды. 
Содан соң істелген жҧмыстың дҧрыстығын ҥнемі тексере отырып, тапсырманы 
бӛлімдері бойынша орындайды. Алынған нәтижелерді реттеп әзірлейді (ӛзін-ӛзі 
бақылайды) және жазу жҧмысы, цифрлар, сызулар, суреттер, модельдер т.б. 
тексеру ҥшін мҧғалімге тапсырады. Оқушылардың оқу жҧмысын, оқу 
әрекетінің жемісті болуы – оқу жҧмысын тәсілдерін менгеруге байланысты[4]. 
Шағын жинақталған мектептерде білім беру барысында оқушылардың 
жеке тҧлғасын жан-жақты дамытуға, олардың танымдық әрекетін дамытуға, ой 
санасын қалыптастыруға ерекше назар аудару әр педагог мҧғалімнің міндеті. 
Осы тҧрғыдан алғанда оқушылар алған білімдерін жадында сақтап қана 
қоймай, оның ӛмірмен байланысын іс-жҥзінде қолдануға жаттығады.

жүктеу/скачать 5.34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: