202
ҥстінде тек білім беріп қана қоймай, ертеңгі кҥніне қажет болатындай тәрбиелік
қҧндылықтарды қалыптастыруға ҧмтыламын. Ол ҥшін кҥнделікті сабақтарымда
білім алушыларға қҧзырлық тапсырмалар беріп отырамын.
Ол қҧзырлық тапсырманы жасауда негізгі мына қҧзырлық тҥрлерін
ескеруге тырысамын. Олар:
1. Жалпы - мәдени қҧзырлық
2. Оқу- танымдық қҧзырлық
3. Ақпараттық қҧзырлық
4. Коммуникативтік қҧзырлық
5. Орындаушылық қҧзырлық
Жасалатын тапсырма мазмҧны аталған қҧзырлық тҥрлерінің 1-2 немесе
барлығын қамтуы мҥмкін [1].
Қҧзырлық тапсырманың қҧрылымы:
1. Ынталандыру. Ынталандыру- оқушының
осы тапсырманы орындау
ҥшін жасайтын қызметін кӛрсетеді.
2. Тапсырма. Тапсырманың дҧрыс орындалуына нақты тҥсінік беріледі.
3. Нҧсқаулық. Жҧмыс жасау алгоритімі кӛрсетіледі.
4. Дерек кӛзі - тапсырманы табысты орындауға арналған ақпарат.
5. Моделдік жауап – оқушыға ӛз жауабының дҧрыстығын тексеру ҥшін
берілетін тапсырманың дҧрыс жауаптары.
6. Бағалау критерийлері - берілген тапсырма негізінде балдық жҥйемен
бағалану арқылы жасалынады.
7. Баға – балдық жҥйені бағаға айналдыру
Физика пәні бойынша қҧзырлылықтар:
-дҥниені ғылыми тану әдістерін білуі, байқау мен іс-тәжірибелерді ӛткізу,
ӛлшеулерді ӛткізу, эксперименттік жҧмыс нәтижелерін ӛңдеу және тҥсіндіру;
-физиканың негізгі заңдары мен тҥсініктерін білуі, тҥсініктердің физикалық
мәнін тҥсінуі, физикалық қҧбылыстар, заңдар мен теориялар жӛнінде білуі;
-қазіргі астрономияның және астрофизиканың негізі идеялары, аспан
денелерінің табиғаты, ғарыштың қҧрылымы мен эволюциясы жӛнінде білімнің
болуы.
Қҧзырлық тапсырмалардың тиімділігі:
1. Білім
алушыға дайын білім бермей, білімді тапсырманы ӛзі орындау
арқылы алуы;
2. Білім алушы алған білімінің негізінде жаңа білімді іздену барысында
алады;
3. Білім алушының оқу дағдысы зерттеушілік сипат ала отырып, пәнді
ӛзінің меңгеруіне жол ашады;
4. Білім алушының
білімі нақты бағаланады, оқушы ӛз білім деңгейін
біліп, саралайды [1].
Ҧстаздың
шығармашылық
-
ізденіспен,
жауапкершілікпен
ҧйымдастырылған сабағы оқушының ӛз бетімен жҧмыс жасауына , ізденуіне,
болашаққа деген талпынысын арттыруға жол ашады. Бҧл тҧрғыда «Физика»
пәні сабақтарымда қҧзырлық тапсырмаларды кеңінен пайдаланамын. Бҧл
тапсырма тҥрін ҥй тапсырмасын сҧрау, жаңа сабақты тҥсіну және сабақты
203
қорытындылау кезеңдерінде пайдаланып келемін. Қҧзырлық тапсырма
қҧрылымында тҥсінік,
ынталандыру, берілетін тапсырма, нҧсқаулықтар, дерек
кӛздері, бағалау жҥйесі жҥргізіліп отырылады [3].
Мысалы, мен ӛзімнің сабақтарымды мынадай тӛмендегідей бағытта
ӛткіздім.
1. «Электромагниттік индукция заңы» тақырыбында «ой қозғау»
бӛлімінде серпілген сауал стратегиясын қолдандым. Бҧл стратегия барысында
оқушылар арасында интербелсенділікті дамытумен ғана шектелмей, оны ӛмірде
қолдануына ҥйреттім. Оқушылар ӛз білетіндерін еске тҥсіріп, қағазға жазып,
талқылау жҧмысын жҥргізді. Осы бағытта оқушылардың сӛйлеу
дағдыларын,
ӛз ойын нақты дәлелдермен негіздеуді бірқалыпқа келтірдім.
2. Практикалық жҧмыс орындауда қорытындылау бӛлімін сызба, кесте
тҥрінде қҧзырлық тапсырма беріп келемін. Кесте толтыра отырып, оқушы
мәлімет берудің маңызын, сыни ойлауы қалыптасады. Мысалы, тӛмендегі
кестеде берілген тапсырмалар:
Кесте 1 – Қҧзырлық тапсырма
Достарыңызбен бөлісу: