Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011
жүктеу/скачать 2.09 Mb. Pdf көрінісі
|
| Тӛртінші
кезеңде, білім беру үдерісінде, педагогикалық жүйе ретіндегі білім беру ұйымдарында қалыптасқан басқару қызметтері – мақсат қою, міндеттер мен күтілетін нәтижелерді жаңаша нақтылау жүзеге асырылады. Бұл жағдайда түрлі деңгейлердегі жүйелерді басқарудың стратегиялық мақсатына бағдарлы ӛзгерістері, яғни, жүйені әрбір компоненті нәтижелерінің жалпы жүйе мақсатына, күтілетін нәтижелеріне сәйкестігі қамтамасыз етілді. Осылайша, басқарушылар мен педагогтардың ӛзіндік мақсаттарын анықтау арқылы құндылықтық бағыттарының қалыптасуына, ӛзін–ӛзі дамытушылық кӛзқарастары ғана емес, жалпы білім беру ұйымының, білім беру үдерісін ұйымдастыру мақсатына сай ұйымның даму стратегиясын ӛзгертуге ықпал етуге мүдделі болуы қамтамасыз етіледі. Бесінші кезеңде, жүйенің ұйымдастырушылық ӛзгерістері, жаңа сапаға ӛтуі–педагогикалық жүйенің мақсатқа сәйкес даму ӛзгерістері жүзеге асырылады. Осы деңгейде педагогикалық жүйе ретіндегі білім беру ұйымдарында, білім беру үдерісін басқаруда жаңа бағыттар, тұжырымдамалық ӛзгерістер пайда болады. Мұндай түбегейлі ӛзгерістер біртіндеп дамытуды қажет ететіндіктен, әрқайсысының орындалуы ӛзінің алдындағы деңгейдің орындалуына тікелей байланысты болып келеді. Сондықтан, жаңа стратегиялық міндеттерді орындау қалыптасқан басқару құрылым жағдайында мүмкін емес. Педагогикалық жүйені мақсат қою арқылы ӛзгерту, дамыту әдетте белгілі бір деңгейде ықпал ету әрекеттерін қажет етеді. Мысалы, педагогикалық жүйелерде бірінші және екінші деңгейдегі ӛзгерістер үнемі жүргізіліп отыратын үдерістер, тіпті стартегиялық ӛзгерістер де жоспарланып жатады. Бірақ ӛзгерістерді дәл жоспарлау мүмкін емес. Стратегиялық ӛзгерістер мен дамуды дәл жоспарлау, есептеу арқылы басқару мүмкін емес. Ӛйткені, ӛзгерістер жоспардың жақсы болуынан емес, ұйымдағы күрделі қарым қатынастардың тиімді, қолайлылығы нәтижесінде пайда болады. Сӛйтіп, педагогикалық жүйені даму логикасында қарастыру басқарудағы жобалау қызметінің жаңа мүмкіндіктерін айқындап отыр. 165 Педагогикалық жүйенің ӛзгерістерін жобалау арқылы қамтамасыз ету педагогтар мен білім беру ұйымдары басшыларының құзыреттіліктерін арнайы дамытумен қатар, ұйымды дамытуға сыртқы ықпалдар нәтижесінде байланысты ішкі ресурстарды тиімді пайдалану нәтижесінде мүмкін болады. Жобалау негізінде ұжымның ӛзгерістерін қамтамасыз ете алатын ресурстар және оны пайдалану мүмкіндіктерін тӛмендегідей белгілейміз: – педагогикалық ұжымның құзыреттілігін дамыту, оның ұйым ішілік түрлерін жаңарту, педагогтардың шығармашылық белсенділігін арттыру ресурстары немесе педагогтарды негізгі адам ресурстары ретінде басқару ресурсы; – білім беру мекемелері жүйесін пайдалана отырып жеке білім алу бағдарламаларын құрастыру және жүзеге асыру ресурстары немесе ұйымдастырушылық–педагогикалық ресурстар; – білім беру мақсаттары мен педагогтар сұраныстарына сай келетін білім беру технологияларыны игеру, пайдалану ресурстары немесе ғылыми–әдістемелік ресурстар; – педагогикалық жетістіктер мониторингін жасау және пайдалану негізінде білім беру үдерісін жетілдіру ресурстары немесе ақпараттық ресурстар; – әлеуметтік ортаның ерекшеліктерін ескере отырып, ұйымның білім беру бағдарламасын жетілдіру немесе әлеуметтік–педагогикалық ресурстар; Бұл басқарудағы жобалау қызметін жүйені даму логикасында қарастыру арқылы жаңа мүмкіндіктерін айқындайды. Осыған сай, басқарудағы жобалау қызметі құрылымдық және мазмұндық ӛзгерістер механизмі ретінде педагогикалық жүйелердің барлық бӛліктері мен құрылымдарындағы мақсат қою мен оны орындау жолдарын талаптарға сай жаңарта алады. |