Жалпы мемлекеттік коммуникациялары

178
ниеті мен көрікті табиғаты əркімді де өзіне тартып тұрады. 
Бүгінде Қазақстан туримзнің барлық түрі бойынша, нақтырақ 
айтсақ, танымдық, сауықтық, этникалық, экологиялық, шипажай-
сауықтыру, орнитологиялық, балалар, аңшылық тағы басқа да 
түрлері бойынша қызмет ете алатындай дəрежеде. 
Ұлы Жiбек жолы бойында орналасқан Қазақстан көне за-
мандардан бүкіл түркі əлеміне танылған тарихи мекен. Сол се-
бептен бірегей табиғаты ғажайып қорықтар, емдік су көздері, 
археологиялық жəне тарихи ескерткіштер, қалалар əу бастан 
саяхат пен туризм көздері саналған. Қазақстандағы алғашқы 
туристiк ұйымдар 20 ғасырдың 20-30-жылдары пайда болды. 
Тарихқа қарап, елімізде туризм саласы тамырының тым тереңде 
жатқанын байқаймыз. 
Қазіргі таңда Еуропа мен Азия арасындағы тауар алмасу 
көлемі шамамен 700 млрд. АҚШ долларын құрайды. Кейбір бол-
жамдар бойынша 2015 жылға қарай осы көрсеткіш 1 трлн. АҚШ 
долларына жетеді. 2015 жылы Қазақстанның транзитынан 1.1 
млрд. АҚШ долларына жетеді. Жалпы Оңтүстік-Шығыс жəне 
Шығыс Азия-Еуропа елдеріне кететін транзиттер шамамен 330-
400 млрд. АҚШ долларын құрайды. Оның ішіндегі 20% Қазақстан 
арқылы өтеді. 
2006 жылы Қазақстан ұзақ уақыттық Көліктік стратегия 
қабылдады. Оның ішінде Азия континентімен Республикалық 
мемлекеттің шекаралық дамуы қарастырылады. Страте-
гия солтүстік-оңтүстік жəне батыс-шығыс бағытындағы 
магистральдардың салынуы осы стратегиямен қарастырылып 
жатыр. 
Бұл жобалардың барлығы уақыт пен арақашықтықты 
қысқартуға жəне ең маңыздысы болып келетін - жаңа транзиттік 
жолдар ашылуы (Достық станциясының кеңейтілуі, жаңа 
темір жолдардың салынуы: Шар-Өскемен, Ералиево-Құрық, 
Маңғышлақ-Баутино, Қорғас-Жетіген, Бейнеу-Жезқазған, Өзен-
Түркіменстан шекарасы, Мақат-Қандыағаш, Достық-Ақтоғай, 
Алматы-Ақтоғай, Ақтоғай-Мойынты, т.б. темір жолдар бөліктерін 
электрификациялау).
Халықаралық тасымалдаудың əлемдік практикасы көліктік 
маршруттардың бəсекеге қабілеттілігін көтеру техникалық мəсе-

179
ле лерді шешумен ғана шектелмейтінін көрсетті. Ең бастысы, 
транзиттік жүк тасымалдаудың жолында кездесетін ауыр емес 
қиыншылықтарды жою үлкен мағына береді, мысалы халықара-
лық көліктік коридорларды жетілдіруге қызыққан əртүрлі саяси 
жақтармен шешілмегендігі, жүк тасымалдайтын шекаралардағы 
технологиялық өткізудің болмауы, құқықтық саладағы толық 
қамтылмаған ақпаратпен қамтамасыз етілмегендігі жəне т.б.
2007 жылы Қазақстан территориясында 1006 контейнерлік 
пойыздар пайда болды, оның ішінде мына бағдарлар бойынша: 
Алматы-Алашанькоу (311 пойыз), Ляньюньган-Алматы (337 по-
йыз), Ляньцзын-Алматы (153 пойыз), Находка-Локоть-Алматы 
(112 пойыз), Находка-Локоть-Сарыағаш (37 пойыз), Ляньюньган-
Ассаке (33 пойыз). 2006 жылғымен салыстырғанда пойыздар 
саны 45%-ке өсті (224 пойызға көп). Жалпы барлық бағыттардың 
контейнерлік пойыздар құрамына 42090 вагон əкелінді, 47138 
контейнер оның ішінде 8283-20 фут. контейнер, 38855-40 фут. 
контейнер. 
Қазақстан территориясы бойынша 70 халықаралық əуе кори-
доры өтеді. Халықаралық əуе жүйесі транзитті хат 1995 жылдан 
2008 жыл аралығында 5 мың км-ден 65 мың км-ге өсті. Алматы, 
Астана, Қарағанды жəне Атырау əуежайларында «EL AL» (Изра-
иль), «KLM» (Нидерланды), «FedEx» (АҚШ) жəне т.б. авиаком-
паниялары Боинг -747 ұшағы əрдайым келіп тұрады.
Қазақстан жəне Ресей территориялары арқылы Батыс 
Еуропаға Қазақстандағы ең ірі Батыс-Еуропа жəне Батыс-Қытай 
трансконтинентальдік автотранспорттық коридордың салынуы 
басталды. Жоба құрамында Орталық Азия мемлекеттерінен 
оның ішінде Өзбекстан, Қырғыстаннан шығу коридорларының 
салынуы қаралып жатыр. Бағдардың жалпы ұзындығы 8445 км 
құрайды, оның ішінде: Ресей бойынша 2233, Қазақстан бойынша 
2787 км (өнделетін - 2552 км), Қытай бойынша 3425 км.
Еуропа-Ресей-Қазақстан-Қытай - бұл Қытайдан Еуропаға ең 
қысқа жол, бұнда ең аз қосылушы мемлекеттер, шекаралар. Бұл 
жобаның бəсекелестік артықшылықтары оны перспективті етеді, 
жол шамамен он күн алады (транссип - 14 күн, су арқылы - Суэц ка-
налы - 45 күн). Жоба өте жақсы жаңа заманға сай интелектуалдық 
жүйе жəне логистикалық орталықтың қызметтері бар, техникалық 
қолжетімді коридор кіретін биік деңгейдегі қызметтер береді. 

180
Ақтау порты үш халықаралық көліктік - Трасека, Солтүстік-
Оңтүстік, Иногейд коридорларын қосатын бөлігі болып табылады.
Су хатында Каспий бассейнінде жалпы тасымалдау көлемі 
30 млн. тонна құрайды, соның ішінде Ақтау портының бөлігі 
38% құрайды. 

жүктеу/скачать 2.79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: