Онтуганова шынар шералиевна



Pdf көрінісі
бет39/94
Дата13.04.2024
өлшемі6.99 Mb.
#498564
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   94
11.04.2023.disser

Мұғалім рөлі: Таным үдерісі мен үйренуді ұйымдастырушы, жүргізуші, 
бағыт-бағдар сілтеуші, мәселелік түрде оқушылар түсінетін және талдайтын 
болмысты құрастырушы. 
Оқушы рөлі: Белсенді, өз біліміне деген жауапкершілікті түсінуші, білімді 
өздігімен игеруші, өз қажеттіліктеріне айқындаушы. 
Мұғалім әрекеттері: Оқушылар мынадай қабілеттерді дамытуға ұмтылады: 
- өзіндік әрекеттер мен көзқарастар қалыптастыру мен дамыту; 
- ақпаратты өздігімен игеру: талдау, шешім қабылдау, жаңа мазмұн құру; 
- мәселені айқындау және оның шешу жолдарын қарастыра білу; 
- келісім мен пікірталас жүргізе алу; 
- өз сөзіне иландыру және бітімге келе білу. 
Оқушы әрекеттері: 
- білімді өздігімен игереді, олар білімді өзіндік түсінік, ойлар, идеялар, 
көзқарас деп түсінеді. 
- өз біліміне деген жауапкершілігі жоғары: оларға еш қысым жасаудың 
қажеті жоқ. 
бастамашыл, белсенді. 
Оқушыларға логикалық ұғымдар негізінде оқытуда мынадай жүйеде 
оқытылады: 
Оқу мақсаттарының оқушы мүддесіне қатысы: 
- оқушылардың мұқтаждары мен мүдделеріне сәйкес; 
- барлық қатысушылар шешім қабылдауға өз үлесін қоса алатындығын 
сезінуі; 

барлық қатысушылар өз шешімдерін жүзеге асырудағы өз 
жауапкершіліктерін есіне сақтау. 
Әдістемелік әдістер:
1. Танымдық әдістер: талдау, жинақтау, салыстыру, жалпылау мен 
абстракциялау. 
2. Тәжірибелік әдістер: жаттығу, мәтіндермен жұмыс, есептер, логикалық 
тапсырмалар.
Әдістемелік тәсілдер: «Deal», «Синектика» «Мағыналас сөздер», «Жұбын 
тап», «Шындық па, жалған ба?», «Қатесін тап», «Венн диаграммасы», «Дарақ 
социометриясы». 
Олай болса, бастауыш мектеп оқушысының логикалық ойы мен тілін 
дамыта оқытудың дидактикалық жүйесі төмендегіше болады (сурет 32). 


94 
Сурет 32 – Логикалық амал-тәсілдер арқылы оқушылардың ойы мен тілін 
дамыта оқытудың жүйесі 
Мақсаты: бастауыш мектеп оқушыларының логикалық амал-тәсілдері арқылы ойы мен 
тілін дамыта оқыту, оларды тиімді қолдануға дағдыландыру 
Өзіндік әрекеттер 
мен көзқарастар 
қалыптастыру 
Ақпаратты 
өздігімен 
игеру: талдау, шешім 
қабылдау, жаңа мазмұн 
құру 
Мәселені 
айқындау 
және 
оны 
шешу 
жолдарын 
қарастыра 
білу 
Келісім мен 
пікірталас 
түрінде ашу 
Өз сөзіне иландыру, 
дәйекті дәлелдер айту 
және бітімге келе білу 
Ұғым қалыптастыру, 
дұрыс пайымдау және 
ой-тұжырым жасау 
- оқу, үйрену, білім алу «үйрену» арқылы ғана білімді меңгеруге ықтимал 
деген қағидаға негізделеді; 
- жалпыға міндетті мемлекеттік білім беру стандартының мазмұны; 
- 3-сыныпқа арналған «Математика» оқулығы бағдарламасының мазмұны; 
- мемлекеттік стандартқа сай бастауыш мектеп оқушыларының әрбір пән 
бойынша меңгеруге тиіс білім мазмұны. 
Танымдық әдістер: 
Талдау 
Жинақтау 
Салыстыру 
Жалпылау 
Абстракциялау 
Тәжірибелік әдістер: 
Жаттығу 
Мәтіндермен жұмыс 
Есептер 
Логикалық тапсырмалар 
«Deal» әдісі, «Синектика» әдісі, «Мағыналас сөздер» тәсілі, «Жұбын 
тап» тәсілі, «Шындық па, жалған ба?» тәсілі, «Қатесін тап» тәсілі 
Венн диаграммасы, «Дарақ социометриясы». 
- Оқу бағдарламалары 
- BilimLand, мультимедиялық құралдар, 
Kahoot қосымшасы
- « Логикалық тапсырмалар» әдістемелік құралы 
- Тапсырмалар кешені 
- Ғаламтор ресурстары 
- Электронды оқу ресурстары 
Білім қорын түсінік, ойлар, идеялар, көзқарастар деп түсінетін 
және бастамашыл, белсенді, ойын дұрыс тұжырымдап, оны анық 
та ашық жеткізетін, тәуелсіз ойға ие болатын бастауыш сынып 
оқушысының моделі 
Міндеті 
Күтілетін 
нәтиже 
Тәсілдері 
Әдістері 
Мазмұны
Ресурстары 
Құралдары 


95 
Бастауыш мектепте логикалық амал-тәсілдерді қолдану арқылы 
оқушылардың ойы мен тілін дамыта оқыту технологиясының бағыты осы 
айтылғандармен 
байланысты. 
Осымен 
байланысты 
дамыта 
оқыту 
технологиялары басшылыққа алынып, оқушыларды ойы мен тілін дамытудың 
жаңа арнадағы мүмкіншіліктерін зерделеу бағыты ұсталынады. 
Бастауыш мектеп оқушыларының ойы мен тілін дамытудағы қолданылатын 
тиімді тәсілдерге тоқталып өтсек. 
Білім жүйелерін меңгеру – күрделі ой жұмысының нәтижесі. Бұл ойлау 
тәсілдері мен формалары (ұғым, пікір, ой қорытындылары) арқылы жүзеге 
асады. Адам ойының бастапқы формасы – ұғым. Бұл айналадағы заттардың 
мәнді, негізгі белгілері туралы қарапайым ой. Шәкірттердің оқу үстінде 
меңгеретін ұғымдарының қалыптасу жолы бірнеше басқыштардан өтеді. 
Алғашында бала меңгеретін ұғымдардың аумағы тар, мазмұны да кеңейіп 
тереңдейді. Ұғымдарды меңгеру сөз арқылы іске асады. Сөз – ұғымның 
материалдық қабығы. Ұғым бір сөзбен де, бірнеше сөзбен де беріледі, оның 
нақты не абстрактілі жалаң, не күрделі екендігі тек контексте ғана айқындалады. 
Шәкірттердің танымдық ұғымдарын берік қалыптастырмайынша, оларға жүйелі 
білім беру қиынға соғады [160]. 
Бастауыш мектеп оқушыларына ұғым қалыптастыруда маңызы зор 
тәсілдердің бірі «Мағыналас сөздер» тәсілі. Белгілі бір тақырыпқа байланысты 
бірнеше ұғымдарды беріп, олардың ортақ белгілерін табу тапсырылады. 
Тақырыпқа байланысты ешбір ортақ белгісі жоқ ұғымдарды алып тастау арқылы, 
оқушы ұғымдардың мәнді және мәнсіз белгілерін ажыратуға дағдыланады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   94




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет