Құзыреттілік көзқарасқа негізделген мемлекеттік білім стандарты.
Білім беру мазмұнын дамытудың қазіргі заманғы тенденцияларының бірі – оны стандарттау (мемлекеттік деңгейде бірыңғай ережелер мен талаптарды белгілеу). Стандарттауда келесі екі фактор маңызды:
1) елімізде әртүрлі оқу орындарында оқитын жастардың жалпы орта, орта арнаулы, кәсіптік білімдерінің біркелкі болуын қамтамасыз ететін біртұтас педагогикалық ортаны құру қажеттілігі;
2) Өзбекстанның дүниежүзілік қауымдастық жүйесіне кіруі нәтижесінде халықаралық білім беру тәжірибесінде жалпы орта және орта арнаулы, кәсіптік-техникалық білім мазмұнының даму тенденцияларын ескере отырып.
Мемлекеттік білім стандарты:
1) білім беру нысанына қарамастан бітірушілер қол жеткізуге тиіс білім деңгейін айқындайтын негізгі құжат;
2) оқу пәні бойынша қорытынды білім берудің қорытынды нәтижелерін анықтайтын негізгі құжат;
3) білім беру бағдарламаларының ең төменгі мазмұнын, білім алушылар орындайтын оқу жұмысының шекті көлемін, сондай-ақ бітірушілердің дайындық деңгейіне қойылатын талаптарды айқындайды.
Өзбекстан Республикасының «Білім туралы» Заңымен қатар білім стандарты негізгі нормативтік құжат болып табылады. «Стандарт» ағылшын тілінен аударғанда «норма», «үлгі», «модел» дегенді білдіреді. Стандарттың көмегімен республиканың әртүрлі оқу орындарында білім берудің тұрақтылық деңгейін қамтамасыз етуге, оқу-тәрбие жұмысының нормаларын түзетуге, оқушылардың білімін бағалау критерийлерін әзірлеуге болады.
Білім беруді стандарттау әлемнің дамыған елдерінде оқу жоспарлары мен бағдарламаларын мінсіз жасап, белгілі бір білім деңгейін белгілеу арқылы жүзеге асырылады. Бірақ «стандарт» терминінің өзі білімге қатысты соңғы кездерден бері қолданылып келеді. Мемлекеттік білім беру стандарттары білім сапасын арттыруға мүмкіндік береді. Олар білім беру мазмұнының ең төменгі көлемін белгілеп, білім деңгейінің төменгі шегін анықтайды.
Білім стандарты енгізілгенге дейін мұндай міндетті ережелер болған жоқ. Игерудің нақты белгіленген шектерінің болмауы ХХ ғасырдың 80-жылдарындағы түлектердің көпшілігінің нақты білім деңгейінің өте төмен болуына әкелді.
Мемлекеттiк бiлiм беру стандарттарын жасау жұмыстары Өзбекстан Республикасының «Бiлiм туралы» Заңы (1992) қабылданғаннан кейiн басталды. Осы құжаттың 6-тармағында халықаралық білім беру стандарттарына сәйкес келетін мемлекеттік білім стандарттарын құру қажеттігі көрсетілген еді. Дүниежүзілік тәжірибе негізінде жасалған білім беру стандарттары әрбір пән бойынша игерілуі тиіс білімнің ең төменгі деңгейін анықтауға мүмкіндік берді.
Достарыңызбен бөлісу: |