Бақылау сұрақтары:
1. «Дидактика» ұғымына анықтама беріңіз.
2. Дидактиканың пәні мен объектісі неден тұрады?
3. Дидактиканың негізгі міндеттері қандай?
4. Дидактиканың негізгі категориялары қандай?
5. Дидактикалық ұғымдардың қайсысымен таныссыз?
6. Қазіргі дидактикалық жүйенің ерекшелігі неде?
7. Оқыту заңдылықтары дегеніміз не? Оқытудың принциптеріне сипаттама беріңіз.
БІЛІМ МАЗМҰНЫ
Жоспар:
Ғылыми-техникалық процесс және білім мазмұны.
Қазіргі уақытта білім мазмұнын анықтаудағы негізгі идеялар.
Білім беру мазмұнын анықтайтын нормативтік құжаттар.
Құзыреттілік көзқарасқа негізделген мемлекеттік білім стандарты.
STEAM білім беру.
Жаңа буын оқулықтарын жасауға қойылатын талаптар.
Оқулықтағы оқу материалдарын жүйелеу принциптері.
Негізгі ұғымдар:
Білім құқығы, білім беру басымдығы, білім мазмұны, білім мазмұнының тарихи-таптық сипаты, «формальды білім беру», «материалдық білім беру» теориялары, жалпы орта білім берудің мемлекеттік стандарттары, мамандықтар, салалар, пәндер, блоктар, оқу жоспары, оқу бағдарламасы, оқулық, оқу құралдары, оқу әдебиетінің түсінігі, бағдарлама мен оқу құралын құруға қойылатын талаптар.
Ғылыми-техникалық процесс және білім мазмұны. Тәуелсіздік жылдарында Өзбекстан Республикасында білім беру қоғам мен мемлекеттің рухани, әлеуметтік, экономикалық және мәдени дамуының негізі болып жарияланды. Оқытудың мақсаты – өз бетінше ойлайтын, рухани-адамгершілік жағынан жетілген, жан-жақты дамыған тұлға тәрбиелеу.
Оқытуды ойдағыдай жүзеге асыру үшін нені оқыту керектігін, яғни білім мазмұны қандай болу керектігін түсіну қажет.
«Білім мазмұны» ұғымының әртүрлі түсіндірмелері бар. Ең алдымен мектептің тәрбиелік функцияларын жүзеге асыруға бағытталған дәстүрлі педагогикада білім мазмұны деп оқушылар меңгеруі қажет ғылыми білімдердің, олармен байланысты практикалық іскерліктер мен дағдылардың педагогикалық бейімделген жүйесі түсініледі. Бұл білім мазмұнының мәнін анықтаудағы білімге бағытталған көзқарас деп аталады, онда адамзаттың тарихи даму процесінде жинақталған әлеуметтік құндылықтар ретінде білімге назар аударылады. Бұл тәсіл арқылы білім демократиялық қоғамда шығармашыл, өз бетімен ойлайтын тұлғаның қалыптасуын бейнелейді.
Соңғы уақытта білім беруді ізгілендіру идеясы аясында білім беру мазмұнының мәнін анықтауға тұлғалық-бағдарлы көзқарас күшейе түсуде.
Соңғы жылдары білім беруді ізгілендіру мақсатында білім мазмұнын анықтауда тұлғалық-бағдарлы көзқарас басты орын алды. Мұндай көзқарас В.В.Краевский, И.Я.Лернер, М.Н.Скаткин (Ресей); М.Очилова, Н.Н.Азизхожаева, Н.Сайдахмедов, Ф.Р.Юзликаев (Өзбекстан) еңбектерінде көрініс тапты.
Мысалы, В.В.Краевский, И.Я.Лернер білім мазмұнын жеке тұлғаның жан-жақты дамуын қамтамасыз ететін педагогикалық білім, білік пен дағды, шығармашылық іс-әрекет тәжірибесі, эмоционалды-еріктік қатынас тәжірибесінің жиынтығы деп түсінеді.
Бұл тәсіл бойынша оқушылар белгілі бір білім мазмұнын меңгеріп қана қоймайды. Оларда құндылық мәнді өтініштер мен ниеттер, өз іс-әрекетіне жауапкершілік, қоғам мен ел тағдыры үшін, қоршаған ортаны қорғау, әділетсіздік пен дөрекілікке төзбеушілік, басқаша көзқарастарға төзімділік және т.б. сияқты жеке қасиеттер болуы керек.
Білім мазмұны қандай? Оның ақпарат мазмұнымен байланысы
Ақпараттың мазмұны – бұл қазіргі ғылымның, техниканың, өндірістің, ойлаудың жалпы негіздерін дидактикалық өңдеу арқылы іріктеліп алынған білім, білік, шығармашылық іс-әрекет тәжірибесі және жастарды оқытуға, дамытуға, тәрбиелеуге бағытталған қарым-қатынастар.
Достарыңызбен бөлісу: |