дәріс. Тамақ өнеркәсібінің басқа кәсіпорындардағы өндірістік ғимараттардың қайта құрылуы

1) Сүт зауыттың қайта құрылуы.

2) Нан зауыттың қайта құрылуы.
1) Шығарылатын өнім көлемінің жоғарылауы кез келген жағдайда дайын өнімге арналған тоңазытқыш камераларды жылдам құрастыруды талап етеді. Өндірістік ғимараты қазіргі заманға сай болмағандықтан оның құраушылары ескірген, онда қайта құрудың вариант-минимум ретінде тоңазытқыш камераның жалғасу жобасын, ал вариант-максимум ретінде өндірістік ғимараттың көлемдік-жоспарлы шешімдерінің жаңа жобасын құрастыруға тиісті.

Өндірістік ғимараты мен жалғасқан тоңазытқыш камераның жаңа орны арқылы сүтті өңдеу жердің басынан оны құмыраға құю учаскесінен өтіп тоңазытқыш пен экспедицияға дейін толассыз өндірістік ағын пайда болады.

Екінші тиімді вариант бойынша ескі өндірістік цех орнына жаңа өндірістік ғимараты салынады. Сонымен сүт зауыттын өндірістік қуаттылығы 90-нан жоғарылап 180 т/тәулікке дейін жетеді.
2) Нан зауыты ғимараттарының кешеніне мыналар кіреді: үш қабатты корпус, оның бір қабатты жалғасы, сонымен қатар, қосалқы бірнеше ғимараттары.

Осыған орай мынадай мақсат қойылған болатын: көршілес кәсіпорыннын орын ауыстыру нәтижесінде қосымша аймақты қолдана отырып зауытты қайта құру және оның өндірістік қуаттылығын 6500 т жылына нан бұйымдарына дейін арттыру.

1) Өндірістік бөлмелер.

2) Бөлмелерді желдету, олардың дыбыс изоляциясы мен жасанды жарықтандыру.

3) Өртке және найзағайға қарсы құрылыстық қорғау.

Кәсіпорындардың өндірістік бөлмелердің көбі жоғары ылғалдылықтық жүктемесі бар бөлмелердің тобына жатуға тиісті. Өндірістік процестің барысында шикізат су және бумен өңделетіндіктен бөлмелерде жылу мен будың артық бөлігі пайда болады. Бөлмелерді тазалау және жуу көбінесе ыстық сумен жүргізіледі.

Төмен ылғалдылықтық жүктемесі бар бөлмелерде көп жағдайда қосалқы қызметтер мен қоймалар орналастырылады.
2) Бөлмелерді желдету. Желдету жүйесі өндірістік бөлмелерде тиімді микроклимат жасауына жағдай жасайды, артық жылу мен ылғалдыны шығарады, сонымен ғимараттардың қоршаушы құрылымдарына зиянды әсерлерін төмендетеді. Желдету құрылғылардың есептеу үшін шешімді мағыналар болып табылатын мыналар: бөлмелерде бар болатын адамдар, машиналар, жарық және т.б. жылу беретін құралдар; бөлмелердің сыртқы және ішкі беттерінен өтетін жылу ағыны; ылғалдының бөлмелердің ішкі беттерінен өтетін жылу ағыны; бөлмелерге ылғалдының құйылу ағыны. Осыған керісінше, тамақ өнеркәсібінде жүзеге асатын көптеген өндірістік процестер будын шығуы мен жоғары ылғалдылықтық жүктемелермен қоса жүреді. Қоршаушы құрылыс элементтерінің талапқа сай келетін конструктивтік шешімі мен жеткілікті ауа алмасу арқылы бұл элементтердің беттеріндегі конденсаттын пайда болуын болдырмауға және қабырғалар мен жабулардың қабаттар ішіндегі су буының конденсациялауын жоюға тиісті.

Бөлмелерде дыбыс өткізбеу. Кәсіпорындарда шуылдың мөлшері 90 дБ аспау қажет, бірақ тамақ өнеркәсібінің кәсіпорындарда артық шуылдау орын алады. Шуылға қарсы жүргізілетін шаралар мынадай: шуылдың мөлшері мен санын шектеу; әуедегі шуылдардан оңашалау; дыбысты азайту. Машина мен аппараттарды жасау облысында шуылдың төмен деңгейімен жұмыс атқаратын жабдықтарды құрастыру.

Бөлмелердегі жасанды жарықтандыру. Көру қиындықтарына лайықты алты жұмысшы категориялар алдын ала берілген. Бұл жұмысшы категорияларға сәйкес контрастность, тойтарыс пен жарықтандыру біркелкілік дәрежелерін есепке алып жарықтандырудың қажетті мөлшерлері анықталады. Контрастность объект түстерінің фоннан ауысып кетуімен бағаланады. Контрастность жоғары болады, егер объект түстері фоннан анық ажыратылса. Тойтарыс дәрежесіне объектілердің жұмысшы беттеріндегі және артқы көрінісіндегі және де бөлмелердің қоршаушы беттеріндегі жарықтық шарттары әсер етеді. Тойтарыс дәрежесі 0,3 төмен болса, онда «қара», ал 0,3 жоғары болса, онда «жарық» болып бағаланады. Жарықтандыру біркелкілік дәрежесін анықтау үшін ең төмен жарықтандыруы орташа жарықтандыруымен салыстырылады.
3) Бұл мақсатқа жету үшін өртке қарсы сақтандырғыш бөлімшелері және ғимараттар арасында сәйкес келетін арақашықтық жасалынады.

Өртке қарсы сақтандырғыш бөлімшелердің мөлшерін анықтау үшін алдын-ала қойылатын тапсырма ретінде өрт сөндіру жүктеменің деңгейі туралы салыстырмалы мәліметтері; ғимараттың өрт сөндіру қауіптігінің классы; құрылыс элементтердің отқа төзімділік классы.

Өрт сөндіру жүктемесін жанатын материалдардың массасы мен жану жылулығы және де олардың сипаттамасы мен орналасу түрін анықтайды.

Өртке қауіпті классы бойынша ғимараттар олардың санына және осы ғимараттарда жасалатын және сақталатын материалдардың химиялық пен физикалық қасиеттерінен байланысты болып топтастырылады. Отқа төзімділік – ол белгілі бір уақыт мерзімінде от пен жылудың әсеріне құрылыс элементтердің қажетті қарсылық әрекеті. Отқа төзімділік қабырғалар, тіректер, столбтар, балкалар, жабулар және басқа құрылыс элементтер үшін жеке-жеке есептеледі. Осының негізінде отқа төзімділік класстарын анықтауға болады. Ғимараттар арасындағы арақашықтықты анықтау үшін шатырдағы жабулар мен сыртқы қабырғалардың жанғыштық тобындағы оттын таралу дәрежесі пайдалынады. Бұл нәтижелердің негізінде өндірістік және қоймалық ғимараттар арасындағы ең кіші қашықтықты анықтауға болады.

Көлік жүру жолдарының түйіндерін дұрыс салу үшін өндірістік ғимараттарда эвакуация жолдарының ең үлкен шектелген ұзындығын білу қажет.

Бөлмелердің үстінгі үштін бірінде түтін мен жылуды шығару үшін шығаратын тесіктерді алдын-ала жасауға тиісті, олардың өлшемдері отқа қауіптілігі бойынша тағайындалады.

Құрылыс элементтерге найзағай соққысы әсер етсе, оның электрлік энергиясы жылулық энергияға айналады. Бұл кезде жеңіл жанатын материалдардың жануы орын алады. Сондықтан барлық ғимараттарды найзағайды ұстап алу, оны шығару мен жерге жіберу тетіктерінен тұратын найзағайға қарсы құрылғылармен жабдықтауға тиісті. Шатыр бетіндегі барлық жерлері найзағайды ұстап алу тетіктен 10 м ара қашықтықтан алыс орын алуға мүмкін емес болуға тиісті. Егер ұстаушы-штангалар қолданылса, онда олар шатыр жабулар бетінен 25 см төмен емес биіктікте орналасу қажет. Жанбайтын шатырда штангалар арасындағы ара қашықтық 10 м, ал өте жай жанатын шатырда ол 5 м аспау қажет. 20 м ені бар жалпақ шатырлар оның шетіндегі найзағайды шығару тетіктерімен жабдықталады. Ірі шатырларда найзағайды шығару тетіктер 18x18 м мөлшермен ұяшықтары бар «тор» түрінде орнатылып бекітіледі.
10 дәріс. Өндірістік ғимараттарға қойылатын талаптар.

Дәріс жоспары:

1) Жарылысқа қарсы жүргізілетін құрылыстық шаралар.

2) Құрылыстық элементтер мен материалдарға қойылатын талаптар.

3) Құрылыстық-технологиялық талаптар.

Жарылысқа қаупті бөлмелерді мүмкіндігінше бір қабатты ғимараттарда орналастыруға тиісті. Көп қабатты ғимараттарда олар жоғарғы қабатта орналасуға тиісті. Бес қабат биіктігімен (28 м биік) ғимараттарда жарылысқа қаупті бөлмелер болмау тиісті. Жарылысқа қаупті бөлмелерден адамдарды эвакуациялау үшін ғимараттарда кемінде екі есіктер болуға тиісті, оның біреуі сыртқа немесе келесі баспалдақтарға адамдарды шығаруға, ал екіншісі ғимараттың сыртындағы баспалдақ далаға оларды шығаруға арналған,

3) Құрылыс элементтерді жасау құрама темір бетонды бұйымдарды жасау зауыттарда жүргізіледі, яғни шығарылатын элементтердін сортаменті экономикалық түсініктер бойынша мүмкіндігінше шектеледі. Осындай құрылымдарды қолдану қажет, олар жөндейтін жұмыстардың өткізуін күрделендірмейді, сонымен қатар тіректер арасындағы құыстар, жоспарлы шешімдер мен ары қарай кеңейту мүмкіншіліктер арқылы қайта жабдықтау мен қайта құруды жеңілдетеді.

Құрылыс процесін табысты жүруін қамтамасыз ету үшін келесі талаптарды орындау қажет: құрама құрылыс элементтерді және олардың сортаментін шектеу; монтаждау жұмыстарын орындау үшін үйлесімді технологияны қолдану; жобалау кезінде ғимараттардың келешекті қайта құру және жөндеу реконструкция мүмкіншіліктерін есептеу.

Пайдалану технологиялық талаптары. Тамақ өнеркәсібінің кәсіпорындарда сондықтан едендер майлар мен ақуыз заттармен ластанадықтан, оларды тазалау үшін көп су қолданылады, сонын нәтижесінде қызметшілердің қозғалысы қауіпті, сондықтан едендердің кедір-бұдырлы беттері жазатайым оқиғалардан қорғайды. 5-10 жыл мерзімі ішінде өндіріс технологиясы өзгеруі мүмкін, ол құбырларды жаңадан салу үшін қажеттілік туғызады. Жабуларда жаңа қуыстардың жасалуы гидроизоляция қабатын бұзулуына әкеліп соғады, соның себебінде бақылауға бой бермейтін жабулардың тікелей ылғалдануы басталады, сондықтан құрылыс барысында бұл мақсатпен жабуларда қуыстарды алдын-ала жасауға тиісті. Агрегаттар және резервуарлар уақытында ауыстырылуға тиісті. Монтаждық қуыстардың болғаны қабырғалардың тесіліп бұзылуына әкеледі. Аспалы транспорттық құралдарға арналған жұргізу рельстер ғимараттын тіректеріне және жабулардың құрылымдарында болатын арнайы құрылғыларына бекітіледі. Бұл арнайы құрылғылар тиісті тасымалдағыш жолдардың орналастыру түрлерінің көп санын қамтамасыз ету қажет және пайдалы жүктемелерді қабылдауына есептеледі.

Экономикалық талаптар. Экономикалық талаптар мынадай: сай келетін ұзак мерзімде жұмыс атқаратын қабілетімен құрылыс элементтерді қолдану; жөндеу жұмыстарға арналған шығындардың ең төмен болуы; қолда бары жергілікті құрылыс материалдарды қолдану; қолданылатын өнеркәсіптік құрылыс элементтердің сортаментің шектеу және оларды тасымалдау мен монтаждау үшін қолайлы шарттарды жасау; құрылыстың сметалық құндылығын төмендету.

Санитарлық талаптар. Адамдарды тамақтандыру үшін өнімдер қолданатындықтан ң қоректенуі, оларды санитарлық түрде жасау сұрақтарына көп көңіл бөлінеді. Бұл жағдай құрылысшы материалдарды қолдану кезінде ескеруге тиісті. Кейбір тамақ өнімдері, мысалы сүт, бөтен иістерді жеңіл сорып алады. Сондықтан тек қана қандай болмасын иістерден бос құрылыс материалдарды қолдануға тиісті.

11 дәріс. Өндірістік ғимараттардың құрылымдық шешімдері.

Дәріс жоспары:

1) Жоғары ылғалдылығы бар бөлмелердің құрылымдық шешімдері.

2) Едендердің құрылымдық шешімдері.

3) Қабырғалардың құрылымдық шешімдері.

Едендердің құрылғысы мұздатқыш және тоңазытқыштарды камераларда нәсілдер толық ­ оқулықтарда, біз сондықтан осында вопроға тоқталамыз орналастыруларда едендердің құрастыру биігімен әркім. Бұл едендер негізден түзеледі және жабу жоғарғы қабатының. Жабу жоғарғы қабатынан, негіз болады, ереже сияқты, қабаттардың орналастыру бірдей жүйелілігі. Киыршық тас қабатымен немесе шағылдың, өңір конструкцияға оның топырақ ылғалы ұшар басына шығуына және енуге кедергі болады, бетонды дайындау жиналады. Қабат, гидро ­ оңашалаудың қорғайды бетон жоғарырақ тесіп өткен дымдаудың еңісімен. Жабу өңір онан әрі таңдалған жоғарғы қабаттың тәуелділігінде; жабу жоғарғы қабаты кім, не ретінде ­ табиғи тастан тақталар өмір сүруге алу (гранит) және клинкерные; керамикалық тақталанғанның; полимердық мастика; аз ұстаумен құрту тақта пластбетон. және тақталанғандар цемент ерітіндіде жиналады. Сыналатын әсердің тәуелділігінде тігістер толтыруға ереді мастикамен немесе цемент ерітіндісімен құрту, нығыздалған құралдардың қосымшасымен немесе қосымшасыз. ­ Полимердық ерітіндіден жабу менениисі бетонды бет алдын ала өңдеуіне, жататын қорғанышқа үлкен назар қажетті бөлу. Таза, құрғақ, тегіс берік жақсы ұстасу қамтамасыз етуіне арналған негіз тиісті болу және жарылуларды болмау. Жабу түсіруіне дейін ­ бетон беттері бояуды жасауға ереді, қызмет ететінді үшін ұстасу жігерлері.

1) Техника-экономикалық негіздеудің негізгі бөлімдері.

2) Кәсіпорынның жобалық қуатын анықтау және өнімнің ассортиментін негіздеу.

3) Кәсіпорындарды шикізат, негізгі материалдар, жанар май, энергетикалық қормен және сумен қамтамасыз ету.

Мына бөлімде сұрақтар тиісті жарықтанған келесілер болу :

- шешім сәйкестігі өңдеу туралы обоспен техника-экономикалықты жобалау және кәсіпорын құрылыстары даму бекітілген сұлбасына және орналастырудың ет өнеркәсіптер талапқа сай боламын ­ облыстың (республиканың); оқиғада немесе кәсіпорын жобалы қуаттылықтары облыстық сұлбаға;

- қамтамасыз етуінде тап осы кәсіпорын роль мінездемесі ­ мал боткисы және халық жабдықтауына арналған етті тағамдардың шығаруында туралы ­ облыс (жақтың, республиканың); мемлекеттік мөлшерлері туралы тап осы тура келеді ­ мал сауда жасауларының шикізаттық қорларда бүтінде облыспен (жаққа, республикаға) және олардың өңдеуіне арналған қуаттылықтарда қажеттілік қысқарту дәрежесі құрылыс нәтижесінде (кеңейтулер немесе қайта құру) тап осы кәсіпорынның; ұқсас тап осылар етті тағамдармен ертіп әкеледі;

- жұмыс істейтін кәсіпорын мінездемесі, орнында болғанды шамаланған құрылыс пунктісінде, мүмкіншіліктің оның кеңейтулер немесе қайта құрудың, кәсіпорын қызмет талдау және оның техника - экономикалық көрсеткіштердің . Мінездемеде қайтарады:

- бекітілген қуаттылық продук негізгі түрлерінің өңдіруімен ­ соңғы датаға ции , мұздатқыш бары және оның мінездемені ;

- негізгі қорлардың құны өнеркәсіпті - өндіріс қорлардың құн бөлісімен (соңғы датаға немесе ортаны), қорлардың технологиялық құрылымын

- құру жылы және кәсіпорын келесі реконструкцияларының;

- жолдардың кіріс жолдық теміржолдық бары, автожолдың, және­ коммуникациялардың;

- өнеркәсіпті алаң мінездемесін , мөлшерлер, оның қолдануы дәреже , кеңейту мүмкіншілігі қала бас жоспары есепке ала, сонымен қатар жаңа ғимараттардың құрылыс мүмкіншілік (кәсіпорын өнеркәсіпті алаң бас жоспары қоса жіберіледі);

- пароснабжения қайнарлары, сумен жабдықтаудың, хладоснабжения, және - салулардың канализация мінездемемен ауыздар жабдықтау және оның өнімділіктің;

- ғимараттардың мінездемесін және салулардың (қабаттық, құрлыс материалы, тозық пайыз, ғимараттардың конструктивті элементтердің күй-жағдайы ;

- негізгі технологиялық жабдықтау мінездемесін ;

-« тарлар » орынның кәсіпорында және шараның олардың жоюымен ;

- негізгі техника - экономикалық көрсеткіштерді предприя жұмыстары ­ тия;

- кәсіпорын аумақтарына цехтердің құрастыруын, құрастыруда жетіспеушіліктер, қиналушылар тасуды және дайын өнімнің және жоғарылатушы эксплуатациялық шығынның (егер нәсілдердің кәсіпорыны тиісті бірнеше алаң , алаңдармен цехтердің орналастыруын көрсетеді).

Тоңазытқыш шаруашылық маңыздылығы еске алына, тре анықталады ­ салқындау камераларының өнімділігі және мұздатудың (тәуліктерге тонналардың), сақтау камераларының сыйымдылығы суытылған және тоңазытылған ­ ет ногосы ( бір жолғы сақтау тонналарының).

Барлық ет - майлы өндіріс учаскелері (ішек) өз өнімділігімен тиісті ­ цех қуаттылық ет өңдіруімен.

Ерекшелікпен ет харакпен маусымдық өнеркәсіптер келеді оның өндірісінің сүртіді. Кәсіпорын қуаттылықтары доста тиісті болу ­ дәлдермен дәуірге мал өңдеуіне арналған оның поступпен барынша көпті ет комбинатына.

Мал союы цехында қуаттылық қолдануы коэффициенті көмегі жанында және мүшелеудің айға құттықтау мал барынша көп түсулері еске алынады; өңдеуге түсу жеңіл салмақты мал көбірек, немен жоспарланған, және өңдіруді ет аз сандары; ку мал беруінде және түрлердің жиі алмастыруын оның ішінде смемен жұмысшының; жабдықтау ойда болмаған тоқтаулары; қызметші.

Болашаққа маусымдық, өңдірумен сипаттанылғанды барынша көп тиеу айына еттің % жылдық өңдіруге, мал әрбір түрімен негізде маусымдық динамиктары есептеу нәтижесінің артынан дәуір тенденцияның және оның төмендеуі мүмкіншіліктері есепке ала, мал шаруашылықтардың - комплек шикізаттық қорларының салыстырмалы салмақ томы ­ жапалақтардың. Маусымдық орта көрсеткіші перераба құрылымынан мал тәуелді болады­.

Қуаттылық өндіріс етте халық қажеттілігінен аралап шығуға анықтайды және тұтыну аймақ шектерінде етті тағамдарда, даму айқын схемасымен және лайықты облыс орналастыруының (жақтың , республиканың) және анықталғанның техниде ­ негізгі тап осы өзгерту оқиғасында экономикалық негіздеуде.
3) Ет комбинаты қамтамасыз етуіне арналған шикізатпен оның шикізаты анықтайды ­ аймақты, қайсы мінездемеде көрсетеді: аудандар; шаруашылықтың, мал және құс өсіруші; көлемдер және құрылымды аудандарға ; ара қашықтық жеткізулер алды ­ әрбір ауданнан жағымдылау; шарттар және тәсілдер жеткізулер кәсіпорын, жолдардың күй-жағдай, болашақтың олардың дамудың; кәсіпорын радиус жеткізулер .

Орта салмақты радиус жеткізулер аймаққа формуламен есептейді.