Пжм оқытушысы Мустафина Р. С. Пжм оқытушы-сарапшысы Солтанбаева Б. Ф
Орындалатын практикалық тапсырмалар
жүктеу/скачать 361.29 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3. Әртүрлі топтағы балалармен әлеуметтік педагогтың әдістемелік қызметінің ерекшелігі
- Бірінші деңгейге
- Екінші деңгейге
| Орындалатын практикалық тапсырмалар:
1.Әлеуметтік педагогқа диагностикалық материалды таңдау туралы веб-квест жасау; 2. Арнайы педагогикадағы ұғымдардың қысқаша сөздігін құрастырыңыз (кемінде 10 термин). 3. Тестке жауап беріңіз 1-сұрақ. Арнайы педагогиканың объектісі - тұлғалардың арнайы білім беру .. А) психикалық бұзылыстармен В) дарынды C) ерекше білім беру қажеттіліктері бар D) Соматикалық созылмалы аурулармен 2-сұрақ. Арнайы педагогиканың міндеттерінің бірі мүгедектерге арналған _____________________ бағдарламаларын жүзеге асыру ... A) әлеуметтік B) коррекциялық-педагогикалық C) гуманитарлық D) экономикалық 3-сұрақ. Психикалық дамуы тежелген балаларға ... тән. А) сөйлеу тілі дамуының тежелуі және сөйлеудің коммуникативтік қызметінің бұзылуы В) қозғалыс бұзылыстары C) шектен тыс «төтенше» жалғыздық және мінез-құлықтағы стереотиптілік D) эмоционалды-еріктік сфераның жетілмегендігі және танымдық әрекеттің дамымауы 4-сұрақ. Психикалық дамуы тежелген балалар үшін арнайы (түзету) білім беру мекемесі құрылады: A) V түрі B) VII тип C) VIII түр D) Дарынды бала 5-сұрақ. Берілген адамның мүмкіндіктері мен жалпы қабылданған әлеуметтік күтулер арасында сәйкессіздік болған жағдайда, терминді қолдануға болады ... А) психикалық кемістігі бар адам В) қарт адам C) Дарынды бала D) мүмкіндігі шектеулі адам 3. Әртүрлі топтағы балалармен әлеуметтік педагогтың әдістемелік қызметінің ерекшелігі 3.1 Девиантты, делинквентті және қылмыстық мінез-құлық көріністері бар педагогикалық қадағалаусыз қалған балалармен әлеуметтік педагогтың қызметі Ғылыми әдебиеттер келесі анықтаманы ұсынады: ата-анасының немесе заңды өкілдерінің немесе лауазымды адамдардың тәрбиелеу, оқыту және (немесе) асырау жөніндегі міндеттерін орындамауы немесе тиісінше орындамауы салдарынан кімнің мінез-құлқына бақылау жасалмаса, кәмелетке толмаған бала қадағалаусыз деп танылады; баспанасыз — бұл бірдей қараусыз қалған, бірақ тұрғылықты жері және (немесе) тұру орны жоқ адам. Қараусыз қалған бала, көшедегі баладан айырмашылығы, ата-анасымен бір шаңырақ астында тұрады, отбасымен байланысын сақтайды, ол әлі де отбасы мүшелерінің кез келгеніне эмоционалды байланыста болады, бірақ байланыстары нәзік және атрофияға ұшырау қаупі бар. Балалар өз еркімен оқуын тастап, бос уақытын көшеге, мақсатсыз уақыт өткізуге арнайды. Балаларды қараусыз қалдыру – панасыздыққа, әлеуметтік дезадаптацияға, баланың әлеуметтенуінің қалыпты үрдісін бұзуға алғашқы қадам. Үйсіздерге балалар мен жасөспірімдер жатады: туыстық және туыстық байланыстарын жоғалтқандар; ата-анасы тастап кеткен немесе баланың өмір сүруі мен толық дамуы үшін ең төменгі қажетті жағдайларды қамтамасыз етпеген, оларға қатыгездікпен қарауға жол берген өз еркімен тастап кеткен отбасылар; интернаттардан қашып кеткендер; жұмыссыз және күнкөріссіз қалған мектеп-интернаттардың түлектері; қаңғыбастықпен, қайыршылықпен айналысқан; ұсақ ұрлық жасау, алкогольді, улы және есірткі заттарын ішу; жазасын өтеуден босатуды алған; жыныстық қылмыстардың құрбаны болғандар; заңсыз әрекетке тартылған, шартты түрде бас бостандығынан айырылған және т.б. барлығы 14 санат. Баспанасыздықтың белгілері болып табылады: отбасымен, туыстарымен кез келген байланыстың толық үзілуі; адам тұруына арналмаған жерлерде тұру; азық-түлікті қоғам әлеуметтік оң деп танымаған тәсілдермен алу; панасыз балаларға «билік» тағайындаған касталық қылмыстық заңдарға бағыну. Жеке баспанасының жоқтығы әдетте панасыз балаларды бір жерден екінші жерге қаңғып жүрген қаңғыбасқа айналдырады. Үйсіздік көбінесе заңсыз мінез-құлықпен байланысты. Көше балалары ата-анасының немесе мемлекеттің қамқорлығынсыз, тұрақты тұрғылықты жеріне, жасына сәйкес оңды іс-әрекетке, қажетті күтімге, жүйелі тәрбие мен дамытушылық тәрбиеге ие емес. Көше ортасында болу ұзақтығына қарай қаңғыбас, қаңғыбас жасөспірімдердің үш деңгейі бар. Бірінші деңгейге көшеде бір айдан аз уақыт жүрген жасөспірімдер жатады. Олар бұл дүниеге бейімделуге әлі үлгерген жоқ, отбасыларына (әсіресе жас жеткіншектер) оралу үмітін үзген жоқ. Олар күн көруге тырысады – қайыр сұрайды, бөтелке жинайды, кейде маскүнемдерден ұрлық жасайды. Екінші деңгейге көшеде бір айдан астам (кейде бір жылға дейін) болған жасөспірімдер жатады.Әдетте, олар үйден немесе мекемеден қашқаннан кейін қорлау мен зорлық-зомбылықтың қосымша қаупіне ұшырады. Мұндай жасөспірімдер алкогольді, улы есірткіні, жиі жыныстық қатынасты қолдану тәжірибесін жинағандар. Бірінші деңгейдегі балалармен салыстырғанда олардың қоғамға жат мінез-құлық шеңбері айтарлықтай кеңейді, олар қайыршылықтан гөрі ұрлықты жақсы көреді. Кімге үшінші деңгейге бір жылдан астам уақыт бұрын үйден кеткен жасөспірімдер кіреді. Мұндай жасөспірімдер қылмыстық тәжірибе жинақтаған, олардың әрекеттеріне әртүрлі қылмыскерлер жиі араласады. Жасөспірімнің бұл топқа ауысуы оның әлеуметтік-психологиялық деформация қаупін арттырады және оның әлеуметтік оңалту мекемесіне түсу мүмкіндігін азайтады. Қазіргі жағдайда бұл топ көбеюге бейім. Баспанасыз және қараусыз қалған балалардың әлеуметтік, медициналық және психологиялық-педагогикалық жағдайы қиын. Бұл балалар мен жасөспірімдердің өмір сүру жағдайлары олардың әлеуметтік, физикалық және психикалық дамуын тежейді. Отбасынан немесе интернаттан тыс жерде, жертөлелерде және шатырларда, антисанитариялық жағдайда, медициналық көмексіз және тұрақты тамақтанбай тұру балалардың денсаулығына нұқсан келтіреді, олардың әлеуметтік бейімделуіне әкеледі, танымдық белсенділікті бұзады, онсыз олардың әрі қарай әлеуметтенуі мүмкін емес. Әлеуметтік баспаналарға балалар бірқатар ауыр аурулармен асқынған күйде түседі. Осылайша, психикалық бұзылулар қараусыз қалған балалардың 70% -ында байқалды, 15% дерлік есірткі және психотроптық заттарды қолдану тәжірибесі бар, олар АИТВ-инфекциясы бойынша ең осал болып табылады. Көше балаларының әлеуметтік және психикалық дамуы деформацияланған. Олар әлеуметтік норманың төмен деңгейімен, құндылық бағдарларының бұрмалануымен, мінез-құлық мотивтерімен, білім деңгейінің төмендігімен сипатталады. Көбісі оқуды әлеуметтік оңалту мекемелеріне түскенде ғана үйрене бастайды. Баспанасыз және қараусыз қалған балаларды медициналық тексеру олардың барлығында соматикалық аурулармен ауыратынын, олардың көпшілігінде созылмалы ауру екенін көрсетеді. Балалар бірнеше жыл бойы дәрігерге қаралмайды, көбінесе балабақшалар мен мектептерге бармайтындықтан, олар ешқандай медициналық бақылаудан мүлдем айырылады. Физикалық және психикалық дамуда ауытқулар болуы мүмкін. Көбінесе психикалық дамудың тежелуі, тұлға дамуының бұрмалануы (эмоционалдық саладан өмірлік көзқарасқа дейін), гендерлік сәйкестіктің бұзылуы анықталады. Бұл нашақорлыққа бейімділіктің және криминогендік мінез-құлықтың қалыптасуының қайнар көзі. Баланың отбасында, мектепте, әлеуметтік ортада негізгі психикалық қажеттіліктерінің ұзақ уақыт бойы қанағаттандырылмауы оның психологиялық жағдайына кері әсерін тигізеді. Үйсіз және қараусыз қалған балалардың көпшілігінде әртүрлі ауырлықтағы эмоционалдық бұзылулар бар, олар невротикалық реакциялармен, невроз тәрізді күйлермен сипатталады. Қорқыныш, мазасыздық, ұйқының бұзылуы, оқшаулану, агрессивтілік, өзін-өзі бағалаудың төмендігі, айналадағы адамдарға деген сенімнің бұзылуы байқалады. Көше балаларының өзін-өзі бағалауы төмен, олардың іс-әрекеттері көбінесе жағдайға сәйкес келмейді, бұл отбасы мен мектептен көңілі қалудан туындайды, олар жиі импульсивті, сенімсіздіктен зардап шегеді, оларда жұмыс таңдауда қиындықтар жиі кездеседі. Көптеген балалардың санау, жазу, оқу дағдылары жоқ, білім көлемі мен жалпы дүниетанымы өте нашар. Қолайсыз өмірлік жағдайларға байланысты бұл балалар оқу іс-әрекетіне, ой еңбегіне дағдыланбаған. Тірі қалу, бір үзім нан іздеу, зорлық-зомбылықтан қорқу, одан аулақ болуға ұмтылу алдыңғы қатарға шығады. Олар өмірдің әртүрлі асоциалды түрлеріне үйренген: жертөледегі, шатырдағы және қоқыс үйінділеріндегі өмір, қайыр сұрау, ұрлық, қаңғыбастық. № 1 кестеде қараусыздық пен панасыздықтың кейбір ерекшеліктерін қарастырыңыз. жүктеу/скачать 361.29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|