Сурет 6 - Отбасылық қолайсыздық факторлары
Келесілерді бөліп көрсетуге боладыбалаларды қараусыз қалдыратын отбасылық қиындықтардың факторлары:
әлеуметтік-экономикалық факторлар(отбасының материалдық тұрмысының төмен деңгейі, тұрмыс жағдайының нашарлығы);
денсаулық факторлары(ата-аналардың созылмалы аурулары және асқынған тұқым қуалаушылық, санитарлық-гигиеналық нормаларды ескермеу);
әлеуметтік-демографиялық факторлар(толық емес және көп балалы отбасылар, қарт ата-анасы бар отбасылар, қайта некеде тұрған және өгей балалары бар отбасылар);
әлеуметтік-психологиялық факторлар(ерлі-зайыптылар, ата-аналар мен балалар арасындағы жанжалды қарым-қатынастар, ата-аналардың педагогикалық жетіспеушіліктері және олардың жалпы білім, мәдени деңгейінің төмендігі, құндылық бағдарларының деформациясы бар отбасылар);
қылмыстық факторлар(маскүнемдік, нашақорлық, ата-ананың азғындық және паразиттік өмір салты, отбасындағы ұрыс-керіс, қатыгездік пен садизм көріністері, қылмыс әлемінің субмәдениетіне берілген сотталған отбасы мүшелерінің болуы).
Дисфункционалды отбасынан шыққан баланың жеке басының даму ерекшеліктері оған мектепте оқу процесінде белгілі бір қиындықтар туғызады. Мұндай балалар материалды жақсы меңгермейді, сабақтан қалып қояды, мұғалімдермен және сыныптастарымен қақтығысады. Мектептің жағдайы қосымша қауіп факторына айналды. Баланы мектептен шығармау талаптарын формальды сақтай отырып, ұстаздар қауымы тағдыры қиын жеткіншектерден алшақтады. Осылайша,школа проблемалық баланы қабылдамайтын мекеме ретінде де әрекет ете алады, оның немқұрайлы болуына ықпал етеді. Соңғы жылдары 14-15 жас аралығындағы жасөспірімдер арасында түрлі себептермен жалпы және кәсіптік білім беру мекемелерінен шығып, жұмысқа кіріспей қалғандар саны күрт өсуде.
Тұрғылықты жері бойынша балалармен жұмыстың (үйірмелер, үйірмелер, оқушылар бөлмелері және т.б.) әлсіреуі де кері әсер етті. Бұл жүйені алмастыратын жаңа жүйе құрылмады, ол балаларды қараусыз қалдырған кезде қоғамды қарусыздандырады. Мәдени-ағарту, спорт және сауықтыру салаларын коммерцияландыру контекстіндегі кедейлік балалар мен жасөспірімдердің дамытушылық іс-шараларға, бос уақытын және демалысын тиімді өткізуге қол жетімділікті шектеді.
Қараусыз және панасыз қалғандармен әлеуметтік-педагогикалық жұмыс тәжірибесі.
Кәмелетке толмағандардың қадағалаусыз қалуы мен құқық бұзушылықтарының алдын алу жүйесінің негізгі буынын әлеуметтік оңалтуға мұқтаж кәмелетке толмағандарға арналған мамандандырылған мекемелер (балаларға арналған әлеуметтік баспаналар, кәмелетке толмағандарға арналған әлеуметтік-оңалту орталықтары, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға көмек көрсету орталықтары) құрады. Көптеген аумақтарда әлеуметтік-оңалту мекемелерінің болуы анықталғаннан кейін баланың қамқорлығынсыз қалған баланы қалыпты жағдайда ұстауға, басқа отбасында немесе интернатта тұруға психологиялық тұрғыдан дайындауға мүмкіндік береді.
Жергілікті өзін-өзі басқару органдары жергілікті жерлерде кәмелетке толмағандардың қадағалаусыз қалуы мен құқық бұзушылықтарының әлеуметтік алдын алудың муниципалды жүйесін құрады. Бұл жүйенің бір бөлігі әлеуметтік қорғау органдарының мамандандырылған мекемелері болып табылады:
балалар мен жасөспірімдерге арналған әлеуметтік баспаналар;
кәмелетке толмағандарға арналған әлеуметтік оңалту орталықтары;
ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға көмек көрсету орталықтары.
Достарыңызбен бөлісу: |