Почвоведение и агрохимия
жүктеу/скачать 4.83 Mb. Pdf көрінісі
|
| Деградация и охрана почв
Почвоведение и агрохимия, №4, 2020 қараи өзгеруі), деградацияның ІІІ саты- сындағы аи маққа қарағанда, жаи ы- лымның фондық түрі мүлдем өзгеше; - фондық жаи ылымдықтың жаи ылым азығының өнімділігі 5 және оданда жоғары ц/га-ға күшті деградацияланған учаскенің өнімділі- гінен ерекшеленеді. Алынған мәліметтерден жаи ы- лымның деградациясы әлсіз учаскеде азықтың қоректік құндылығы дегра- дация дәрежесі күшті учаскеге қараған- да жоғары болатындығын көруге бола- ды, бұл табиғи жағдаи . Есеп беру жылының ерекшелігі - салыстырмалы түрде жаи ылымдардың өнімділігінің төмендігінде, ол топырақтың жеткілікті мөлшеріндегі ылғалдылық жағдаи ында ауа мен топырақ температурасының жеткіліксіз болғандығымен анықта- лады. Жер бетіндегі зерттеулер мен орташа және төмен рұқсатты спутник- тік түсірілім деректері негізінде құ- рылған мәліметтер базасында Қазақс- танның шөлеи т және құрғақ дала аи мақтарының жаи ылымдық деграда- циясының картасы 1:1 000 000 масш- табта құрастырылды (сурет 5), бұл карта бүкіл ҚР территориясының жаи ылымдық деградация картасын жасауға негіз болып табылады. Сурет 5 - 2019 жылдың күзгі кезеңі бои ынша ҚР шөлеи т және құрғақ дала аи мақтарының деградация дәрежесінің картасы Зерттеу нәтижелерін жалпылау барысында республиканың шөлеи т және құрғақ дала аи мақтары елді мекендерінің жаи ылымдық жерлеріне мониторинг жүргізу олардың іс жүзінде барлығының деградацияланған екенді- гін көрсетті. Сонымен қатар, жаи ылым- дардың деградациялану деңгеи і елді мекендерге жақындаған саи ын арта түседі, бұл табиғи құбылыс, өи ткені ауыл тұрғындары жағдаи ларына баи ла- нысты, алыс жаи ылымдарды паи далана алмаи ды. Сондықтан, іргелес жатқан жерлердегі жаи ылымға жүктеме өте жоғары, өи ткені олар арқылы ауыл тұрғындарының барлық малы елді мекендерден 5 шақырымдаи жерде жаи ылып жүреді. ҚОРЫТЫНДЫ Жүргізілген зерттеулер нәтиже- лері келесідеи қорытындылар жасауға мүмкіндік береді: 1. Республикамыздың шөлеи т және құрғақ дала жаи ылымдары жағ- |