Практикум бастапқы кәсіптік білім беру бағдарламасын жүзеге асыратын білім беру мекемелерінің оқу процесінде оқу

43
 
Атомды станциялардың құрылуы жəне эксплуатация жасау, 
олардың санының көбеюі жəне радиоактивтік қалдықтарды тастау 
апаттың болуына себептер. Ядролық реакторлары бар атомдық 
электростанциялар ең қауіпті саналады. Атомдық электростанция 
радиациялы қауіпті объектке жатады (РҚО). РҚО – бұл радиоактивті 
заттарды сақтайтын, өңдейтін, қолданатын жəне тасымалдайтын 
объект. 
РҚО апаты – бұл эксплуатация кезіндегі радиациялық 
объектілердің зақымдануы(істен шығуы). 
РҚО апаты иондаушы сəулеленуге немесе ауылшаруашылық 
өсімдіктер мен хайуанаттардың, адамдардың радиоактивті ластануға 
əкеп соқтырады. Радиоактивті ластану адамдардың, жануарлардың, 
өсімдіктердің ұзақ уақыт зардап шегуіне себеп болады. 
Адам ағзасына радиация əсер еткен кезде немесе сəулеленсе, ағза 
жасушаларын бұзу процесі жүреді. Сəулелену өте қауіпті, ал көп 
дозада сəулелену болса оба ауруларына ұласады: зат алмасу жүйесінің 
бұзылуы, қатерлі ісік, лейкоз. Радиация əсері, əсіресе, 
жасушаларының жойқын бөлінулеріне əкеп соқтыратын балалар 
ағзасы үшін өте қауіпті. 
Радиоактивті заттар адам ағзасына тамақ, су арқылы, ауа арқылы 
(тыныс алғанда) жəне тері арқылы кіреді. Радиациялық əсерге тым 
сезімтал мүшелер жұлын, көкбауыр, лимфа түйіндер, қалқанша 
бездер. Радиацияның көп дозасы өлімге əкеледі. 
Кейбір азық-түлік жəне дəрумендер радиоактивті заттардың 
біршама көлемін ағзадан тазартуға көмектеседі (жануарлар бауыры, 
сəбіз, шоколад, көк шай жəне т.б.). 
Қазіргі таңда Ресей Федерациясында 700-ге жуық РҚО 
пайдаланылуда. Барлық атом станциялары халық аз мекендеген 
аудандарда орналасқан. 
Радиациялық ТЖ кезіндегі әрекет үлгілері. Қоршаған ортанының 
радиоактивтік ластануына жəне елді мекендерде сəулененуге алып 
келетін РҚО-дегі кененттен болатын қауіпті жағдайда халықты 
төтенше қорғау шаралары радиациялық ТЖ деп аталады. Қорғау 
шараларының негізі мүмкіндігінше тез қауіпті аймақты босату. Егер 
ұйымдасқан эвакуация болса, онда ТЖМ өкілінің немесе басқа да 
жауапты тұлғалардың нұсқауын орындаңыз. Егер эвакуация 
ұйымдастырылмаса, өздігінше қауіпті аймақтан шығыңыз. Жел 
радиациялық ластану аймағы жақтан ұрса, онда жел бағытына 
перпендикуляр бағытында қашыңыз.

жүктеу/скачать 3.07 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: