Гуманистік психология термині 1960 жылы Маслоудың
жетекшілігімен ғылымға енгізілген. «Мотивация и личность» деп
аталатын еңбегінен оның негізгі бағыттарын көреміз:
1) «Мотивация теориясы»;
2) «Психопатология мен нормаға сәйкестілік»;
3) «Өзін-өзі кемелдендіру (өзіндік кемелдену)»;
4) «Өзін-өзі кемелдендіретін адамдардың шығармашылдығы»;
5) «Жаңа психологияның мәселелері»;
6) «Ғылымға деген психологиялық көзқарас» атты тараулар
Маслоудың гуманистік теориясының негізінде жатқан
тезис - әрбір адамды біртұтас қайталанбас, ұйымдасқан
тұтастық деп қарастыру. Мотивация мәселесі – Маслоу
еңбектеріндегі ең маңыздысы болып табылады, адамдар өздерінің
жеке мақсаттарын іздестіруге мотивтелген. Мотивтелген үрдістер
жеке тұлғаның гуманистік теориясының діңгегі іспетті.
Маслоудың пікірінше, адамның қажеттіліктері төмендегідей
иерархиялық жүйе бойынша орналасқан:
- физиологиялық қажеттіліктер;
- сақтану және қорғану қажеттіліктері;
- топ, қоғам мүшесі болуға және сезімдік қажеттіліктер;
- өзін-өзі сыйлау қажеттіліктері;
-өзіндік кемелдену және жеке тұлғалық жетілу қажеттіліктері.
Маслоу зерттеулеріндегі ой-тұжырымдары төмендегідей:
- адамға денсаулық, шығармашылық, өзін жүзеге асырудың
жоғары деңгейіне ұмтылу қасиеті тән;
-невроздар өзіндік кемелдену жолындағы кедергі ретінде
қарастырылады;
-синергетикалық қоғамның дамуы – табиғи және қажетті
үрдіс. Бұл барлық индивидумның бір-бірінің бостандығын
шектемей, тұлғалық дамудың жоғарғы деңгейіне қол
жеткізетін қоғам;
- бизнес пен тұлғалық дамудың тиімділігі сәйкес болып
табылады. Шын мәнінде өзіндік кемелдену үрдісі әрбір
51
индивидтің өндірістік жетістігінің ұлғаюына әкеледі.
( Психология 5 т.)
Достарыңызбен бөлісу: |