Р. М. Таштемханова Мұстафа Шоқайдың тарихи бейнесі

“Ә­зір­бай­жан­ Юрт Бил­гиси”, 1932 жыл­дан Бер­лин­де шы­ғып­ тұр­ды.

“Биль­дир­гыш”, Ис­танбұл, 1930–1931 жж.

“Воз­рож­де­ние”, 1918 жыл­дан Құ­рыл­тай жиналысы Социал-революционер­лер пар­тиясы­ның­ ф­рак­циясы шы­ғар­ған газеті; кейін Вар­шаваға қо­ныс­ ау­дар­ды.

“Воля России”, Социал-революцио­нер­лер пар­тиясы­ның 1920–

1932 жыл­дар аралығында Па­риж­де шы­ғып­ тұр­ған басылымы.

“Гор­цы Кав­каза”, жур­нал, Па­риж.

“Д­ни” газеті, Бер­лин­, Па­риж­, 1922–1928 жж. Ре­дак­торлары А. Ф. Керенс­кий­, А. В. Милашевс­кий­ және т. б. 1928 жыл­дың 9 қазаны­нан­ 1932 жыл­дың 4 қазаны аралы­ғын­да жұма сай­ын жа­рық­ көр­ді.

“Е­ни Каф­касия”, Кав­каз э­миг­рант­тары­ның­ бас­па органы, 1923–1927 жыл­дары Ис­танбұлда.

“Ис­тик­лал” (“Тәуел­сіз­дік”), ә­зір­бай­жан­ э­миг­рант­тары­ның­ 1934 жыл­дан Бер­лин­де шыға­рып­ тұр­ған қо­ғам­дық-саяси газеті. Ре­дак­торы М.-Э. Ра­сул­-Заде.

“Йе­ни Түр­кі­стан” (“Е­ни Түр­кі­стан”) (1927 ж. мау­сым­ – 1931 ж. қыркүйек), “Түр­кі­стан Ұлт­тық­ Бір­лігі” ұйымы­ның­ бас­па органы. Жур­нал­дың иесі және мүдірі док­тор Мажи­дад­дин Ах­мет­.

“Мил­ли бай­рақ­”, қо­ғам­дық-саяси га­зет­. Қиыр-Шы­ғыс­ тү­рік­-та­тар­ мұсыл­мандары­ның­ бас­па органы. 1935–1945 жыл­дары Мук­ден­ қала­сын­да (Қы­тай­) та­тар­ ті­лін­де шы­ғып­ тұр­ды. Ре­дак­торы Руқия Мұха­мет­дин.

“Мил­ли Түр­кі­стан”, Вели Каюм шыға­рып­ тұр­ған Түр­кі­стан Ұлт­тық­ Комитеті­нің­ бас­па органы. 1942–1975 жыл­дар аралы­ғын­да 134 саны шық­ты. Мұ­ның­ ал­ғаш­қы 63 саны (1942–1945 жж.) Бер­лин­де, ал 64–134 сан­дары 1950 жыл­дан бас­тап Дюс­сел­ьдорф қала­сын­да шық­ты. Жур­нал­ негізі­нен­ ла­тын­ ә­ріп­тері­мен­, кей­бір­ сан­дары а­раб­ жазуы­мен­ шаға­тай­ ті­лін­де жа­рық­ көр­ді.

“Муса­ват­” (“Тең­дік­”), то­лық­ атауы – Ұлт­тық­ Ә­зір­бай­жан­ “Муса­ват­” халық­ пар­тиясы­ның­ бюл­летені, “Муса­ват­” пар­тиясы­ның­ органы. Ал­ғаш­қы саны 1936 жыл­дың қыр­күйек айында жа­рық­қа шық­ты.

“Отлу юрт”, Ис­танбұл, 1929–1931 жыл­дар.

“Пос­лед­ние но­вос­ти”, га­зет­, Па­риж­, 1920–1940 жж. 1920 жыл­дың сәуір айы­нан­ Па­риж­де М. Л. Голь­дш­тейн­нің­ ре­дак­торлығы­мен­ жұма сай­ын шығып тұрды. 1921 жыл­дан бас­ ре­дак­торы П. Н. Милю­ков­ бол­ды. Ка­дет­ партиясы­ның­ органы.

“Проме­тей­” (“Promйthй”), Кав­каз­, Украина және Түр­кі­стан халықтарының­ ұлт­тық­ мүд­деле­рін­ қор­ғау комитеті­нің­ органы. Негі­зін­ 1926 жылы Па­риж­де Кав­каз­ тәуел­сіз­дігі комитеті­нің­ осы ат­тас­ жур­налы қалады. Париж­де ай сай­ын шы­ғып­ тұр­ды. 1940 ж. жұмы­сын­ тоқ­татты.

“Руль­”, га­зет­, Бер­лин­, 1930–1931 жж. Ка­дет­ пар­тиясы­ның­ мүшелері И. В. Гос­сен­, А. Д. Камина, В. Д. Набо­ков­ ұйым­дас­тыр­ған­.

“Социа­лис­ти­чес­кий вест­ник­”, э­миг­рациядағы мень­ше­вик­тер­дің­ бас­па органы. Жұмасына екі рет­тен Бер­лин­де, 1933 жыл­дан Па­риж­де шы­ғып­ тұр­ды.

“Сов­ре­мен­ные за­пис­ки”, Па­риж­де шы­ғып­ тұр­ған қо­ғам­дық-саяси және әдеби жур­нал. Н. Д. Авк­сен­тьев, В. В. Руд­нев­ және т. б. оң­шыл­ социалреволюцио­нер­лер ұйым­дас­тырды.

“Социа­лис­ти­чес­кая лест­ница”, социал-революцио­нер­лер­дің­ бір­ тобының­ Бер­лин­дегі жур­налы.

“Шимали Каф­касия” (“Şіmalі Kavkasya”), Варшавадағы Сол­түс­тік­-Кавказ э­миг­рант­тары­ның­ жур­налы.

“Янга мил­ли юл”, қо­ғам­дық-саяси және ғылыми-әдеби жур­нал. 1928 жыл­дың 23 жел­тоқсаны­нан­ 1939 жыл­дың қа­зан­ айына дейін Бер­лин­де, кейін Вар­шавада айына екі рет­ шы­ғып­ тұр­ды. Бар­лығы 136 саны жа­рық­ көр­ді. Шығарушы және ре­дак­торы Г. Исхаки.

“Янга я­пон­ мух­бире”, 1931–1945 жыл­дары Токиода та­тар­ ті­лін­де ай сайын шы­ғып­ тұр­ды. 1931–1932 жыл­дары “Я­пон­ мух­бире” атауы­мен­ жа­рық­ көр­ді.

“Яш Түр­кі­стан”, жур­нал, “Түр­кі­стан Ұлт­тық­ Бір­лігі” ұйымы­ның­ органы. 1929 жылы жел­тоқ­сан-ақ­пан­ айы­нан­ бас­тап М. Шо­қай­дың­ бас­шылығы­мен­ Берлин­ қала­сын­да шыға бас­тады. Жур­нал­ды дай­ындау, бас­па­дан­ шығару жұмыс­та­рын­ Та­хир­ Шаға­тай­ мен­ Абдуа­қап­ Оқ­тай­ жүр­гізеді. ІІ дү­ниежүзі­лік­ соғыс­ бас­тал­ған­ кез­де жур­нал жұмы­сын­ тоқ­та­тып­, ре­дак­ция мүшелері Истанбұлға қо­ныс­ аударады.

“Pour la Russіa” (“Рос­сия ү­шін­”), га­зет­, Па­риж­, 1919–1920 жж. Социал- революцио­нер­лер пар­тиясы­ның­ органы. Ф­ран­цуз ті­лін­де 1919 жыл­дың қа­зан­ айы­нан­ шыға бас­тады.