Этот факт является позитивной тенденцией, тем более что почти 90% новых, либо значительно измененных технологий приходится на обрабатывающую промышленность [4].
Уровень инновационной активности выше в следующих секторах: нефтеперерабатывающем (28,6% компаний-участниц инновационного исследования в 2010 году), металлургическом (23,5%), электрооборудования (22,0%) и транспортных средств (25%). Государственные компании являются самыми новаторскими (9,8% от общего числа государственных компаний), и это частично отражает картину отраслевой специализации.
Больше половины инновационной продукции было продано за рубеж, в частности за пределы СНГ. Экспорт инновационной продукции в страны СНГ, на долю которых приходится в среднем 24% от общего объема экспорта инновационной продукции в 2006-2009 годах, составил лишь 5% в 2010 году.
Уровень патентной активности является еще одним показателем инновационной деятельности. Количество документов, признающих патенты и другие права интеллектуальной собственности, возросло в последние годы, достигнув в 2010 году 1850 по сравнению с 1157 в 2006 году. Национальные обладатели получили большинство патентов (около 85% в период с 2007 по 2010 годы). В Казахстане подается 93 патентных заявки на один миллион жителей, что меньше уровня более развитых стран (195,9 в России, 582,6 в Германии и 2 591,5 в Корее).
Как видно в совокупности из представленных данных, одним из базисных факторов развития инновационной деятельности являются инвестиции.
Считаем, что перспективы повышения инновационного потенциала страны связаны с эффективной реализацией Государственной программы по форсированному индустриально-инновационному развитию на 2010-2014 годы (ГПФИИР); которой определены следующие приоритетные направления, в которых государственные капиталовложения создают возможности для инвесторов [5]:
- Диверсификация производства в традиционных видах промышленности, т.е. в добывающей, химической и ядерной;
- Развитие видов промышленности, основанных на внутренних потребностях, т.е. машиностроительной, фармацевтической, строительной промышленности и промышленности по производству строительных материалов;
- Поддержка видов индустрии с экспортным потенциалом, т.е. аграрной, легкой промышленностей и туризма;
- Развитие секторов «экономики будущего», т.е. ИКТ, биотехнологии, космических технологий, альтернативной и ядерной энергетики.
Указанные направления при их успешной реализации выполнят задачу по обеспечению сбалансированного, устойчивого экономического развития посредством диверсификации и усиления конкурентоспособности.
Для выполнения задач, поставленных ГПФИИР, т.е. снижения сырьевой направленности и прямой зависимости экономики Казахстана от природных ресоурсов потребуются значительные инвестиции в определенные сферы.
К приоритетным направлениям данных инвестиционных вложений, считаем, относятся химическая, фармацевтическая и биотехнологическая промышленности, сельское хозяйство, системы транспорта и передачи информации, туризм, космические технологии, информационно- коммуникационные технологии, добывающая промышленность, добыча и обработка урана, легкая промышленность, оборонная промышленность и машиностроение [6].
Реализация задач, изложенных в Программе позволит уменьшить сырьевую направленность экономики и более интенсивно использовать инновационный потенциал Казахстана, для этого необходимы ежемесячные отчеты регулирующих органов и строгий контроль Правительства за этапами реализации Программы.
Литература:
-
Отчет о тенденциях развития инноваций в мире //Центр аналитического сопровождения инновационных процессов АО «Национальный инновационный фонд» 2011 год
-
Официальный сайт Агентства РК по статистике - http://www.stat.kz
-
Официальный сайт Министерства экономического развития и торговли РК – http://www.minplan.kz
-
Официальный сайт Министерства индустрии и новых технологий РК - http://www.mint.gov.kz
-
Государственная программа по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010 – 2014 годы //утверждена Указом Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 958
-
Обзор инновационного развития экономики Казахстана, Данные ООН //Нью-Йорк и Женева, 2012 год, - 211с.
ПРОБЛЕМЫ РЕАЛИЗАЦИИ ИНВЕСТИЦИОННЫХ ПРОЕКТОВ В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН И ПУТИ ИХ РЕШЕНИЯ
Жолбасарова А.Б.
Евразийский национальный университет им. Л.Н. Гумилева, г. Астана,
Республика Казахстан
E-mail: zholbasarova@mail.ru
Индустриализация экономики страны невозможна без реализации новых крупных инвестиционных проектов. Это является главной задачей государственной программы форсированного индустриально-инновационного развития Республики Казахстан, в которой уделено значительное внимание государственной поддержке инвестиционной деятельности [1]. Так в рамках указанной программы приняты все необходимые документы на 5 - летний период: отраслевые программы по развитию приоритетных секторов экономики, функциональные программы, программы поддержки бизнеса, Схема рационального размещения производственных мощностей, Карта индустриализации, программы развития территорий.
Для законодательного обеспечения реализации Госпрограммы внесены поправки в действующее законодательство. Приняты 3 новых закона, такие как – «О государственной поддержке индустриально-инновационной деятельности», «О СЭЗ», «Об энергоэффективности и энергосбережении».
Согласно данным Агентства РК по статистике по итогам трех лет, можно отметить положительную тенденцию развития экономики Республики.
В январе-сентябре 2012 года ВВП составил 20,4 трлн. тенге, увеличившись к 2008 году на 4,3 трлн. тенге. Реальный прирост – 16,7%, а к 2010 году – 7,5%.
За январь – сентябрь 2012 года прирост ВВП составил 5,2%.
Наметился устойчивый рост обрабатывающей промышленности. Темпы ее роста опережают темпы роста горнодобывающей промышленности.
В 2011 году прирост в производстве обрабатывающей промышленности составил 6,2%, в горнодобывающем секторе – 1,3%.
В 2012 году произведено обрабатывающей продукции на сумму – 5 262,0 млрд. тенге (ИФО – 100,7%) [2].
При этом следует понимать, что ряд инструментов государственной поддержки имеют свои лимиты и могут быть применены в соответствии с определенными критериями. К примеру, участниками одного из инструментов программы ГПФИИР – «Производительность 2020» могут быть субъекты предпринимательства, соответствующие следующим критериям:
- реализующие и (или) планирующие реализовать инвестиционные проекты в приоритетных отраслях экономики в рамках Государственной программы;
- реализующие и (или) планирующие выпуск определенных вид продукции;
- финансово-устойчивые (отсутствие просроченной задолженности по всем видам обязательств перед банком(ами) или филиалом(ами) банка(ами) и отсутствие налоговой задолженности и др.);
- имеющие комплексный план инвестиционного проекта. Комплексный план инвестиционного проекта должен предусматривать достижение следующих показателей:
1) финансовая окупаемость инвестиционного проекта;
- повышение производительности труда в два раза, но не менее чем в полтора раза от среднего отраслевого уровня, по проектам модернизации действующих предприятий или в три раза от среднего отраслевого уровня по новым инвестиционным проектам;
2) конкурентоспособность продукции (востребованной на внутреннем и внешних рынках продукции) [3].
Таким образом, поддержка в первую очередь будет оказана проектам, имеющие высокую вероятность успеха, определяющими факторами которого является высокий уровень проработки и менеджмент. Успех инвестиционного проекта и его дальнейшего функционирования во многом зависит от профессионализма самого организатора проекта – от его умения структурировать, анализировать и планировать проект, а также выстраивать взаимоотношения среди широкого круга возможных участников инвестиционного процесса.
Сегодня, в условиях рыночных механизмов, предприниматель, реализуя свой инвестиционный проект, вовлечен во множество различных социально-экономических отношений. Это, в первую очередь, взаимодействие с банками, государственными органами, инвесторами, составление бизнес-плана, разработка технико-экономического обоснования, торговой стратегии, поиск партнера, работа с подрядчиками, консультантами и многое другое. Конечный результат инвестиционной деятельности напрямую зависит от того насколько инициатор проекта способен оперативно реагировать на быстроменяющиеся условия экономической среды, насколько адекватно были оценены собственные силы и насколько он подготовлен для реализации инвестиционного проекта. Все это требует от инициатора определенного уровня знаний и опыта в сфере проектного менеджмента, финансов, инжиниринга, маркетинга, поскольку все эти направления являются неотъемлемыми элементами процесса рцеализации проекта. Другими словами, сегодня инициатор должен быть универсальным менеджером, владеющий множеством различных инструментов.
Также в настоящее время овладение искусством разработки инвестиционных проектов становится крайне актуальным в силу трех основных причин:
- во-первых, в нашу экономику идет новое поколение предпринимателей, многие из которых никогда не руководили коммерческим предприятием и потому плохо представляют весь круг ожидающих их проблем в рыночной экономике;
- во-вторых, меняющаяся хозяйственная среда ставит и опытных руководителей предприятий перед необходимостью по-иному просчитывать свои будущие шаги и готовиться к конкурентной борьбе, в которой не бывает мелочей;
- в третьих, рассчитывая получить иностранные инвестиции для подъема нашей экономики, необходимо уметь обосновывать свои заявки и доказывать инвесторам, что мы способны просчитывать все аспекты использования таких инвестиций.
Анализируя проблематику реализации инвестиционных проектов в Казахстане по результатам анкетирования казахстанских предприятий и выездных встреч с предпринимателями, мы пришли к выводу о том, что, к сожалению, казахстанский бизнес не всегда использует общепризнанный регламент проектного менеджмента и часто допускает серьезные ошибки на определенных этапах реализации проектов. Как следствие, это приводит к замораживанию проектов, затягиванию сроков ввода в эксплуатацию, простою нового оборудования, технологической несовместимости действующего и нового оборудования и т.д. Объективно оценивая сложившуюся ситуацию, нужно отметить и недостаточное внимание государства на проблемы реализации инвестиционных проектов в части их управления и структурирования [4].
В связи с вышеизложенным, предлагается идея, которая представляет собой инвестиционную концепцию, возникающая в результате определенной деятельности (производственная, научная и т.д.) или стимулирующей окружающей среды (высокий спрос, конкуренция).
В Казахстане на сегодняшний день имеется серьезная проблема дефицита хороших идей для индустриальных проектов. Очевидно, что это является недостатком общегосударственного регулирования. Ниже приведены основные причины данной проблемы и пути их решения:
-
Недостаточное государственное стимулирование генерации идей среди предпринимателей и активного населения. В данном направлении государству необходимо, в первую очередь, создать систему предпосылок возникновения идей у казахстанского бизнеса, создать своеобразную «Фабрику идей» с учетом различных механизмов и диверсификации источников идей. При этом, основными источниками идей являются:
a) наличие полезных ископаемых или иных природных ресурсов. В данном случае государство должно провести обширный анализ ресурсов страны на предмет возможности их использования для инвестиционного проекта (ресурсы+проект). С целью привлечения частной инициативы необходимо обеспечение равного доступа к ресурсам всех заинтересованных лиц, а также информационности субъектов хозяйственной деятельности о наличии и характеристике ресурсной базы Казахстана.
b) оценка возможных в будущем сдвигов в величине и структуре спроса под влиянием демографических или социально-экономических факторов либо в результате появления на рынке новых типов товаров. Казахстанский предприниматель должен иметь полной доступ к информации о текущей ситуации в той или иной отрасли. Информация должна стать для него «пищей для размышления».
c) возможности существующего производства, определяющие потенциал его развития;
d) структура и объемы импорта, которые могут стать толчком для разработки проектов, направленных на создание импортозамещающих производств;
e) растущий спрос на мировом рынке;
f) увеличение производительности с целью достижения экономии издержек;
g) предоставление долгосрочных заказов со стороны государственных органов и компаний.
-
Отсутствие импорта идей. Сегодня в условиях быстроразвивающихся высоких технологий и уровня предпринимательской активности, в мире рождаются множество различных инвестиционных концепций. Нашей задачей является построение целенаправленной системы привлечения идей адекватных казахстанским условиям. Здесь источниками могут стать студенты, обучающиеся за рубежом; предприятия, имеющие постоянные торговые отношения с иностранными партнерами; население, временно проживающее в других государствах и т.д.
Кроме того, необходимо наладить тесное взаимодействие с зарубежными образовательными институтами в части обмена информацией о научных разработках, которые являются потенциальными инвестиционными предложениями. Подобное сотрудничество должно быть направлено на воплощение данных идей на территории Казахстана.
-
Существующая система образования не нацелена на повышение креативности молодежи. Во многих развитых странах делают ставку именно на обучающуюся молодежь, которые находят идеи в научно-исследовательских центрах и лабораториях при университетах. Подобным образом должно быть организовано и в Казахстане. Наша система образования должна выпускать не только профессионалов в различных областях, но и создавать условия для появления бизнес-идей среди студентов. При этом студенты должны иметь возможность глубже исследовать свои разработки и с помощью образовательного учреждения оформить свою идею в полноценное инвестиционное предложение. Кроме того, политика программы «Болашак» должна стимулировать молодежь к поиску идей в зарубежных институтах и привозить собственные разработки для реализации в Казахстане. От подобных студентов будет намного больше эффекта, чем от тех, кто отучился на государственного управленца, финансиста и т.д.
Литература:
-
«Государственная программа форсированного индустриально-инновационного развития Республики Казахстан на 2010-2014 годы»
-
www.mint.gov.kz
-
Государственная программа «Производительность 2020»
-
www.stat.kz.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЕҢБЕКПЕН
ҚАМТУ ЖӘНЕ ЖҰМЫССЫЗДЫҚТЫ БАҒАЛАУ МОДЕЛЬДЕРІ
Г.С. Искакова
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті, Алматы қ.,
Қазақстан Республикасы
E-mail: Gulnur_09.92@mail.ru
Қазіргі таңда нарыққа байланысты елеулі мәселелердің бірі- жұмыссыздық мәселесі. Жұмыссыздық - әлемдегі ортақ проблемалардың бірі болып табылады және осы еңбек нарығының тиімділігін арттыру, халықты еңбекпен қамту және жұмыссыздықты азайту мәселелеріне байланысты елімізде маңызды шаралар жасалып, жоспарлар мен бағдарламалар қабылданып жатыр. Олардың бірі - Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаевтың 2012 жылғы 10 шiлдедегі "Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам" атты Қазақстан халқына Жолдауы. Аталған жолдауда Н.Ә. Назарбаевтабысы аз адамдарды, жұмыссыздар мен өз бетінше жұмыспен айналысушыларды жұмыспен нәтижелі қамтуға жәрдемдесудің міндеттерін атап көрсетті [1]. Бүгінгі күні, яғни қаржы дағдарысы басталғаннан бері соңғы бір жарым жыл ішінде мемлекет тарапынан халықты жұмыспен қамту және жұмыссыздық деңгейін азайту мәселесіне байланысты қабылданған мемлекеттің саясаты - «Жол картасы» бағдарламасының маңызы өте зор, себебі оның артықшылығы – Үкімет тарапынан жұмыссыз азаматтарды қолдау, жаңа мамандық алып, жұмысқа орналастыруға жол ашу болып табылады.
Еңбек нарығы - бұл жұмыс күшін (алдымен еңбек қабілеті) тауар түрінде сатып сатып алуға байланысты болатын экономикалық қатынастар жүйесі [2]. Жұмыссыздық – бұл елдегі жалданумен жұмыс істеуге ынтасы және қабілеті бар, бірақ өз мамандығы бойынша жұмыс табуға мүмкіндігі жоқ немесе жұмысқа орналаса алмайтын адамдар саны [3]. Еңбекке қабілетті адамдар – жасына және денсаулығына қарай еңбек етуге қабілеті бар адамдар. Жұмысшы күшіне жұмыспен қамтылғандар және жұмыссыздар жатады.
Жұмыссыздықтың негізгі типтері
-
Фрикциондық жұмыссыздық - еңбек нарығында жұмыссыздықтың қашан болмасын, адамдардың бір орыннан екінші орынға қозғалысымен және бір кәсіпорыннан екіншісіне ауысуымен байланысты белгілі бір дәрежесін сипаттайды. Фрикциондық жұмыссыздық мына жағдайлармен байланысты: бар вакансия туралы толық ақпарат болмағанда немесе осы ақпарат тым қымбат болғанда, жұмыскерлер мен бос жұмыс орындарының арасында әрдайым белгілі бір сәйкессіздік болады.
-
Құрылымдық жұмыссыздық- Экономикадағы құрылымдық өзгерістердің нәтижесінде бос жұмыс орындары мен жұмыссыздардың арасындағы кәсіби-біліктілік пен аумақтық сәйкессіздік құрылымдық жұмыссыздықтың себебі болады. Олар: жаңа технологиялар, жаңа тауарлардың пайда болуы. Осының нәтижесінде жұмыс күшінің кәсіби-біліктілік құрылымында өзгерістер орын алып отырады.
(2)
-
Циклдық жұмыссыздық- Мұның негізін экономикалық құлдырау мен экономиканың бір секторындағы немесе аймақтағы жұмыс күшінің артуы басқа жерде оның жеткіліксіз болуымен қатар жүреді. Ол экономикалы коньюктураның өзгеруімен анықталады. Ол циклдық өрлеу кезінде азайып, дағдарыстар кезінде көбейіп отырады.
[4].
Негізінен жұмыссыздықтың себептері туралы көзқарастарды келесідей топтастыруға болады:
Біріншіден, ұлттық өндірістің деңгейімен салыстырғанда салыстырмалы халықтың шектен көп болуы жұмыссыздықтың себебі болуы мүмкін.
Екіншіден, адамдардың өз қалаулары және жақсы еңбек шарттары мен жалақысы бойынша жұмыс іздеуі де жұмыссыздықтың уақытша өсуіне әсер етуі мүмкін.
Үшіншіден, экономика құрылымында, соның ішінде технологиядағы өзгерістер салдары жұмыссыздыққа әкеледі. Бұл жұмыссыздық уақытша болып табылады, себебі ескі салалар мен өндірістің орнына жаңалары келеді.
Төртіншіден, жұмыссыздық деңгейінің қатты төмендеуі экономикадағы циклдік құлдыраулар нәтижесі болуы мүмкін.
Бесіншіден, кейбір жағдайда мемлекет пен кәсіподақтардың жалдамалы жұмысшы мен жұмыс беруші арасындағы қатынастарға араласуы жұмыссыздықтың генераторы болып табылады. Ал бұл жалақының нарықтық икемсіздігіне алып келеді, сондықтан кәсіпкерлер максималды пайдаға жұмысшылар санын азайту арқылы қол жеткізуге міндетті болады [5].
Еліміздегі соңғы жылдардағы еңбек нарығы көрсеткіштеріне тоқталайық. Нарыққа өту кезеңінде еңбек нарығындағы жағдай республика бойынша еңбек ресурстарының төмендеуімен және жұмыссыздықтың көбеюімен байқалды. Дегенмен бұл жағдай қазір біртіндеп оңтайланып келеді. Оны толығырақ 1- суреттен көреміз.
Сурет-1. 2010-2012 жылдардағы Қазақстан Республикасының еңбек нарығы жағдайының көрсеткіштерінің динамикасы
*Ескерту: ҚР Статистика агенттігінің мәліметтері негізінде автор құрастырған.
2010 жылдың IV тоқсанында экономикалық белсенді халық 8616,1 мың адамды құраса, 2012 жылдың IV тоқсанында бұл көрсеткіш 8974,7-ні құрап, 360,1 мың адамға артқан. Жұмыспен қамтылған халық 8141,4-тен 8499,9-ға артқан. Ал жұмыссыздың деңгейі 2010 жылдың I тоқсанында 526,2 болса, 2012 жылдың IV тоқсанында 474,8-е тең.
2012 жылғы IV тоқсанда жұмыссыздардың жалпы санындағы 15-24 жастағы жастардың үлесі 10,0% немесе 47,6 мың адамды, 15-28 жастағы жастардың үлесі 28,0% немесе 132,9 мың адамды құрады. 15-24 жастағы жастар жұмыссыздығының деңгейі 3,9% (2011жылғы IV тоқсанда – 4,1%), 15-28 жастағылардікі – 5,0% (2011жылғы IV тоқсанда – 6,2%) болды.
Сурет-2. 2010-2012 жылдардағы Қазақстан Республикасының жұмыссыздық көрсеткіштерінің динамикасы
*Ескерту: ҚР Статистика агенттігінің мәліметтері негізінде автор құрастырған.
Енді осы еңбекпен қамту және жұмыссыздық көрсеткіштерінің ҚР экономикасына әсерін талдау жасау үшін, келесідей белгілеулер қолданылған, олардың 2001- 2012 жылдардағы тоқсандық мәндері қарастырылды [6]:
GDP - Жалпы ішкі өнім, млрд. теңге
E - Жұмыспен қамтылған халық, мың адам
P - өнімділік
N - экономикадағы белсенді халық, мың адам
U - жұмыссыздық, мың адам
Кесте - 2. 2001 ж. мен 2012 ж. аралығындағы тоқсандық көрсеткіштер бойынша жұптық корреляция коэффициенттері
|
E
|
P
|
N
|
U
|
GDP
|
E
|
1
|
-0.331
|
0.9903
|
-0.959
|
0.783
|
P
|
-0.331
|
1
|
-0.318
|
0.329
|
-0.215
|
N
|
0.9903
|
-0.318
|
1
|
-0.917
|
0.779
|
U
|
-0.959
|
0.329
|
-0.917
|
1
|
-0.777
|
GDP
|
0.783
|
-0.215
|
0.779
|
-0.777
|
1
|
*Дерек көзі: ҚР Статистика агенттігі негізінде автор құрастырған.
|
Бұл кестегі ЖІӨ мен басқа тәуелсіз айнымалылар арасындағы корреляция коффициенттерінің өте жоғары мәні қарастырылып отырған көрсеткіштері арасында тығыз байланыс бар екенін көрсетеді. 2001 ж. мен 2012 ж аралығындағы мерзімде тек өнімділіктің ЖІӨ-ге әсері аз, ал жұмыспен қамтылған халық, экономикадағы белсенді халық, жұмыссыздық пен ЖІӨ арасында тығыз оң байланыс бар. Өнімділік пен жұмыссыздықтың әсері теріс.
Еңбек нарығының көрсеткіштерінің Қазақстан экономикасына әсерін анықтау үшін көптеген модельдер құрылды. Соның ішінде ең жақсы модельдер ретінде келесілер алынды, олардың коэффициенттері мәнді, теңдеудің жалпы сапасы адекватты, автокорреляция мен гетероскедастикалық құбылыс жоқ:
Бірінші – аталған барлық көрсеткіштер арасында көптік регрессия моделі құрылды.
(4)
(24670.26) ( 7.57) (60.69) (19.07) (8.76)
DW=1,861879; R2=0,654310; F=19.874057.
Екінші - Жұмыспен қамтылған халық пен ЖІӨ арасында жұптық регрессиялық модель құрылды.
(5)
(3923,194) ( 0,519975)
DW=1,709679; R2=0,612581; F=71,15328.
Үшінші - экономикадағы белсенді халық халық пен ЖІӨ арасында жұптық регрессиялық модель құрылды.
(6)
(5163,152) (0,633601)
DW=1,679184; R2=0,606306; F=69,30202;
Сурет-3. Барлық көрсеткіштер арасында көптік регрессиялық модель (2001 ж I тоқсан-2012 IV ж тоқсан)
*Ескерту: ҚР Статистика агенттігінің мәліметтері негізінде автор құрастырған.
Төртінші - жұмыссыздық пен ЖІӨ арасында жұптық регрессиялық модель құрылды.
(7)
(2012,442) (3,291053)
DW=1,655217; R2=0,604439; F=68,76259.
Бесінші – аталған барлық факторлар арасында дәрежелік модель құрылды:
(8)
(32,847) (6,684) (1,195) (1,542) (6,931)
DW=1,61712; R2=0,808340; F=44,28449.
Алтыншы - жұмыссыздық пен ЖІӨ арасында дәрежелік модель құрылды.
(9)
(2,327208) (0,363978)
DW=1,537774; R2=0,792929; F=172,3167.
Бұл мақалада жұмыссыздық және оған әсер ететін факторлар арасында регрессиялық модельдер тұрғызылып, мақаланың басты мақсаты орындалды. Сонымен, жоғарыда келтірілген регрессиялық модельдерге сүйене отырып, жұмыспен қамтылған халық пен экономикадағы белсенді халық мың адамға өзгергенде, жалпы ішкі өнім сәйкесінше 4,34 және 5,27 млд. тенгеге артады, ал жұмыссыздық мың адамға өзгергенде жалпы ішкі өнім 27,3 млд. тенгеге азаяды деп айтуға болады. Өткен кезеңдегі мәліметтерді салыстыра отырып, Қазақстан Республикасындағы жұмыссыздардың үлесін төмендету, жұмыспен қамту көлемін арттыру мақсатында мемлекет тарапынан қабылданған «Жол картасы» бағдарламасы әрі қарай болашақта жалғасын тауып, мемлекеттік бюджеттен қаражат ресурстары көптеп бөлініп, алдағы уақытта жас мамандарға жұмыс орындары ашылса, халықтың әлеуметтік – экономикалық тұрмыс жағдайы көтеріледі, сондай-ақ экономикамыз алға басады.
Достарыңызбен бөлісу: |