Қорытынды
Болмыс санаға тәуелсіз өмір сүретін дүниені, материяны адамдардың материалдық өмірінің табиғатын белгілеуге арналған философиялық ұғым. Философияның негізгі мәселесі ойлау жүйесініің болмысқа көзқарасы туралы мәселе болғандықтан, оның шешімі болмыс ұғымы ретінде алынатын мағынаға байланысты. «Болмыс» категориясының осы принципті маңызы оны философия ғылым ретінде пайда болған алғашқы күндеріақ дүниеге әкеліп, оның көптеген ілімдеріне негіз болды. Матриалистік философияда ол сезім түйсікпен қабылданатын материяны, материалдық объектілердің өмір сүруін, олардың пайда болуын және жойылуын білдірдің. Ал идеалистік философияда болмыс идеяларының жалпы мәні, ұшы қиырсыз жиынтығы түрінде логикалық категориямен жалаң қызмет ретінде көрінеді, сүйтіп материализмде болмыста табиғат болмысы, ал идеализмде табиғаттан бөліп қаралатын дербес ұғым. Философия болмыс ретінде ең алдымен материяның, жекелеген мәселелердің, процестердің, адамдардың түпкілікткі, тиянақты болмысында қашан да санадан тәуелсіз өмір сүруін көрсетеді. Бұл орайда болмыстың болмауы абсолютті түрде жоғалып кету емес, материяның бір күйден екінші күйге, яғни болмыстың ескі формасынан жаңасына ауысуы. Сондықтан өзінің болмысында дүние материяның ғана емес, сондай ақ сананың жиынтық ақиқаты ретінде көрінеді: «сана ешқашанда танылған болмыстан басқа нәрсе болмақшы емес, ал адамдардың, болмысылардың тіршілігінің нақты процесі» Адам болмысын адамдардың, олардың мекемелерінің, мұраттарының, принциптерінің, теориялары мен идеяларының арақатынасынсыз елестету мүмкін емес. Табиғат, қоғам, адам және оның ақыл ойы ұшы қиырсыз, тоқтаусыз дүниесінде өмір сүреді және бұл оның материалдық бірлігігінің алғышарты болып табылады. Бұдан: болмыс материалдық негіздің алғышарты болып табылады және материя мен болмыс ұғымдары толық үйлеседі деген кері түсінік тумауы керек. Бұл салыстырмалы үйлесім ғана, дүниенің субстанциясы болмыс емес, материя болып табылады: дүниенің бірлігі оның болмысында емес, оның материалдық негізінде; сананы болмыс емес материя оятады.
Әдебиеттер тізімі
1.Алтаев Ж., Ғабитов Т. Ж.т. Философия және мәдениеттану. Алматы, 1998.
2.http://referatikz.ru/load/aza_sha_referattar/filosofija/bolmys_filosofijasy/7-1-0-76
3.https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F
4.http://malimetter.kz/filosofiyadagy-bolmys-maselesi/
5.http://malimetter.kz/bolmys-filosofiyasy/
Достарыңызбен бөлісу: |