С. Б. Ержанова ҚазМемҚызпу профессоры, ф.ғ. д
Әдеби процесті зерттеудегі әдебиеттанудың
жүктеу/скачать 1.56 Mb. Pdf көрінісі
|
| 12.2.
Әдеби процесті зерттеудегі әдебиеттанудың басты әдістері Жаһандық әдебиеттану ғылымының даму тарихында көр- кем әдебиетті зерттеудің өзіндік әдіс-тәсілдерін ұсынған әртүрлі мектептер болды. Әдеби процесті зерттеудегі әдебиеттану әдістерінің біріне француз сыншысы Ш.О.Сент-Бев «Әдеби-сыни портреттер» (1836–1839) атты іргелі еңбегінде алғаш қолданған биография- лық әдіс жатады. Ол әдеби шығарманы автордың өмірбаяны не- гізінде талдап, түсіндірді. Жазушы тұлғасы мен оның өмірбаяны 204 әдеби шығармашылықты айқындаушы басты фактор ретінде танылды. Биографиялық әдіс әдеби бағыттарды жоққа шығарды. Биографиялық әдісті дамыта отырып, әдебиеттану тари- хында ХІХ ғасырда Батыс Еуропа мен Ресейде психологиялық мектеп (Э.Эннекен, В.Вундт, И.Фолькельт және А.Потебня «Ой мен тіл» еңбегі) қалыптасты. Психологиялық мектептің зерттеу нысаны - шығармашылықтың ішкі, психологиялық жағы, ең алдымен, автордың ішкі жан дүниесі. Осыған сәйкес олар әр шығарманы - автобиографиялық, суреткердің iшкi толғаныста- рының жемiсi, суреткердің жан дүниесінің моделі деп таныды және өнерді суреткер сезімдері мен әсерінің образдаудағы субли- мациясы ретінде қарастырды. Психологиялық мектеп әдеби құбылыс болмысқа тәуелсіз рух жемiсi деп санады. ХХ ғасырда психологиялық мектеп психоанализге орнын берді. Әдебиеттегі психологизмнің туып, өсіп-өркендеуіне әр кезеңдері рухани өмірімізде дүниеге келген психологиялық мектеп, сана ағымы (поток сознания), модернизм, психологиялық талдау т.б. секілді әдеби-философиялық, психологиялық бағыттар өз үлестерін қосты. Салыстырмалы әдісті қолдана отырып, мифологиялық жүктеу/скачать 1.56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|