С. Д. Атабаева биология ғылымдарының кандидаты


-жұмыс. Өткізгіштіктің өзгеруі арқылы өсімдік



Pdf көрінісі
бет8/80
Дата03.03.2023
өлшемі0.78 Mb.
#470354
түріПрактикум
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   80
5-жұмыс. Өткізгіштіктің өзгеруі арқылы өсімдік
ұлпасының зақымдануын болжау 
Зерттеу мақсаты
: клетка цитоплазмасының өткізгіштігіне 
əртүрлі ерітінділердің тигізетін əсерін зерттеу. 
Зерттеу объектісі: асхана қызылшасы. 
Қысқаша түсініктеме. Тіршіліктің бір белгісі ретінде зат-
тарды сұрыптай сіңіруді айтуға болады. Осы қасиет арқылы ішкі 
тұрақтылық – 
гомеостаз сақталатыны белгілі. Зақымданған 
клетканың сұрыптап өткізу қабілеті бұзылып, цитоплазмадағы 
заттардың сыртқы ортаға шығуы байқалады. Шыққан заттың 
мөлшері зақымдану дəрежесіне сай болады. Сондықтан клетка-
лардан заттардың шығу қарқыны оның зақымдану дəрежесінің 
көрсеткіші бола алады. Клеткадағы плазмолиз, оның тірі екенін, 
ал плазмолиздің болмауы клетка тіршілігінің жойылғанын көр-
сетеді. Ұлпа зақымданғанда бөлініп шыққан антоцианды коло-
риметрлік əдіспен оңай анықтауға болады.
Əдістеме. Қабығы аршылған қызылшадан тығын бұрғысы-
мен диаметрі 0,7-0,8 см, ұзындығы 3-4 см, 5 кесінді дайында-
лады. Оларды кранның астында суық сумен мұқият жуады. 
Кесінділерді алдын ала пробиркаларға құйылған ерітінділерге 
бір-бірден салып, пробиркалардың аузын тығындармен жабады. 
Кесінділерді ерітінділерде 30 минут өңдейді. Осы уақыт аралы-
ғында пробиркаларды бірнеше рет сілкіп, араластыру керек. 


14 
Бірінші пробиркаға бақылау варианты ретінде 10 мл краннан 
аққан суық су құяды. Екінші пробиркаға 10 мл суыған қайнақ су 
құяды, оған қызылша кесіндісін салғаннан кейін 2 минут спирт 
шамы астында қайнатады. Осыдан кейін пробиркадан суды тө-
гіп, суыған қайнақ сумен алмастырады. Үшінші пробиркаға 10 мл 
краннан аққан суық су құйып, оған 6 тамшы хлороформ тамы-
зады. Төртінші пробиркаға 10 мл 30% сірке қышқылын, бесінші 
пробиркаға 10 мл 50% этил спиртін құяды (5-кесте). 
Өңдеу уақыты өткен соң пробиркалардағы қызылша кесін-
ділері ерітінділерден алып тасталады. Ерітінділердің антоцианмен 
боялу деңгейі анықталады. Алынған мəліметтерді 5-кестеге 
тіркейді. Бақылау варианты жəне бояғы қанық ерітіндіде өңдел-
ген кесінділерді алып препараттар дайындайды. Препараттарды 
дайындауға 1 М KNO
3
ерітіндісін пайдаланады.
Дайын препараттарды микроскоп астында қарап, суреттерін 
салады. Сонымен қатар ерітінділерді ФЭК (фотоэлектроколори-
метр) көмегімен көк фильтр арқылы қарап ерітіндінің антоциан-
мен боялу деңгейін анықтауға болады. 
5-кесте
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   80




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет