С. О. Ахметова, М. С. Сериккызы сапа менеджменті жүйелері

32 
5 сурет. 
Сапаны басқарудың көрсетілген принципіне қосымша өнім 
сапасын жоғарылату бойынша қызмет көрсету үшін В.Шухарт-
Э.Деминг (АҚШ-да ұсынған) көпке танымал PDCA циклын айтып 
кетуге болады (5 сурет). 
Мұнда жоғарыда көрсетілген «сапа тұзағын» құрайтын он 
функцияны орындаудан айырмашылығы, мұнда жұмыстың төрт 
сатысын орындау қарастырылады: 
- жоспарлау (рlаn- Р) 
- жұмысты орындау - қызмет (Do-D) 
- нәтижелерді бақылау (Сһесk-С) 
- түзету қызметі (Асtіоn - А) 
Жоспарланған нәтижеге жетпейінше цикл бойынша жұмыс 
қайталана береді. 
Сапаны басқару мен сапамен қамтамасыз ету принципін 
қарастырған соң, осы түсініктер арасындағы байланысқа қатысты өте 
маңызды ескерту айтуға болады. 
Егер сапамен қамтамасыз ету — негізгі үш фактордың 
(техникалық, әкімшілік және адамдық) әсерінен қажетті сапаны жасау 
процесі болса, онда сапаны басқару, біреуінің бөлімі болып табылады, 
соның ішінде - әкімшілік факторы да. 
2.3 Сапа үлгіcі 
А Р 
Түзету қызметі жоспарлау 
(action) ( plan) 
C D 
нәтижелерді әрекет
 бақылау ( do) 
(check )

33 
Сапамен қамтамасыз етудің принципін қарастырғанда 6 суретте 
көрсетілгендей «Сапа үлгісі» қолданылуы мүмкін 
6 сурет 
Көрсетілген «Сапа үлгісі» мағынасына былай қорытынды 
жасайды: кәсіпорынның материалдық базасы мен персоналы өндірістің 
негізгі шарты анықталады және «сапа базасы» қызмет атқарады. Егер 
кәсіпорында жақсы материалдық база мен нормаланған персоналдар 
болса, кәсіпорында жұмысшылардың өз еңбек нәтижелеріне 
қызығушылығына жағдай жасалынса, осыдан жоғары сапалы өнім 
шығару үшін қолайлы негіздер бар. 
Осындай базаның оңды әсері сапа векторы түрінде көрсетілген. 
Егер кәсіпорында сапаны басқару нақты ұйымдастырылған болса, онда 
сапа векторы әсерінен сапа тұзағы ұлгайып келе жатқан спиралға 
айналады және өнім сапасы басқарудың әрбір циклынан кейін қажетті 
деңгейіне дейін көтеріледі. 
Егер кәсіпорында қажетті материалдық база немесе жоғары 
сапалы жұмыстардың өз еңбектеріне қызығушылығы жоқ болса, онда 

34 
бұл тірегінің жоқ екенін білдіреді. Ол жоғары сапалы өнімді жасау үшін 
қажет болатын. Осыдан кейін сапа векторы нольге тең болады, және 
ұлғайып келе жатқан спираль жолақ сызыққа айналады, яғни сапаны 
басқару бойынша жұмыстар өнімнің сапасын жоғарлатусыз бостан 
босқа жасалынады. 

жүктеу/скачать 1.17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: