Сабақтарды қысқа мерзімді жоспарлау бойынша Әдістемелік ұсынымдар по краткосрочному планированию
-бөлім. Мектепте сабақты жоспарлау тәжірибесі
жүктеу/скачать 6.44 Mb. Pdf көрінісі
|
|
1-бөлім. Мектепте сабақты жоспарлау тәжірибесі бойынша отандық және шетелдік тәжірибе ҚЫСҚАША МАЗМҰНЫ • Сабақты жоспарлау бойынша халықаралық тәжірибені талдау қысқа мерзімді сабақ жоспарындағы (ҚМЖ) негізгі және жиі кездесетін тармақтарға пән атауы, сабақтың тақырыбы, сабақ пен оқу бағдарламасының мақсаттары, әртүрлі кезеңдердегі оқу қызметі (кіріспе, негізгі және қорытынды кезеңдер), пайдаланылатын ресурстар/материалдар жайлы ақпараттардың кіретінін көрсетті. Сабақ жоспарындағы осындай жалпы қабылданған тармақтарына қарамастан, әртүрлі елдердің ҚМЖ-ларында «Алдыңғы білім» (Сингапур), «Саралау (дифференциация)» және «Байланыс және интеграция» (Ирландия), «оқыту ортасы» және «әртүрлілік және инклюзивтілік» (Канада) сияқты қосымша тармақтарды пайдалану мысалдары да кездеседі. • Сонымен қатар әртүрлі елдердің ҚМЖ ерекшеліктерінің талдауы «Педагогтың рефлексиясы» тармағының болуын сабақ жоспарларын құрудағы ең маңызды ескерілуі керек тармақтарының бірі ретінде анықтады, өйткені өткізілген сабақтың әлсіз және мықты жақтарын анықтау педагог қызметінің ажырамас бөлігі болып табылады. • Сондай-ақ, мұғалімдерге апта сайынғы рефлексияны жүргізу үшін мұғалімге жетекші және көмекші сұрақтардан тұратын үлгілер ұсынылады. Осылайша, дайын үлгіні қолдана отырып, мұғалімдерге рефлексияның өзіне назар аударуға және олар өткізген/жоспарлаған сабақтың сапасына кері байланыс жүргізуге мүмкіндік беріледі. • Жақын серіктес елдерде, мысалы, Ресей Федерациясында сабақты жоспарлау мектептердің педагогикалық кеңесте қабылданатын және білім беру ұйымы директорының бұйрығымен бекітілген «Сабақ жоспары туралы ережені» дербес түрде әзірлеуімен ерекшеленеді. Атап айтарлығы, Ресей Федерациясында сабақ жоспарын құру барысында үлгерімі төмен, дарынды білім алушылармен, сондай-ақ ЕББҚ бар оқушылармен жұмыс жасау ескеріледі. • Қазақстандағы және шет елдердегі ҚМЖ-ны салыстырмалы талдау отандық сабақ жоспарының үлгісі азырақ көлемде құрылатын көрсетті. Атап айтқанда, елдегі сабақ жоспарында «педагог рефлексиясы», «оқушылардың алдыңғы білімі», «саралау», «оқыту ортасы», «21 ғасырдағы оқыту» және «үздіксіз және жан-жақты бағалау» сияқты басқа елдердегі сабақты жоспарында міндетті түрде болатын тармақтар жоқ. 39 • ЭЫДҰ елдерімен салыстырғанда Қазақстан мұғалімдері сабақтарды жоспарлауға және дайындауға көбірек уақыт жұмсайды (Қазақстанда – 9,5 сағат, ЭЫДҰ елдерінде – 6,7 сағат, айырмашылығы – 2,8 сағат). Қызметтің бұл түрі оқытудан кейінгі мұғалімдер үшін ең үлкен жүктеме болып табылады. • Кейбір елдердің мемлекеттік оқу стандарттарына сәйкес мұғалімдер бірлескен педагогикалық қызметті дамытуы керек. Мұғалімдердің осындай жалпы жұмысы оқытудың тиімділігіне және өз қызметін объективті түрде бағалауға ғана емес, сонымен қатар сабақтарды дайындауға және жоспарлауға кететін уақытты қысқартуға да көмектеседі. • Мұғалімдердің сабақты бірлесіп жоспарлауы тәжірибе, білім, әдістемелік әзірлемелер мен идеялармен алмасуға бағытталғандықтан, Жапония, Қытай (Шанхай), Англия, Финляндия, АҚШ (Бостон және Чикаго) сияқты елдердің мектептерінде бірлескен сабақ жоспарлары мен педагогикалық ресурстарды әзірлеу бойынша жоспарланған мұғалімдердің кездесулері жүзеге асырылады. • Жапония мен Шанхайда (Қытай) мұғалімдердің бірлескен жоспарлау тәжірибесі «сабақты зерттеу», сабаққа қатысу және бақылау мәдениеті аясында жүзеге асырылады. Осылайша, бұл тәжірибе мұғалімдерге оқытудың әртүрлі стратегиялары мен әдістерін бағалауда ғана емес, сонымен қатар озық тәжірибені таратуға көмектеседі және сапалы сабақтар өткізу бойынша мұғалімдердің жауапкершілігін арттырады. • Финляндияда мұғалімдердің сабақтарды жоспарлау бойынша бірлескен жұмысы тек бір мектеп деңгейінде ғана емес, сонымен қатар барлық мектептер мен оқу-әдістемелік ұйымдарында білім беру жүйесіне оң өзгерістер енгізу мақсатында озық тәжірибелер таратылады. • Бостонда (АҚШ) параллель сыныптарда сабақ беретін барлық мұғалімдерге сабақ жоспарларын бірге әзірлеуге мүмкіндік беріледі. Бұл тәжірибені жүзеге асыру үшін мектептер сабақ кестесін арнайы барлық параллельдегі мұғалімдер бір уақытта бос болатындай етіп құрайды. Осылайша, бірлескен жұмыс пен белгілі бір сыныпта сабақ беру тәжірибесімен бөлісу арқылы мұғалімдер оқушылардың арнайы бір тобына әртүрлі әдіс-тәсілдерді қолдану туралы көбірек біле алады. Сондай-ақ, мұндай жұмыс түрі сабақты жоспарлауда сараланған тәсілді дамытудың бастапқы нүктесі бола алады. 40 Сабақты жоспарлаудың халықаралық тәжірибесін зерделеу үшін келесі өлшемшарттар (критерийлер) бойынша елдер таңдалды: 1. Жақындағы экономикалық серіктестер мен көрші елдер – Ресей Федерациясы (РФ), Беларусь Республикасы, Қытай Халық Республикасы. 2. Халықаралық салыстырмалы зерттеулерде (PISA, TIMMS, PIRLS, ICILS және басқалары) тұрақты жоғары нәтижелер көрсететін ЭЫДҰ-ға мүше және серіктес елдер – Финляндия, Эстония, Оңтүстік Корея, ҚХР, Сингапур. 3. Сабақты жоспарлау және білім беру саласындағы басқа да зерттеулер тақырыбында көптеген зерттеулер жүргізілген елдер – АҚШ, Ұлыбритания, Сингапур, Финляндия. Осылайша, осы 3 өлшемшартқа сәйкес келетін бірнеше ел таңдалып, сондай-ақ ЭЫДҰ елдеріндегі ерекше жағдайлар да қарастырылды. жүктеу/скачать 6.44 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|