қатыстырып сөйлем қүрап айтыңдар. Дыбыстық өзгеріске үшыраған түбірлерге назар
аударыңдар.
Тексердім:
19. Сабақтың өтілетін мерзімі:
Сабақтың тақырыбы: Біріккен сөздердің емлесі. Сабақтың мақсаты:
а) білімділік: оқушыларға біріккен сөздер, оның түрлері, біріккен сөздердің
емлесі жайлы толық мэлімет бере отырып олардың ой-пікірін қалыптастыру.
ә) дамытушылық: ой-өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мэдениетін дамыту, сөздік қорын молайту.
б) тәрбиелік; елін, жерін, Отанын қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа,
еңбексүйгіштікке тэрбиелеу.
Сабақтың түрі: қалыпты сабақ.
Сабақтың әдісі: түсіндіру, суреттеу, салыстыру, сұрақ-жауап, сөздікпен жүмыс, бағалау, бекіту, қорытындылау.
Сабақтың көрнекілігі: дид. материалдар, кестелер, кеспе қағаздары, тірек сызбалар.
Сабақтың формалары: жеке баламен, топпен, сынып ұжымы-мен жұмыс жүргізу.
Сабақтың типтері: ұйымдастыру кезеңі, үй тапсырмасын сұрау, жаңа сабақты түсіндіру, қорытындылау, бағалау.
Сабақтың барысы:
а) Үйымдастыру кезеңі.
-
Сэлемдесу.
-
Кезекші мәлімдемесі.
-
Журнал бойынша түгелдеу.
-
Жаңа сабаққа дайындық.
э) Үй тапсырмасын сү_рау.
-
Өткен сабақта өтілген ережені сүрау.
-
Жаттығу жүмысының орындалу барысын дәптерлерінен тексеру.
-
Дэптерлерін алмастыру.
-
Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалау.
б) Жаңа сабақты түсіндіру.
Бүгінгі жаңа сабақта оқушыларға «Біріккен сөздердің емлесі» тақырыбы жайлы түсіндіремін.
-
Біріккен сөздер эрқашан бірге жазылады. Мысалы: баспасөз, шекара, қарақүс,
элденеше, Ақтөбе, т.б.
-
Біріккен сөздердің эрбір тулғасы дыбыстық өзгеріске түскен қалыпта жазылады.
Мысалы: ендігәрі ( ендігіден әрі емес), сөйтіп ( солай етіп емес) бүгін (бүл күн емес), т.б.
-
Еш, Бір, кей, элде деген сөдер есімдіктермен (мысалы: еш сөзі кім, бір, қандай,
қайда, қашан, теңе сөздерімен, бір сөзі неше, талай, аз, ыңғай, келкі, жола, жолата, қыдыру
сөздерімен, әр сөзі кім, қашан, кайсы, дайым, бір, қалай сөздерімен, кей сөзі бір, біреу
сөздерімен) бірігіп жазылады. Ал жеке тұрып зат есімдердің анықтауышы ретінде
жүмсалғанда, бул сөздер олардан бөлек жазылады. Мысалы: еш бала, еш жерде, бір
мектепте, т.б.
Қосымша түсінік:
Орхон-Енисей ескерткіштері тіліндегі біріккен сөздер табиғаты жағынан қазіргі қазақ тіліне өте жақын. Ескерткіште бірнеше түбірден бірігіп, бір ғана үғымды білдіретін біріккен сөздер бар: Тоңүқүқ (Тоныкөк), Ілтеріс (Елтеріс), егрітебі (кілем), йоқару (жоғары), күнтүз (күндіз), т.б.
Міне, осылайша жаңа сабақты түсіндіріп болған соң жаттығу жүмыстарын орындатамын. Алғашқы орындалатын тапсырма: 83-жаттығу жүмысының орындалу шартын түсіндіремін: Төмендегі сөздерді қатыстырып сөйлем қүрап жазыңдар.
Келесі орындалатын тапсырма: 84-жаттығу жүмысының шарты: Сөздерді көшіріп жазып, қандай түбірлерден бірігіп жасалғанын үлгідегідей дефиспен бөліп көрсетіңдер.
Келесі тапсырманы ауызша түрде орындатамын:85-жаттығу жұмысының шарты. Мэтінді оқып шығып, күрделі сөздерді табыңдар. Олар күрделі сөздің қай түрі екенін айтыңдар.
Келесі тапсырма: 86-жаттығу жүмысының шарты төмендегідей: Мэтінді оқып, оған ат қойыңдар. Мәтіннен біріккен сөздерді ғана теріп жазыңдар.
Сабақтың қорытындысы:
-
Сүрақ қою арқылы жаңа сабақты қорытындылаймын.
-
Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалаймын.
-
Үйге тапсырма: 87-жаттығу жүмысының орындалу барысын түсіндіремін: Үйде
өздерің оқып жүрген көркем эдебиеттерді пайдаланып, күрделі сөздердің эрқайсысына бес-
бестен мысал тауып жазыңдар. Сыныпта оларға мағыналық талдау жасаңдар.
Тексердім:
20. Сабақтың өтілетін мерзімі:
Сабақтың тақырыбы: Қос сөздердің түрлері. Қайталама қос сөздер. Сабақтың мақсаты:
а) білімділік: оқушыларға қос сөздер, оның түрлері, қайталама қос сөздер
жайлы толық мэлімет бере отырып олардың ой-пікірін қалыптастыру.
э) дамытушылық: ой-өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мэдениетін дамыту, сөздік қорын молайту.
б) тәрбиелік; елін, жерін, Отанын қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа,
еңбексүйгіштікке тэрбиелеу.
Сабақтың түрі: қалыпты сабақ.
Сабақтың әдісі: түсіндіру, суреттеу, салыстыру, сүрақ-жауап, сөздікпен жүмыс, бағалау, бекіту, қорытындылау.
Сабақтың көрнекілігі: дид. материалдар, кестелер, кеспе қағаздары, тірек сызбалар.
Сабақтың формалары: жеке баламен, топпен, сынып үжымы-мен жү_мыс жүргізу.
Сабақтың типтері: үйымдастыру кезеңі, үй тапсырмасын сүрау, жаңа сабақты түсіндіру, қорытындылау, бағалау.
Сабақтың барысы:
а) Үйымдастыру кезеңі.
-
Сэлемдесу.
-
Кезекші мэлімдемесі.
-
Журнал бойынша түгелдеу.
-
Жаңа сабаққа дайындық.
ә) Үй тапсырмасын сүрау.
-
Өткен сабақта өтілген ережені сұрау.
-
Жаттығу жұмысының орындалу барысын дэптерлерінен тексеру.
-
Дэптерлерін алмастыру.
-
Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалау.
б) Жаңа сабақты түсіндіру.
Бүгінгі жаңа сабақта оқушыларға «Қос сөздердің түрлері. Қайталама қос сөздер» тақырыбы жайлы түсіндіремін. Қос сөздер.
Сөздердің қосарланып немесе қайталанып айтылуынан жасалған сөздерді крс сөздер деп атаймыз. Сөздерді қосарлап немесе қайталап қолдану жаңа сөз жасаудың бір жолы болып табылады. Мысалы: Жан-жануар, адамзат анталаса, Ата-анадай елжірер күннің көзі. Бүл сөйлемде жан-жануар, ата-анадай дегендер—қос сөздер, олар жаңа мағына білдіріп түр: жан-жануар—бүкіл айналадағы, табиғаттағы жанды заттар; ата-анадай ең жақын туғандар ата мен анадай деген мағынада, яғни шынайы мейірімділік деген мэнде қолданылған.
Қос сөздер екі түрлі болады: қайталама қос сөздер жэне қосарлама қос сөздер. Қайталама қос сөздер.
Бір түбірдің екі рет қайталануынан жасалған қос сөздер қайталама қос сөздер деп аталады. Олардың жасалу жолдары мынадай:
-
қосымшасыз жэне қосымшалы түбірдің түгелдей қайталануы, мысалы: тау-тау
астық, көре-көре көсем боласың, сөйлей-сөйлей шешен боласың, т.б.
-
бір сыңары қосымшалы, бір сыңары қосымшасыз бір түбірдің қайталануы, мысалы:
көзбе-көз айтты, өз-өзінен қысылды, т.б.
-
бір түбірдің эр түрлі қосымша жалғанып қайталануы, мысалы: өзді-өзіне айтты,
қолды-қолымен кепті, т.б.
-
екінші сыңары бірінші сыңарына еліктеу мэнінде келіп, дауыссыз дыбыстан
басталатын сөздің бірінші дауыссыз дыбысының орнына жэне дауысты дыбыстан
басталатын сөздің алдына м, п дыбыстары қосылып жасалуы, мысалы: ет-мет, шай-пай, түйе-
мүйе, т.б.
-
еліктеуіш сөздің екінші сыңары кейбір дыбыстық өзгерістерге үшырап қайталануы,
мысалы: тарс-тұрс дыбыс шықты, жалт-жүлт етті, т.б.
-
түбір сөздің алдынан күшейткіш буын қосылып айтулуы, мысалы: үп-үлкен, қып-
қызыл, т.б.
"Қос сөз. Қайталама қос сөз" көрнекілігін пайдалана отырып түсіндіру.
Күнделікті өмірмен байланыстыру "Менің тілім -сатылмайтын байлығым" атты апталықжүріп жатқанын, тіл біздің байлығымыз, үлтымыздың белгісі екенін айту. Тіл дегеніміз не? Оған қандай анықтама берер едің? Тірек сызба арқылы мемлекеттік тілге түсінік беріледі.
Ана тілің 1 I Үлтымыздың Ата-бабамыздан белгісі / қалған
мүра
Қатынас қүралы / Мемлекеттегі іс- қағаздар атқару
/ / тілі
Мемлекеттік Мемлекеттік тіл л
басқару тілі / Сот ісін жүргізу / тілі
Осы тірек сызбадан қос сөзді таптыру. (ата-бабамыз) Көрнекіліктер: 1. Туған тілім - анам тілі - өз тілім!
2. Туған тілде сыры терең жаным бар,
Туған тілде мың-мың ыстық қаным бар,
Туған тілде өнім менен сэнім бар.
Осы елең жолдарын оқушыға оқытып, қайталама қос сөздерді таптыру.
Жаңа сабақты меңгерту барысында "Кім жылдам?" ойынын пайдалану (үш оқушыны тақтаға шығарып жарыстыру).
тіп-тік жалт-жүлт тәп-тәуір
қап- сарт - -сары
сүп - тарс - - шикі
қып - сатыр - - қысқа
Кітаппен жұмыс. Деңгейлік тапсырмалар беру. 88-жаттығуды ауызша орындату.
I деңгей. 91-жаттығу. Қос сөздерді қатыстырып, сөйлем қүравдар.
-
деңгей. 89-жаттығу. Суретке қарап, мэтін қүрандар, заттарға сипатгама бергенде қос сөздерді
пайдаланывдар, сол қос сөздердің қалай жасалып түрғанын түсіңцірівдер.
-
деңгей. 90-жаттығу. Қайталама қос сөздермен мағыналық жағынан байланысатын сөздерді
тауып, сөз тіркесі етіп жазындар.
Перфокартамен жүмыс
Мысалы Түбір Туынды Біріккен сөз Қоссөз сөз Қайталама қос сез
Мал малшы биыл эке-шеше дүркін-дүркін
"Өз-өздеріңді тексеріңдер" деген тақырыпта тақтаға тест сүрақтары ілінеді.
1. Дүрыс жазылған сөзді табындар.
а) Аманкелді э) Амангельді б) Амангелді
2. ... біріккен сөз деп аталады.
а) көп түбірлі сөз ө) екі түбірлі сөз б) сөз тіркесі
3. Біріккен сөзді қүрайтын түбірлер ... жазылады. а) дефис арқылы ө) бірігіп б) бөлек
4. Кіріккен сөзді тап.
а) түйеқүс ө) биыл б) Ертіс
5. Бір сөздің қайталануымен жасалған қос сөздер. а) бала-шаға, ата-ана э) ата-баба, үп-үлкен
б) қырқа-қырқа, терлей-терлей
6. Күшейткіш буын арқьшы жасалған қос сөздер. а) қып-қызыл, быт-шыт э) сап-сары, үлкен-
кіші
б) үп-үлкен, жап-жасыл
7. Дүрыс жазылған қос сөзді белгілендер.
а) будақ-будақ э) ар үят б) қалт қүлт
8. Дүрыс жазылған сөзді табыңдар.
а) жымжырт э) көк қүтан б) сеңгір-сеңгір
Қима қағазбен жүмыс
(Нашар оқитын оқушьшармен жүмыс)
Мақал
№1 Жылай-жылай арык қазсаң,
Күле-күле су ішерсің.
№ 2 Тамшыдан тама-тама дария болар. №3 Отбасы толған жансың, Бір-біріңе меймансың.
Жүмбақ №4
Аяғы жоқ жүреді, Сылқ-сылқ күледі. (бүлақ)
Қима қағаздағы жұмбақ пен мақаддарды оқыта отырып ішінен қос сөздерді таптыру. Венн диаграммасы
Біріккен сөз бен кос сөздердің ортақ белгісі мен айырмашылығын таптыру.
Біріккен сөз Ортақ белгі Қос сөз
Міне, осылайша жаңа сабақты түсіндіріп болған соң жаттығу жұмыстарын орындатамын. Алғашқы орындалатын тапсырма: 88-жаттығу жұмысының орындалу шартын түсіндіремін: Қайталама қос сөздерді оқып, олардың қалай жасалғанын айтыңдар. Қалаған үш сөзді қатыстырып сөйлем құраңдар.
Келесі тапсырма: 89-жаттығу жұмысының орындалу шарты: Суретке қарап, мэтін қүраңдар. Заттарға сипаттама бергенде қос сөздерді пайдаланыңдар. Сол қос сөздердің қалай жасалып тұрғанын түсіндіріңдер.
Келесі тапсырма:90-жаттығу жүмысы: Төмендегі қайталама қос сөздермен мағыналық жағынан байланысатын сөздерді тауып, сөз тіркесі етіп жазыңдар.
Келесі тапсырма. 91-жаттығу жүмысының шарты мынадай: Қос сөздерді қатыстырып сөйлем қүраңдар.
Сабақтың қорытындысы:
-
Сүрақ қою арқылы жаңа сабақты қорытындылаймын.
-
Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалаймын.
-
Үйге тапсырма: 92-жаттығу жүмысының орындалу барысын түсіндіремін: Мэтінді
оқып шығып, баяндау сипатына қарай оның түрін анықтаңдар. Мәтіннен қайталама қос
сөздерді тауып, қалай жасалып түрғанын дәлелдеңдер. Мэтін негізінде өзің түрған жердің
табиғатын суреттеп жаз. Ішінде қос сөздің болуы ескерілсін.
Тексердім:
21. Сабақтың өтілетін мерзімі:
Сабақтың тақырыбы: Қосарлама қос сөздер. Сабақтың мақсаты:
а) білімділік: оқушыларға қосарлама қос сөздер, оның түрлері, қосарлама қос
сөздер жайлы толық мэлімет бере отырып олардың ой-пікірін қалыптастыру.
ә) дамытушылық: ой-өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мэдениетін дамыту, сөздік қорын молайту.
б) тәрбиелік; елін, жерін, Отанын қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа,
еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: қалыпты сабақ.
Сабақтың әдісі: түсіндіру, суреттеу, салыстыру, сұрақ-жауап, сөздікпен жү_мыс, бағалау, бекіту, қорытындылау.
Сабақтын көрнекілігі: дид. материалдар, кестелер, кеспе қағаздары, тірек сызбалар.
Сабақтың формалары: жеке баламен, топпен, сынып үжымымен жүмыс жүргізу.
Сабақтың типтері: үйымдастыру кезеңі, үй тапсырмасын сүрау, жаңа сабақты түсіндіру, қорытындылау, бағалау.
Сабақтың барысы:
а) ¥йымдастыру кезеңі.
-
Сэлемдесу.
-
Кезекші мэлімдемесі.
-
Журнал бойынша түгелдеу.
-
Жаңа сабақка дайындық.
э) Үй тапсырмасын с^рау.
-
Өткен сабақта өтілген ережені сүрау.
-
Жаттығу жүмысының орындалу барысын дәптерлерінен тексеру.
-
Дэптерлерін алмастыру.
-
Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалау.
б) Жаңа сабақты түсіндіру.
Бүгінгі жаңа сабақта оқушыларға «Қосарлама қос сөздер» тақырыбы жайлы түсіндіремін.
Екі түбірден қосарланып жасалған қос сөзді қосарлама қос сөз дейді. эдетте мағыналары бір-біріне жакын синоним сөздер немесе мағыналары бір-біріне қарама-қарсы келетін антоним сөздер қосарланады. Мысалы: аяқ-табақ, қүрт-қү_мырсқа, кэрі-жас, үлкен-кіші, т.б. Мұнда аяқ та табақ та—ыдыстар , қүрт та, қүмырсқа да—жәндіктер. Ал кәрі-жас, үлкен-кіші деген қос сөздердің бірінші сыңары екіншісінің мағынасына қайшыкеліп тұр. Осы қасиеті жағынан қосарлама қос сөздер сөйлемнің бірыңғай мү-шелеріне ұқсас, жақын болып келеді, олардың сыңарлары түлғалас болып отырады. Бүл тэрізді қос сөздерді кейде арасына жалғаулық шылауларды келтіріп, бірыңғай мүше етіп қолдануға болады. Мысалы: кэрі-жас түгел жиналды—кәрі мен жас түгел жиналды.
Қосарлама қос сөздердің қүрамы мынадай болады:
-
Мағынасы бір-біріне жақын (синоним) немесе қарама-қарсы (ан-тоним) сөздер
қосарланады. Мысалы: аға-іні, жата-жастана, т.б.
-
Бір сыңары мағыналы, екінші сыңары мағынасыз сөздер қосарла-нады. Мысалы:
бала-шаға, келін-кепшік, т.б. Қазіргі кезде мағынасыз де-лінетін сыңарларының ерте кезде
мағынасы болған, тек кейін үмытылып қалған. Ондай сөздердің көпшілігі көне сөз немесе
басқа тілден енген сөз болып табылады. Мысалы: бала сөзі түсінікті, ал шаға көне дэуірде
«бала, кішкентай» деген үғымды білдірген (қызыл шақа дегенге мэн беріп көрің-дер. Сол
мағына қазірге дейін кейбір түркі тілдерінде (мысалы, түрікмен тілінде) бар.
-
Екі сыңары да мағынасыз сөздер қосарланады. Мысалы: ығы-жы-ғы, оқта-текте, т.б.
бүл сияқты сөздер қазіргі кезде ешбір мағына білдір-месе де, бүрыңғы кезде мағынасы
болған. Мысалы: ығы сөзі де, жығы сө-зі де көне түркі тілінде «жиын» деген мағынаны,
оқта-текте «кейде» деген мағынаны білдірген.
-
Кейінгі кезде ғана қалыптаса бастаған бір топ қосарланған сөздер бар. Олардың
сыңарлары кейде бір түлғада, кейде эр түрлі түлғада бола береді. Мысалы: үгіт-насихат, оқу-
ағарту, қоғамдық-саяси, т.б.
Қос сөздердің қайталама түрі де, қосарлама түрі де эрқашан дефис арқылы жазылады. Қосымша сөйлем ішінде негізінен қос сөздің екінші сыңарына жалғанады. Мысалы: Барар-бармасымды Қүртқа біледі деген сөйлемде І-жақ тэуелдік жалғауы (ым) мен табыс септік жалғауы (ды) қос сөздің екінші сыңарына (бармас) жалғанған, бірақ бүл қосымшаның біл-діретін мағынасы (І-жақ тэуелдік жэне объектілік) қос сөздің бірінші сы-ңарына да ортақ: барар-ым-ды.
Міне, осылайша жаңа сабақты түсіндіріп болған соң жаттығу жү-мыстарын орындатамын. Алғашқы орындалатын тапсырма: 93-жаттығу жүмысының орындалу шартын
түсіндіремішҚосарлама қос сөздерді көшіріп жазып, олардың қалай жасалғанын айтыңдар, дефис арқылы жазылатынына көңіл аударыңдар.
Келесі тапсырма: 94-жаттығу жұмысының шарты: Қос сөздердің мағыналарын айқындап, жасалу жолына қарай топ-топқа бөліп жазыңдар.
Келесі тапсырма: 95-жаттығу жүмысының шарты: Берілген кос сөздерді пайдаланып, сөз тіркесін жазыңдар.
Келесі тапсырма: 97-жаттығу жүмысының шарты: Мэтінді көшіріп жазып, қос сөздердің арасына дефис қойыңдар.
Келесі тапсырма: 98-жаттығу жүмысын ауызша түрде орындатамын: Жүмбақтарды оқып шешуін табыңдар.
Келесі тапсырма: 99-жаттығу жүмысын да ауызша түрде орындатамын: Мэтінді мәнерлеп оқыңдар. Қос сөздің түрлерін анықтап, олардың қандай жолмен жасалғанын айтыңдар.
Сабақтың қорытындысы:
-
Сүрақ қою арқылы жаңа сабақты қорытындылаймын.
-
Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалаймын.
-
Үйге тапсырма: 100-жаттығу жұмысының орындалу барысын түсіндіремін:
Берілген тірек сөздерді пайдаланып шығарма жазыңдар.
Тексердім:
22. Сабақтың өтілетін мерзімі:
Сабақтың тақырыбы: Сын жүмысы.
Жақсы кітап—жан азығы. Сабақтың мақсаты:
а) білімділік: оқушылардың өткен сабақтардан алған білімдерін тексеру эрі
сауттылыққа баулу мақсатында сын жүмысын жүргізу.
ә) дамытушылық: ой-өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мэдениетін дамыту, сөздік қорын молайту, сауаттылыққа баулу.
б) тэрбиелік; елін, жерін, Отанын қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа,
еңбексүйгіштікке тэрбиелеу.
Сабақтың түрі: сын сабағы.
Сабақтың эдісі: түсіндіру, суреттеу, салыстыру, сүрақ-жауап, мэнерлеп оқу, сөздікпен жүмыс, бағалау, бекіту, қорытындылау. Сабақтың көрнекілігі: диктанттар жинағы.
Сабақтың формалары: жеке баламен, топпен, сынып үжымымен жүмыс жүргізу. Сабақтың типтері: ұйымдастыру кезеңі, жаңа сабақты түсіндіру, қорытындылау, Сабақтың барысы:
а) ¥йымдастыру кезеңі. ■•• .
-
Сэлемдесу.
-
Кезекші мэлімдемесі.
З.Журнал бойынша түгелдеу.
4.Жаңа сабаққа дайындық.
э)Жаңа сабақты түсіндіру.
Бүгінгі жаңа сабақта оқушылардың өткен тақырыптар бойынша алған білімдерін тексеру мақсатында сын жүмысын жүргіземін.
Оқушыларға сын жүмысына арналған дәптерлерін таратып шығамын да, сын жүмысының тақырыбымен таныстырамын. Бүгінгі күнді, мәтін тақырыбын тақтаға жазып
шығамын да мэтін мазмүнын мәнерлеп оқып шығамын. Мэтін 111 сөзден тү_рады. Содан кейін мэтіннің эрбір сөйлемін жеке оқып мэтінді жаздыруға кірісемін.
Жақсы кітап — жан азығы.
Жақсы кітап - жан азығы. Кітапты сүйіп дәріптемеген адам жақсы бола алмайды. Кітапқа ең жақын досым, ақылшым деп қарау керек. Кітапты жазушы — халқы үшін, жастармен балалар үшін жазады. Егер окымаса, жазудың да, еңбектенудің де қажеті жоқ.
"Біздің заманда кино, теледидар, театр, радио да бар, кітап оқуға уақыт жестпейді", — деген қате пікірлер де кездеседі. Ол дұрыс емес. Әрқайсысының өзінің орны бар. Кино да, теледидар да кітаптай бола алмайды, сырласа алмайды. Оқушы жас күнінен бастап оқуға қүнығуы керек. Әйтпеген күнде кітап оқу қиын болады. Аспай-саспай, эуел кітаптың ырғағына түсіп, жаттығып, оқиға ішіне кіре оқымаса, ауыр тиеді. Әр кітаптың өзінің ырғағы сол ырғақты тауып оқу қүнығудан туады. Балалар эуелі ертегі кітаптардан бастап қызыға оқыса, біртіндеп қүмартып оқуды жақсы көріп алады. (З.Шашкш, 111 сөз).
Сабақтың қорытындысы:
-
Сүрақ қою арқылы жаңа сабақты қорытындылаймын.
-
Сын жүмысына арналған дэптерлерін жинап аламын.
-
Үйге тапсырма: «Табиғатқа ем керек» тақырыбында шығарма жазып келу.
Тексердім:
23. Сабақтың өтілетін мерзімі:
Сабақтың тақырыбы: Қысқарған сөздер. Сабақтың мақсаты:
а) білімділік - күрделі сөздердің бір түрі қысқарған сөздің жасалу жолдарын жэне емлесін түсіндіру, алған білімдерін пысықтау, тексеру, бағалау;
э) дамытушылық - оқушылардың білім дағдыларын жинақтау, деңгейлік тапсырмалар арқылы дамыта оқыту;
б)тэрбиелік -оқушыларды елжандылыққа, инабаттылыққа, эдемілікке тэрбиелеу.
Сабақтың түрі: қалыпты сабақ.
Сабақтың эдісі: түсіндіру, суреттеу, салыстыру, сүрақ-жауап, сөздікпен жұмыс, бағалау, бекіту, қорытындылау.
Сабақтың көрнекілігі: дид. материалдар, кестелер, кеспе қағаздары, тірек сызбалар. Сабақтың формалары: жеке баламен, топпен, сынып ұжымымен жүмыс жүргізу. Сабақтың типтері: ұйымдастыру кезеңі, үй тапсырмасын сүрау, жаңа сабақты түсіндіру, қорытындылау, бағалау. Сабақтың барысы:
а) Үйымдастыру кезеңі.
-
Сәлемдесу.
-
Кезекші мәлімдемесі.
-
Журнал бойынша түгелдеу.
-
Жаңа сабаққа дайындық.
ә) Үй тапсырмасын сұрау.
-
Өткен сабақта өтілген ережені сүрау.
-
Жаттығу жүмысының орындалу барысын дәптерлерінен тексеру.
-
Дэптерлерін алмастыру.
4. Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалау.
1. Тест. I нүсқа
1. Біріккен сөзді табыңыз. а) ұзынды-қысқалы ә) итмүрын б) демеуші
1. Туынды сөзді көрсетіңіз.
а) алыстан ә) үсті б) цуырдак,
3. Күрделі сөзді көрсетіңіз.
а) білім ә) жаздай б) биыл
4. Қос сөздің жасалу жолын табыңыз.
а) шылау арцылы ә) сөздің тіркесуі арцылы б) сөздің цайталануы арцылы
5. Қос сөз - қай сөз табы, табыңыз.
Ақиқат өзін-өзі ақтап алар (орыс мақалы).
а) зат есім ә) есімдік б) есімше
II нүсқа
1 .Жүрнақ арқылы жасалған туынды сөзді табыңыз.
а) зеинетпен ә) зеинетті 6) зеинеткер
Достарыңызбен бөлісу: |