Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрлігінің жасаған өлшемдеріне сәйкес Қарағанды облысы әкімдігінің өткізген бағалауы бойынша Саран қаласы орта экономикалық әлеуетке ие. Қала экономикасы индустриялық маманданған.
Қала аумағында резинотехникалық және пластмасса бұйымдарының өндірісі, құрылыс материалдары, машина құрылысы және металлургия өнеркәсібінің өндірісі, азық-түлік өнімдері және тігін бұйымдарының өндірісі, тау-кен өнеркәсіптік өндірісі жұмыс істейді.
Саран қаласының экономикасы индустриялық бағыттағы мамандықтар, көбіне қазып шығару, мұнай - химия саласы, құрылыс материалдары, жеңіл және азық-түлік өнеркәсібі болып табылады.
Өнеркәсіптік өндіріс құрылымына өңдеу өнеркәсібінің үлкен көлемі — 88,9% тиесілі, электрмен қамту саласы, газ жеткізу, бу және ауа кондиционері 5,7% алады, қаланың өнеркәсіптік өндірісіне тау-кен өнеркәсібінің үлесіне 4,6%, сумен қамту саласының үлесіне; кәріз жүйесі, қалдықтарды жинау және таратуға бақылау - 0,8% тиесілі.
Қаланың жетекші өнеркәсіптік кәсіпорындары: «АрселорМиттал Теміртау» АҚ КД құрамына кіретін «Саран» және Т. Күзембаев атындағы шахталар, «Saburkhan Technologies» ЖШС, «Қарағандырезинотехника» ЖШС, «Кazcentrelectroprovod» ЖШС, «Дедов» ЖШС, «Технология» Ғылыми-өндірістік фирмасы» ЖШС, «Евромет» ЖШС, «Карал Plast» БК ЖШС, «Казтрансметалл» ЖШС, «Карат» ЖШС, «Восход» ЖШС, «Galex plus» СТТФ ЖШС болып табылады.
1 Кесте - Қаланың негізгі әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткішінің динамикасы
Көрсеткіш атауы
|
Қарағандыоблысы, барлығы
2013 ж
|
Саран қаласы,
2013 ж
|
Саран қаласы
2012 ж
|
Өсу қарқыны, %
|
Жалпы облыстың көрсеткішке 2013 жылғы қалалық көрсеткіш үлесі,
%
|
Халық саны (жыл соңына), адам
|
1 369 839
|
51 399
|
51200
|
100,4
|
3,8%
|
Өнеркәсіптік өнім көлемі, млн. теңге
|
1 324 735
|
21 360,6
|
22 986,4
|
92,9
|
1,6%
|
Ауыл шаруашылық өнімдерінің (қызмет) жалпы өндірісі, млн. теңге
|
142 865
|
638,8
|
540,8
|
118,1
|
0,4%
|
Негізгі капиталға инвестиция, млн. теңге
|
405 015
|
11 427,9
|
8 069,0
|
134,4
|
2,8%
|
Тұрғын үйлердің пайдалану алаңдарын іске қосу, ш.м.
|
299 054
|
13 673
|
8 026
|
170,3
|
4,6%
|
Жеке сауда айналымы, млн. теңге
|
497 592,5
|
2 738,6
|
2 489,5
|
110,0
|
0,6%
|
Орта айлық атаулы еңбек ақы, теңге
|
99 339
|
69 889
|
64 323
|
108,6
|
70,4%
|
Жыл соңына заңды тұлғалардың саны, бірлік
|
22261
|
474
|
449
|
105,6
|
2,1
|
Жыл соңына шағын кәсіпкерлік субъектілерінің саны (заңды тұлғалар), бірлік
|
20940
|
288
|
264
|
109,0
|
1,4
|
Жыл соңына орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны (заңды тұлғалар), бірлік
|
1149
|
28
|
35
|
80
|
2,4
|
2013 жыл ішінде Саран қаласының негізгі әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіші өсу тенденциясына ие. Сонымен, 2014 ж. 1 қаңтарға тұрғындар саны 0,4 % өсті және Қарағанды облысының жалпы санының 3,8% үлесін құрды.
Алайда, 2013 жылы 2012 жылмен салыстыру бойынша өнеркәсіптік өнім көлемі 7,1% төмендеді және 22 986,4 млн. теңгені құрды және облыс бойынша өнеркәсіптік өнімнің жалпы өндіріс көлемі 1,6 % алады.
Керісінше, 2013 жылы ауыл шаруашылық өнімінің көлемі, өткен жыл кезеңімен салыстыру бойынша 18,1 % өсті, алайда облыстық көрсеткіште елеулі салыстырмалық салмағы жоқ.
2013 жылы елеулі түрде негізгі капиталға инвестиция салыстырмалы бағада 34,4% өсті, бұл халықтың кәсіпкерлік белсенділігінің өсуі туралы білдіреді.
Саран қаласы бойынша тұрғын үйдің пайдалы алаңын іске қосу көрсеткіші 2012 жылмен сатыстыру бойынша 70,3 % өсті, бұл осы өңірдің әрі қарай тұру үшін қолайлығы туралы білдіреді.
Сауда қазметінің қарқынды көрсеткіші де өсуде, сонымен тауар айналым 2013 жылы 10 % өсті және 2 738,6 млн. теңгені құрды, алайда ол бірқатар облыстық дейгейде салыстырмалық салмаққа ие.
2014 жылдың 1 қаңтарына қалада 474 заңды тұлға тіркелген, соның ішінде 158 ірі, 28 орта, 288 шағын, бұл 2012 жылға қарағанда 5,6 % жоғары. Алайда, бұл өлшем шағын бизнес кәсіпкерліктерінің санының өсуіне ғана негізделген, ал орташа масштаб бойынша кәсіпорындар зерттелген кезең ішінде 20% қысқарғанын айта кету қажет.
Қаланың ірі және орта кәсіпорын жұмыскерлерінің тізімі бойынша, сондай-ақ шағын кәсіпорындар кәсіпкерлік қызметпен айналыспайды, 2013 жыл ішінде 6 547 адамды құрды, орта атаулы еңбек ақы – 69 889 теңге, бұл еңбек ақы бойынша облыстық көрсеткіштен 70,4% қамтыды.
2013/2014 оқу жылының басына қалада 4,6 мың оқушы, 2 колледжде – 2,1 мың оқушы оқитын, 9 күндізгі жалпы білім беру мектептері жұмыс істейді.
Қалада 5 кітапхана, 2 клуб типіндегі мекеме жұмыс істейді.
Қала аумағында ерекше тарих және мәдениет ескерткіштері: Игілік Би Мазары, Жамбыл Жабаевқа, В.В. Маяковскийге, А.С. Пушкинге арналған мүсін, Жеңіс стеласы бар.
2. Қалада кәсіпкерлікті дамытудың қабылданған және жүзеге асырылған мемлекеттік, салалық, инвестициялық бағдарламасының талдамасы
Достарыңызбен бөлісу: |