Семинар сабақтары. 15 с. № Ежелгі Египет (Мысыр) мемлекеті мен құқығы. 1 с
жүктеу/скачать 405 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырып 14. Жаңа кезендегі құқықтығы негізгі өзгерістер
- Бақылау сұрақтары
- Тақырып 15. Жаңа кезендегі құқықтығы негізгі өзгерістер
Бақылау сұрақтары:
Тақырып 14. Жаңа кезендегі құқықтығы негізгі өзгерістер Жоспар:
Азаматтық және сауда қуқығы Ғылым және техниканың прогрестік дамуы және оған байланысты жаңа насындардың туындаунан, жаңа қуқытың сала және болған құқықтық салалардың модернизациялануы пайда болды. Жаңа сала, оған: авторлық, патентік, халықтардың әуе және космос қуқығы корпоротивтік, еңбектік, экологиялық және т.б. осындай құқықтың қайнар көздері. Құқықтын дамуында тағы да жалпы тенденциялар көрініс табады. Ең бірінші, көпшілік және жеке құқық арасындағы шектің болмауы. Бұл кобінде конитентальды құқық жүйесінде орын алады (англосақсондық құқық жүйесінде бұндай шек болмаған), бұл мемлекеттің экономикасың реттеуге үлкен өзіндіқ әсерін тигізді. Жеке құқықтың негізгі белгісі болып диспозиция (тараптардың теңдігі және таңдау қуқығы) болады, алш көпшілік құқықта императивті (тараптар тең емес және таңдау қуқығы жоқ), яғни мұнда мемлекеттің қатысуы көрініс табады (М/Ы: әкімшілік қатынастар). Әлеулік шаруашылық байланысар мен әлем наарғыныз дамуына байланысты мемлекетаралық азаматтық нормалардың халықаралың унификациясы және сауда қуқығы дамыды. Коптеген мемлекеттердің қоғамдың олірдің гуманизациялануына байланысты, негізгі құқық салаларының демократизациясы баңылануды. Азаматтық және сауда қуқығындағы жоғарыда аталған өзгерістерде басқа да құқықтың қайнар көзеді өзгеріске ұшырады. Континентальды қуқығы бар елдерде ең үлкен ролді сот тәжірибесі алады, бірақ негізгі қайнар козі болып заң болады. Англосақсондық қуқығы бар елдерде ең негізгі заң болып табылады, бірақ сот прецеденті де үлкен роль атқарады. Құқық субъектірері жығынан демократизация жақтары өзгеріске ұшырады. Құқық қабілеттілікті еш айырмашылықсыз озаматтарға берілді. Көптеген елдерде әрекет қабілеттіліге 21 жастан 18 жасқа томендетілді. Зауды тұлға туралы заңама дамыды. Заңды тұлғалар мен жеке және көпшілік заңды тұлғалар арасындағы айырмашылық сақталуда. Біріншіге жеке тұлғамен қуралатын заңды тұлғар (әртүрлі органдар, мемлкеттік кәсіпорындар). Жеке заңды тұлғалар арасында акционерлік коғамдар және жауапкершілігі шектеулі срекітестіктердің заунамасы дамыды. Мұндай заңдар 1963 ж. Нью-Йорктегі кәсіпкерлік корпорация заңы, 1967 ж. Делавэр штатының заңы, 1966 ж. Францияның сауда серіктестік заңы, 1965 ж. Германия заңы. Акционерлі қоғамның (АҚ) негізгі капитыалы болып, АҚ-мен шығарылып, сатылған қунды қағаздар және акциялар. Акция алған тұлғалар-акционерлер ьолып табылады, олар дивидент (пайда алу қуқығы) алады. АҚ устав капиталына байланысты материалдық жауап-кершілік жүктеледі. АҚ-ның қызметімен қунды-қағаздар нарығы және оның құқықтың режимін белгілейтін зақнаманың дамуы. Заңда ерекше корестілген құнды қоғаздар, акциялар жеке меншік қуқығының объектісі болады. Құнды қағаздарды сату, сатып алу операциялар жеке қурылған АҚ-мен немесе мемлекеттік мекемелердегі биржа қорында жүзеге асады. АҚ 2 түрлі АҚШ және Ұлыбританияда-басқару және жалпы акционерлер жиналысы; Германияда – басқару, қадағылау қенесі және жалпы акционерлер жиналысы; Францияда – құрылтайшы сайлауымен. АҚ-ның жанында жауапкершіліге шектеулі қоғамның да үлкен өзгеріске ұшырады. Көпшіліқ заңды тұлғалар меншік айналамында азаматтық заң нормаларына бағынады. Мүліктік құқық Континентальді құқық жүйесі бұрынғы рим қуқығынан келе жатқан иеліктерді меншік қуқығы мен сервитуттарға болінеді. Жаңа француз қуқығында иелектің үш арызы бар: әрекеттің аяқталуы, иелектің қуқығының бұзуы; болашақтығы құқық бұзушылықта алдын алу; зорлықпен алынған мүлікте қайтару. Англо-америкалық құқық жүйенде мүліктік құқықтың әртүрі меншік болып табылады. Сервитуттар. Жер меншігінің қузвреті көпшілік-құқықтың сервитуттарынды шектеулі, онымен заңды тулғалар қалданды. Міндеткерлік құқық Лицензиялық келісімдерден жаңа келісім шарт түрлері пайда болды. Келісім шарт тәжірибесінде тауыр және оның жүру транзиті корсетілді. Антитрестік (антимонопольді) заңнама 1890 ж. АҚШ-та монополистік қызметті Шерман заңымен шектелді. Ал 1914 ж., 1950 ж, 1955 ж.антитрестік заң қабылданды. Европада мұндай заңдар: Ұлыбританияда 1948 ж, 1956 ж., 1965 ж. және 1976 ж.; Францияда 1945 ж., 1986 ж.бектілді. Антитрестік зақнамасы әр елде әр түрлік шарада қолданылады. Осында екі жүйеге болінді-американдық және европалық. Американдық жүйеде антитрестік заңнамыда шаруашылықтың секторындығы моноплияға тиым салады, ал екінші жүйе занды сынау принціпінен фирмалардың қызметін, олардың монополистік қиянат жасауын қадағылау.
Тақырып 15. Жаңа кезендегі құқықтығы негізгі өзгерістер Жоспар:
Отбасылық құқықтағы өзгерістер Мұнда жубайлардың қуқытық жағдайлары теқелді. Отбасы құру кезңнде мүліктіқ жағдай легалді режімде мешілді. Режимнің келесі түрлері дамызы: мүліктік бөліңісі. Ұлыбритания, Германия, АҚШ-тың көптеген штаттыры; отбасын құрғынан бастап жұбайлардың тапдан табысы екеулеріне тең болып саналады және де мүрагерлікке және сиға тартылған мүшіктер – жалпы мүшіктер (Франций, Швейцария болігі, АҚШ-тың сегіз штаттыры); Жалпы отложенное мүшлік Дания, Норвегия бұл режим отбасылар ажырасқан кезде мүшік тең бөліңді. Еңбектік және әлеуметтік зақнамасы ХХғ бастап еңбектік зақнама құқықтың бір саласы ретінде құрылды. Еңбектік заңда көбінде туындайтын сұрақтар: жалады, жұмыс уақыты, еңбекті қорғау, профсоюз қызметі, жүмыс беруші мен ұжылдың шарт қуқығы туралы, еңбектік жағдайдың дауларын әділді шешілуі туралы. 1918-1920 ж.көптеген дамушы елдерде жұмыс күні 8 сағат, ал жұмада 40-46 сағат енгізді. Профсоюздер ұжылдық шарт жасауға легалді қуқығын алды. Ұжылдық шарт Германияда1918 ж., Францияда 1919 ж., АҚШ-та 1935 ж. Әлеуметтік зақнама сыңда зейнетақы механизмінің дұрыс және тиілді қолданнуы дұрыс болуы. Әлеуметтік сақтандыру, медициналық сақтандыру, білім және тұрмыс құрылысы әлеуметтік қордың қолдауымен жүзеге асырылды. Әлеуметтік сақтындыру жұмысшылардың (1-1,5% жалақсы) және жұмыс бершінің (1-1,5 % толық толенетін жалақтысы) жарнасы. Әлеуметтік сақтандыруға тығы жұмыссыздық үшін жәрдемаңы, мүгедектіктен, уақытша еңбек қабілеттілікті жоғалтқан үшін, асыраушына жоғайтқан кезде. Қылмыстық құқық және іс-жүргізу Саяси кезде қылмыстық құқық өзгеріске көп ұшырады. Германияда Веймар республикасыңда 1871 ж. қылмыстың құқық қолданылды (1919-1933). Фашистік режимде либерально-демократиялық жүйе жойылды. 1933 ж.04.02 «неміс халуын қорғау т/ы» қаулысында баспа және жиналыстың ерікті түрлі. 1933.28.02 «Халықты және мемлекетті қорғау тураны» рейхстаг депутаттарық қолсуқпаушылдықтан айырды. Гитлерік германияның жеқілген кейін 1871 ж. Қылмыстық құқық қайтадан құрылды. 1969-1975 ж. Қылмыстық құқық 1871 ж. демократизация реформасы жүргізілді. 60 ж/дың алғында АҚШ-тың қылмыстық зақның демократиясы күшейді. 1962 ж,американдың құқық институты қылмыстық кодектің мысалы ретінде, оның әр штаттарына таратылды. Оның паралельді федеральді және штаттың, құқықтық жүйе құрылды, олар өзара жарысты жайып, құқық оғартушылықты қүшейтетін процесс. 1944 ж. Францияда қылмыстырдың жиынтығымен, оның есебіне байланысты жаңа қылмыстың кодекс қабылданды. Қылмыстық іс-жүргізу Екінші дүние жүзгілік соғыстан кейін көптеген дамушы елдер жорыс процессін тоғайындады, олар англосақсондық құқық жүйесінде корініс тапты. Бұл процестіқ формасында екі тарыптың теңдігі болып табылады. Дауларды арьитр болып сот алгазаларының отырысы болады. Тергеуеші және қорғаушы сотта бұл іс бойынша дәлелді қужатырмен таныстырып, олардың заңға сәйкес болуы кереу. Конитнентальді құқық жүйесіндегі елдерде аралас процесс таратылды. (Франция, Германия, Италия және т.б.). Бірінші бөлікте кінәлінің қорғауы шектелуі, ал екінші болігі бұның жариялынығы. Аралас процестің жаңа нұсқасы 1958 ж. Францияның қылмыстық – іс жүргізу көдексі аның көрінге табады. Мұнда мемлекеттің кең құзырылғы прокурорға берілді-ол алдын-аша тергеуді қадығалмайды, полициялың ақықтауды бақылайды. Бұл жерде полиция қалмыстық істіқ жүргізу алдында кінәлілер мен куәгерлерді, устауға, тергеуге және тоғы басқа әрекет істеуге қуқыны. Бақылау сұрақтары:
жүктеу/скачать 405 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|