Ш. А. Абжанова Алматы: ату, 2009. 65 б

Малды сою алдындағы есінен тандыру негізгі операциялардың бірі болып 

табылады.  Оның  мақсаты  малды  ілмелі  конвейерге  жіберу  алдындағы 

малдың сезімталдығын жою. Есінен тандыру түрлері: электр тоғымен, көмір 

қышқыл  газ  әсерімен  және  миына  механикалық  әсер  ету  арқылы  (балғамен 

немесе  өткір  пышақпен).  Естен  тандыру  кезінде  малдардың  жүрегі  тоқтап 

қалмауы тиіс, өйткені қанның шығуы төмендейді, ал ет тез бұзылады. ІҚМ-

ды  есінен тандырудың негізгі үш түрі бар: 

1.  Малдың  жауырын  тұсынан  электр  күшін  беру  арқылы  жүргізіледі. 

Электр  тоқ  күші  125-200  В.  Тоқ  күші  1А,  ұзақтығы  6-15  сек.  Өгіз 

малына 15-30 секунд қажет етеді. Бұл жолды пайдалануда малдың 

өліп  кетпеу  жолы  жақсы  сақталады.  Бірақ  малдың  аяғы  дірілдеп, 

қайырылады. Бұл жұмысшыларға өте қауіпті 

2.  электр  күшінің  контактысы  өткір  валька    тәріздес  темір  арқылы                                                        

жүргізіледі. Темірді жауырын тұсынан терісін тесе отырып кіргізеді 

және  металдық  плитаны  малдың  алдыңғы  аяғымен  басып  соңғы 

аяғы резиналы плитағ тиеді. Электр күші 70-120 В,  ток күші 1-1,5А  

ұзақтығы 6-15 секунд. 

3.  Бұл  еденге  орналасқан  үш  фазалық  тоқ  жүргізілген  плита  арқылы 

өтеді.  Есінен  танған  мал  бокстан  еденге  түседі.  Цепке  ілініп 

конвейер  арқылы  кетеді.  Ұзақтығы  6-15  секунд,  электр  күші  70-

120В, тоқ күші 1-1,5 А.