Шаршысөз дискурсыны

Зерттеудің теориялық

және әдіснамалық
негіздері. Зерттеу нысаны

шаршысөз дискурсының лингвопрагматикалық аспектісі болғандықтан, тіл
біліміндегі когнитивті лингвистика, прагмалингвистика, стилистикаға
байланысты жүргізілген зерттеу жұмыстарындағы теориялық тұжырымдар
басшылыққа aлынды. Отандық және шетелдік көрнекті ғалымдардың еңбектері
жұмыстың теориялық және әдіснамалық негізін құрады. Атап айтқанда, қазақ
сөз өнерін зерттеген ғалымдар А.Байтұрсынұлы, С. Негимов, Н.Төреқұлұлы,
Б.Адамбаев, С.Садырбаев, М.Балақаев, Н.Уәли, Р.Сыздық, Г.Қосымова, Д.Әлкебаева, Б.Момынова, А.Қыдыршаев, С.А.Алпатина, М.А.Дуанбекова, З.Ш.Ерназарова, А.М.Жұмағұлова, Т.Т.Аяпова, Ф.Ш.Оразбаева, А.Тымболова;
орыс ғалымдары: И.А.Зимняя, Л.С.Чикилева, О.В.Анцифирова, Г.З.Апресян,
Р.К.Дроздов, Е.А.Козлова, О.И.Марченко, Е.Л.Фрейдина, Ю.В.Ковалев,
Н.П.Вольфак, Н.Л.Прокопова, О.П.Шевченко; шетел ғалымдары: Дж.Остин,
Дж.Серль, Д.Вундерлих, Р.Харниш, Т. ван Дейк, Дж.Версурен т.б. зерттеулері пайдаланылды.

Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы

• 
  шаршысөз дискурсы аясында «шешендік сөз», «шешендік
  

«шаршысөз» ұғымдарының шеңбері, ортақ белгілері айқындалды;
өнер»,

• 
  шаршытопта сөйлеудің кез келген түрі белгілі бір тұлғаның
  

тілдік

құзыреттілігінің маңызды көрсеткіші екендігі нақтыланды;

• 
  шаршытопта сөйлеудің өзіне тән қатысымдық шарттарын сақтауда
  

айтылымның иллокутивті, перлокутивті әсері анықталды;

• 
  шаршысөз дискурсында шешен көздеген мақсатына жету
  

үшін белгілі

бір стратегияларды прагматикалық,
қомпозициялық, стилистикалық
және

лексика-грамматикалық айқындалды;
ережелерге сәйкес түрлендіре
қолданатыны

• 
  қазіргі қоғамдағы спичрайтерлердің алатын орны, шаршытопта ұтымды
  

сөйлеу мақсатымен просодикалық және кинесикалық құралдарды
пайдаланудың шешен имиджін қалыптастырудағы маңызы анықталды;

• 
  Елбасы шаршысөзі дискурсының тілдік репрезентациясы
  

қарастырылып, инаугурациялық дискурс ерекшеліктері бағамдалды;

• 
  риторикалық ретінде анықталды;
  

дискурс мәдени элементтерді жүзеге асырудың
бір жолы

• 
  дәстүрлі қазақ шешендік өнерінің бүгінгі шешендерге тигізген ықпалы
  

қарастырылып, нақты мысалдармен дәйектелді.

жүктеу/скачать 0.81 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: