Екіншісі – мұсылмандардың әмірінің төңірегіне жиналған мұсылмандардың жәмәатында болу. Сахль ибн ‘Абдуллаһ әт-Тустәри былай деді: “Бұл үммет жетпіс үш ағымға бөлінеді, оның жетпіс екісі - опат болғандар, өйткені олардың барлығы мұсылмандардың әмірінен қашытап-алыстауда. Ал құтылған болып бір-ақ топ табылады, және олар – мұсылмандардың әмірімен болғандар!” Қараңыз “Қутуль-қулюб” 2/242.
Сондай-ақ, имам Ибн Джәрир әт-Табәри: “Әл-жәмәаға ілесу туралы бұйрық -төңірегіне мұсылмандар жиналған әмірге бағыну дегенді білдіреді. Және кім оған ант бермесе (яғни оған бағынбаса), міне сол әл-жәмәадан шықты ”, - деп айтты. Қараңыз “Фәтх әл-Бәри” 13/47.
Үшіншісі – әл-жәмәа болып табылатын ғалымдарға ілесу, өйткені олар ілесу бұйырылған ақиқат туралы бәрінен жақсы біледі. Имам әт-Тирмизи былай деген: “«Әл жәмәа» сөзінің ғалымдардағы түсіндірмесі бұл – фиқх пен хадистің білімдарлары”. Қараңыз “Сунән әт-Тирмизи” 4/467.
Бірде (адамдар) имам Ибн әл-Мубәрактан «Аллаһтың қолы әл-жәмааның үстінде» деген хадистегі әл-жәмәа дегенде не айтылып тұрғандығы туралы сұрады. Ол: «Әбу Бәкр және ‘Умар!» - деп жауап берді. Оған: «Бірақ, әбу Бәкр мен ‘Умар өлді ғой!» - деп айтылды. Ол: “Пәлен және пәлен” - деді. Оған: “Бірақ, пәлен мен пәлен де өлді ғой!» - деп жауап қайтарылды. Сонда ол: “Әбу Хамза әс-Суккәри, міне сол - жәмәа”, – деді. Қараңыз “Сунән әт-Тирмизи” 4/467 и “әл-И’тисәм” 2/771.
Исхақ ибн Рахауейх былай деді: “Өз кезінде әл-жәмәа – Әбу Хамза еді, бүгіңгі күні ол - Мухаммәд ибн Асләм және оған ілесушілер”. Ол сондай-ақ мынаны да айтқан: “Егер надан адамдардан (джәхильдерден) Ұлы қауым (сауадуль-а’зам) туралы сұрасаң, олар: “Адамдар қауымдастығы”, - дейді. Ал олар әл-жәмәа бұл – Пайғамбардың, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, жолына ілесуші ғалым (‘алим) екендігін, және кім онымен бірге болса, сол жәмәада, ал кім оған қарсы келсе, сол жәмәаны тастаған болатынын білмейді». Қараңыз “Хильятуль-аулия” 9/239.
Имам әш-Шәтыби Исхақтың бұл сөздері туралы былай деді: “Әл-жәмәа – бұл адамдардың жәй қауымы, тіпті олардың ішінде ғалым болмаса да, деп ойлайтындар адасатыны айқын болды. Және, ғалымдардың емес, қарапайым адамдардың түсінігі осындай! ” Қараңыз “әл-И’тисам” 2/267.
Ибн әл-Қайим былай деді: “Ақиқатында, иджмә’ да (бірауызды келісілген пікір), худжә да (дәлел), сауәдуль-а’зәм да (Ұлы қауым) бұл – ақиқатқа ілесуші ғалым, тіпті ол жалғыз болса да, және тіпті жердің бүкіл тұрғындары оған қайшы келсе де!” Қараңыз “И’ләмуль-муәқи’ин” 3/397.
Сонымен, әл-жәмәа сөзінің мағынасы бір ғана нәрсеге – ақиқатқа ілесуге келіп тірелуде. Имам Әбу Шәмә айтатын: “Әл-жәмәаға ілесу туралы әмір келсе, мұнымен ақиқатқа және оны ұстанушыларға ілесу меңзеледі, тіпті оған ілесушілер аз болып, ал қайшы келушілер көп болса да! Ал ақиқат бұл – Пайғамбар, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, кезіндегі алғашқы үммет және оның сахабалары болған (ұстанған) нәрсе, және біз олардан кейін адасушылардың санының көп болғанына қарамаймыз”. Қараңыз «әл-Бә’ис ‘алә инкәр әл-бидә’ уәл-хауәдис» 91.
Міне осы - бүгіңгі күні қатты бұрмаланып, оны түрлі партияларға айналдырып жіберген «әл жәмәа» терминінің шариғи мағынасы болып табылады. Әл-жәмәа бұл – Пайғамбардың, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, ақиқатқа ілескен сахабалары. Ал Пайғамбардың, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, сахабалары өлгеннен кейін әл-жәмәа бұл – пайғамбарлардың мирасқорлары болып табылатын, сахабалар жүрген жолды бәрінен жақсы білетін ғалымдар. Және Құран мен Сүннетке оларды дәл сахабалар түсінгендей етіп ілесуші және пайғамбарлардың мирасқорлары болған ғалымдардан ұстанушы мұсылмандар, міне солар әл-жәмәаға ілесішулер болып табылады, тіпті олар әртүрлі қалаларда тұрса да.
Ал осы күндері «жәмәат» деген атаумен партиялар құрып жүргендерге келер болсақ, олар іс жүзінде «әл-жәмәаның» шынайы түсіндірмесіне қайшы келетін, Исламда осы күнге дейін белгілі болмаған жәмәаттың жаңа түрін ойлап шығарды. Біріншіден, олар жәмәаттарды мұсылмандардың әмірлерінің төңірегінде құрып жатқан жоқ, ал екіншіден, олар өзіндік, саляфтардың жолына сәйкес келмейтін, әдістері мен бағдарламалары бар жәмәаттарды құруда!
5. Пәк Аллаһпен жақсы байланыс, Оған шынайы ықыласпен жүгіну, Оған табанды түрде жалбарыну, әсіресе Пәк Аллаһ Тағаладан мұсылмандарды ашық және жасырын бүліктерден қашықтатуын тілеу, пәк Аллаһтан бүліктердің адасушылығынан сақтауды дұға етіп сұрау.
Өйткені, Аллаһ Өзінен қорғау тілегенді қорғайды, және Өзінен сұрағанға береді. Өйткені, Пәк Аллаһ өзінің құлын оның дұғасында түңілтпейді және өзінің құлының шақыруын қайтармайды. Өйткені, Аса Құдыретті және Ұлы Аллаһ былай деді: «Егер құлдарым, Мен туралы сенен сұраса, Мен өте жақынмын, қашан Менен тілесе, тілеушінің тілегін қабыл етемін. Ендеше олар да әмірімді қабыл етсін. Және Маған имн келтірсін. Әрине, тура жол тапқан болар еді». (Бақара, 186).
Қандай да бір іс өзіне айқын емес болған (адам) шешім қабылдауға асықпасын. Ол шынайы ықыласпен Аллаһқа жүгініп, Пәк Аллаһтан дұрыс жолға салуын сұрауы керек. Шейхуль-Ислам Ибн Таймия, Аллаһ оны рахым етсін, былай деді: "Ол Пайғамбардан, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, жеткен негіз арқылы білімнің әрбір есігінен мықтап ұстануға тырыссын. Ал егер ол адамдар өзара-қайшылыққа келген нәрседе күмәндана бастаса, онда Муслим өзінің «Сахихында» 'Аишадан, Аллаһ одан разы болсын, жеткізген дұғаны орындасын. Аллаһтың Елшісі, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, түңгі намазға тұрған кезде: «Йә, Аллаһ, Жәбірейілдің, Микаилдің, Исрафилдың Раббысы, көктер мен жердін Жаратушысы, көмес пен айқынды Білуші. Сен өзіңнің құлдарыңның арасында олардың пікірлері түрленген нәрседе шешім шығарасың. Мені өзіңнің қалауыңмен (олар) түрлі пікірге келген ақиқатқа бағытта. Ақиқатында, Сен қалағаныңды тура жолға саласың», - деп айтатын. Муслим № 770. Аллаһ Тағала Өзінің Елшісінің, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, Одан жеткізген сөздерінде: «Йә, менің құлдарым, Мен дұрыс жолға салғанымнан басқаларыңның барлығың адасудасындар. Ендеше, Менен (тура) жолға салуды тілеңдер, және мен сендерді тура жолға саламын», - деген. Муслим № 2577". Қараңыз «Мәджму’ әл-фәтауә» 10/664-665.
Бұл жерде өздерінің жөн сілтеулерімен және нұсқауларымен қиыншылықтарды және ауытқуларды түзетуге нұсқайтын зерттеуші-ғалымдардың кейбір сөздерін келтіру жөн болады.
Шейх Са'д ибн Хәмд ибн 'Атиқ өзінің бауырларына деген жолдауында былай деді: "Сендер бақыттың және бұл дүние мен Ақыреттегі жетістіктің үлкен себебі - ақиқат пен дұрыс жол иелерінің жолын ұстану, ақиқат жолының нұрын оның көзінен алу, пайдалы білімді оның иелерінен іздеу болып табылатындығын білетін тәріздісіңдер. Ал олар – өздерін толығымен ақиқатты іздеуге және жаратылыстарды ақиқат жолына салуға бағыштаған, тіпті оларға жөн сілтеуде және әділдікте куә болған білім мен діннің адамдары. Олар өздерін әуестердің адамдарының және адасушы адамдардың сипаттарынан аман сақтап қалды. Бірақ, олар (Ақиқаттың иелері және білімді алып жүрушілер) – өздері адасып, көптеген Аллаһтың құлдарын адасушылыққа кіргізген, дін туралы ой жорамалдары мен болжамдары негізінде сөйлеген, бүлікке шалдыққыш болғандарға бүлік, надандарға басшы болған, және өздерінің ізбасарларымен бірге олар туралы муминдердің әмірі 'Али ибн Абу Талиб, Аллаһ оған разы болсын: «Әрбір айқайлаушыға ілесушілер, әрбір шақырушының ізіне қарай иілетіндер, білімнің нұрымен жарық алмағандар. Олар бекем негізге жүгінбеді», - деп айтқан сияқтылар болып қалған сол надан және адасушы адамдар емес». Қараңыз "Дурар әс-сәния" 7/304.
Дағуаттың басшыларының тобы (Нәджд ғалымдары) мұсылмандарға жіберген жолдауында былай деп ескертеді: «Бұл жерде бір нәрсеге назар бөлу керек. Ғалымдар және әмірлер мұсылмандар арасындағы бөлунудің және келіспеушіліктің, және ақиқат пен жалғанның иелері арасында айырмашылық болмауының себебі болатын ой-тұжырымдаулардан, сыбыстардан және әңгімелерден сақтандыруы керек. Сондықтан, білім ізденушілер және әмірлер ақиқатқа қайшы келетін бір нәрсе жасаған адамға жөн сілтеуге және оны осыдан ұстап қалуға міндетті. Егер де ол өзі істеп жүрген нәрсесін тастаудан бас тартса, онда ол сияқты басқаларды (осындай нәрселерді істеуден) ұстап қалатындай етіп оның сазайын беру (түзету, жазалау) керек». Қараңыз "Дурар әс-сәния" 7/330.
Құрметті шейх 'Абдуль-'Азиз ибн Базға ішінде: «Біз шектен шығушы сенімдердің проблемасын қалайша шешеміз?» - деген сөздері бар сұрақ қойылды.
Ол, Аллаһ оны рахым етсін, былай деп жауап берді: "Жауап: ғалымдар тарапынан оқытумен және бағыттаумен. Егер олар кандай да бір адамда ауытқушылықты және бидғатты көріп қалса, онда олар оған, мысалы, күнәхарларды күпірлікте айыптаушыға, бұл (күпірлікте айыптау) күнәлар үшін күпірлікте айыптайтын хауариждердің діні екендігін түсіндіреді. Алайда, оған ортаны ұстануды үйрету керек. Мойынсынбаушы үшін өзінің бұйрылған нәрсесі бар. Көпқұдайшыл үшін өзінің бұйырылған нәрсесі бар. Бидғатшы үшін өзінің бұйырылған нәрсесі бар. Ол тура жолға түскенше, шариғаттың бұйырықтарын білгенше, және барлық нәрсені өз орындарына қойғанша оны оқыту және игілікке бағыттау керек. Ол мойынсынбаушыны кәпірдің орнына, ал кәпірді мойынсынбаушының орнына қоймауы үшін. Зинақор, ұры, ғайбатшы, өсекші, өсімқор сияқты, күналары көпқұдайшылықтан төмен болған мойынсынбаушылардың өздеріне тиісті бұйырылғандары (үкімдері) бар. Олар, егер осындай жағдайларында өлсе, Аллаһтың қалауының астында. Ал қабірде жатқандарға құлшылық етуші және Аллаһтан өзге өлгеннен көмек тілеуші көпқұдайшылдың өзіне тиісті бұйырылғаны (үкімі) бар. Бұл құдыретті де Ұлы Аллаһқа деген күпірлік болып табылады. Дінді келемеждеп, дінді сайқы-мазақ етушінің өзіне тиісті бұйырылғаны (үкімі) бар. Сонымен, адамдар деңгейлерге және түрлерге бөлінеді, және олар бірдей емес. Сондықтан, міндетті түрде, оларды өз орындарына қою керек, және білім мен дәлел арқылы оларды өздеріне тиісті болған үкімдеріне жатқызу керек. Әуестерге және надандыққа сәйкес емес, шариғаттың дәлелдеріне сәйкес, ал бұл – ғалымдардың міндеті. Сонымен, ғалымдар адамдарға бағыт сілтеу керек, бойында шектен шығушылық, тұрпайылық және кемшілік қауіптері бар жастарға дұрыс жол көрсету керек. Оларды оқыту және бағыттау керек, өйткені олардың білімдері жеткіліксіз, сондықтан оларды ақиқатқа бағыттау міндетті болып табылады". Қараңыз "Мәджму' фәтәуә уә мәкәләт мутәнәууи'а" 8/236.
Он үшіншісі:
Джихад және дұға
Осы тарауда назар аудару тиісті болған нәрсе бұл – дұға, өйткені ол - кез-келген игіліктің кілті, Құдыретті және Ұлы Аллаһқа жүгінудің ықыласы, Оған тәукел етудің кемелдігі, оған бет бұрудың көркемдігі болып табылады. Ол - мұсылмандарды олардың дұшпандарының жауыздығынан сақтау, олардан қауіпсіздендіру, олардың зұлымдығы мен айлакерлігінен сақтап қалу үшін (қажет және маңызды). Және Құдыретті де Ұлы Аллаһ Өзіне жүгінген адамды амандықта сақтайды, және Одан пана тілеушіге жетіп асатын (пана) болып табылады, өйткені, барлық істер Оның қолында, және Ол өзінің қолында ұстап тұрмаған бір де бір тірі жан жоқ.
Қасиетті мәтіндерде бұл тақырыпқа байланысты келтірілген дұғалардың ішінде Әбу Дауд, әт-Тирмизи және басқалар Әнәс ибн Мәликтен, Аллаһ оған разы болсын, келтірген дұға бар. Ол былай деді: «Аллаһтың Елшісі, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, әскери жорыққа аттаннатын кезінде: «Йә, Аллаһ, Сен – менің тірегімсің және менің қорғаушымсың. Сенің көмегіңмен мен тырысамын, Сенің көмегіңмен мен шабуылдаймын, Сенің көмегіңмен мен шайқасамын», - дейтін». Әбу Дауд № 2632, әт-Тирмизи № 3584.
/Аллаһумма, антә 'адудии уә нәсыри, бикә әхулю, уә бикә әсулю, уә бикә уқатилю/.
Оның: «Йә, Аллаһ, Сен – менің тірегімсің» - деген сөздері (мынаны білдіреді). Яғни, Сен - менің көмегімсің, және маған Сенен өзге көмектесуші жоқ, және Сенен өзгеде Пана жоқ. Бір Сенен ғана мен көмек сұраймын, және Бір саған ғана қорғау тілеп жүгінемін.
Оның: «Менің қорғаушымсың», - деген сөздері. Яғни, Сенен өзге мені қорғаушы жоқ. Ал, кім үшін қорғаушы Аллаһ болса, оны жеңу мүмкін емес, бұл жөнінде Аллаһ Тағала былай деп айтқандай: «Егер Аллаһ сендерге қолдау жасаса, сендерді ешкім жеңе алмайды. Ал егер Аллаһ сендерді қолдауынан айырса, Одан Өзге сендерге кім жәрдем ете алады? Ендеше, мүміндер Аллаһқа тәуекел етсін». (Әли Имран, 160).
Оның: «Бикә әхулю», яғни, «(Сенің көмегіңмен) мен тырысамын», - деген сөзі. Сондай-ақ: "(Әскери) қулыққа жүгінемін», - деп айтылған болатын. Осыдан "Лә хаулә уә лә куууәтә иллә билләһ" сөзі сөзі туындаған, яғни, қандай да бір жағдайда құдырет Аллаһтан Өзге ешкімнен жоқ (келмейді), және қуат алу Аллаһтан басқа ешкімнен жоқ (келмейді). Немесе: зұлымдықты жою үшін қулық Аллаһтан Өзге ешкімнен жоқ (келмейді), және игілікке жету үшін күш Аллаһтан басқа ешкімнен жоқ (келмейді).
Оның: «Уә бикә әсулю» - сөздері. Яғни, «Сенің көмегіңмен мен дұшпанға шабуылдаймын» сөздері - "әс-сәулә" сөзінен (туындаған), ал бұл – шабуылдау.
Оның: «Уә бикә уқатилю» сөздері. Яғни, «Сенің көмегіңмен мен дұшпаныммен шайқасамын».
Осы тарауда атап өту қажет болған тағы бір дұға Әбу Муса әл-Әш'аридан, Аллаһ оған разы болсын, Әбу Дауд жеткізен хадисте Пайғамбардың, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, қандай да бір адамдардан қауіптенге: «Йә, Аллаһ, біз Сені оларға қарама- қарсы қоямыз, және Сенен олардың жамандығынан қорғау тілейміз», - деп айтатын дұғасы. Әбу Дауд № 1537.
/Аллахуммә иннә нәдж'алюкә фи нухурихим уә нә'узу бикә мин шурурихим/.
Оның: «Аллахуммә иннә нәдж'алюкә фий нухурихим» сөздері. Яғни, дұшпанның көкірегіне («нәхр») қарама-қарсы Сен біздің Сақтаушымыз, Қорғаушымыз және бізді олардан келетін кез келген зиянның жолын Бөгеттеуші болуың үшін (Сені қоямыз) (дегенді білдіреді). Бұл жерде олардың көкірегі («нухур») ерекше аталып тұр, өйткені дұшпан шайқаста көкірегімен екпіндейді. Және, мүмкін, «нәхр» сөзінің аталуында мүминдер Аллаһтың қолдауымен және көмегімен оларды (дұшпанды) өзгелерден кесіп («йәнхарунә») тастайтыны жөніндегі белгі бар шығар. Оның: «Және біз олардың жамандығынан Сенен қорғау тілейміз», деген сөзі. Яғни, олардың бізге қатысты болған кез келген жамандығынан (дегенді білдіреді). Және Сен бізге жетіп асатын олардың жамандығын қайтарушысың және олардың бізге деген жолын бөгеттеушісің.
Ескертпе:
Бұл тарауға, сондай ақ, Абу Са’ид әл-Худри (Аллаһ оған разы болсын), жеткізген мына хадисті жатқызуға болады. Ол былай деп баяндайды: “Хәндәк шайқасы күні біз былай дедік: «Йә, Аллаһтың Елшісі, біз айтатып жүретін бір нәрсе бар ма? Ақиқатында, біздің жүректеріміз (қорққанымыздан) кеңірдегімізге жетті!» Пайғамбар, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, былай деді: «Ия: «Йә, Аллаһ, біздің жалаңаштығымызды (әуретімізді) жап және қорқудан қауіпсіздендір!» Және осыдан кейін Аллаһ біздің дұшпандарымыздың беттеріне желмен соққы берді және ол арқылы оларды талқандап тастады!» Әхмәд 3/3, әл-Бәззар 3119. Сахих хадис. Қараңыз “әс-Сильсилә әс-сахиха” 2018.
/Аллахуммә-стур ‘ауратинә уә әмин рау’атинә/.
Сондай-ақ, мұсылманға мұндай жағдайда: «Бізге Аллаһ жеткілікті, және бұл Қамқоршы және Сақтаушы нендей жақсы», - деп айту бұйырылған.
/Хасбуналлаһу уә ни'мәл-уәкиль/.
Әл-Бухаридің «Сахихында» 'Абдуллаһ ибн 'Аббәстән, Аллаһ олардың екеуінен де разы болсын, жеткен хадисте оның былай дегені жеткізіледі: «Бізге Аллаһ жеткілікті, және Ол - нендей жақсы Қамқошы және сақтаушы». Мұны Ибраһим, оған Аллаһтың сәлемі болсын, отқа тасталған кезде айтты, және мұны Мухаммад да, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын адамдар оған: «Сендерге қарсы ел жиналды, сондықтан олардан қорқыңдар», - дегенде айтты. «Алайда бұл (сөз) олардың иманын арттырды да, олар: «Бізге Аллаһ жетіп асады, және осы Қамқоршы және Сақтаушы нендей жақсы», - деді». (Әли Имран, 173). "Сахих әл-Бухари" № 4563.
«Бізге Аллаһ жетіп асады» деген сөздің мағынасы: Бізге Ол бізді мазаландыратын барлық нәрсе үшін жетіп асады, және сондықтан, біз Оған ғана тәуекел етеміз, және Оған ғана сенім артамыз. Пәк Аллаһ бұл жөнінде былай дегендей: «Кім Аллаһқа тәуекел етсе, Ол оған жетіп асады». (Таляқ, 3).
Ол сондай-ақ: «Аллаһ Оның құлына жетіп аспай ма?» - деп айтқандай. (Зүмәр, 36).
Оның: «Осы Қамқоршы және Сақтаушы нендей жақсы» деген сөздері. Яғни, игілікке жету және зиян мен бақытсыздықты тойтару үшін тәукел ететін Ол нендей жақсы (дегенді білдіреді). Аллаһ Тағала былай деп айтқандай: «Ал егер олар жүзін теріс бұрса, онда Аллаһ – сендердің Қамқоршыларың екендігін біліңдер. Осы Қамқоршы нендей жақсы! Осы Көмекші нендей жақсы!» (Әнфәл, 40).
Бұл ұлы сөздер өзіне барлық кемшіліктерден Пәк Аллаһқа деген тәуекелді, Оған сүйенуді, Оған жүгінуді қамтиды. Бұл - адамның қуатқа (ұлылыққа), құтылуға және қауіпсіздікке деген жолы. Ибн әл-Каййим, Аллаһ оны рахым етсін, былай деді: "Аллаһ Оған тәукел еткенге және оған жүгінгенге жетіп асады. Ол қорқышышта болғанға қауіпсіздік сыйлайды және қорғау тілегенге оны береді. Және Ол - нендей жақсы Қамқоршы және нендей жақсы Көмекші. Кім Аллаһтың Қамқорлығында пана іздесе, Оған жүгінсе, Одан көмек сұраса, Оған тәукел етсе, Оған толығымен ұмтылса, Аллаһ оны басқаруды Өзіне алады, оны қорғап, амандықта сақтап қалады. Кім одан қорықса және қауіптенсе, Ол оған қорыққан және қауіптенген нәрсесінен қаіупсіздік береді, және ол оған мұқтаж болған барлық пайдалы нәрсесін береді. «Кім Аллаһтан қорықса, оған бір шығар жол пайда қылады. Оған, Аллаһ, ойламаған жерден ризық береді. Ал кім Аллаһқа тәуекел қылса, сонда Ол оған жетіп асады». (Таләқ, 2-3) Сондықтан, Оның көмегі, ризығы және тыныштығы кешігіп жатыр деп ойлама, өйткені Аллаһ Өз ісін соңына дейін жеткізеді, және ол әрбір нәрсенің өлшемін бекітіп орнатты, және ол өз өлшемінен ерте келмейді де, одан кешікпейді де". Қараңыз "Бәдәи' әл-фәуәид" 2/237-238.
Бұдан тыс, жоғарыда айтылғанда бұл сөзддің маңыздылығына және ол – Ибраһим мен Мухаммадтың, Алаһтың ол екеуіне де игілігі мен сәлемі болсын, қиындық кезінде айтқан сөздері болып табылатындығына нұсқау бар.
Ибраһим, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, дәлелдер арқылы өз тайпасын үнсіз қалуға мәжбүрледі, сенімді дәйектермен және айқын дәлелдермен оларға Аллаһтан өзге құлшылық етуге лайықты ешкім жоқ екендігін, және олар табынып жүрген нәрселер оларға пайда да, зиянда келтіре алмайтын жәй пұттар ғана екендігін түсіндірді. «Онда сендер Аллаһты қойып, өздеріңе ешбір пайда, зиян келтіре алмайтын нәрсеге табынасыңдар ма? Түһ! Сендерге де, Аллаһты қойып, табынғандарыңа да. Енді де түсінбейсіңдер ме?" – деді». (Әнбия, 66-67)
Тайпа үнсіз қалуға мәжбүрленген кезде, және оларда оған қарсы қояр ешбір дәйек болмаған кезде, олар күш қолдануға көшті. «Олар: "Егер бір нәрсе істейтін болсаңдар, Ибраһимді өртеп, тәңірлеріңе көмек етіңдер", - десті». (Әнбия, 68) Олардың сөздері өздерінің дәйектері мен дәлелдерінде түк дәрменсіз екендігіне, және олардың өте нақұрыс және ақылы мүлдем кем екендігіне дәлел болады, өйткені, олар өздерінен көмекке мұқтаж екендігін өздері растап берген нәрселерге табынатын еді.
Кейін олар үлкен от жағып, Ибраһим пайғамбарды, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, ең жиіркенішті тәсілмен өлтіруді қалап, оған тастады. Және оны, Аллаһтың оған сәлемі болсын, отқа тастағанда, ол былай деді: «Бізге Аллаһ жетіп асады, және осы Қамқоршы және Сақтаушы нендей жақсы!» Және Аллаһ өзінің сүйіктісіне көмектесті және отқа: «Әй от! Ибраһимге салқын, зиянсыз бол", - деді. (Әнбия, 69). Және ол (от) солай, яғни оған салқындық және құтқару болды, және ол одан зиян да, ыңғайсыздық та көрген жоқ.
Ал, Мухаммад, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, бұл сөзді оған адамдар: «Сендерге қарсы ел жиналды, сондықтан олардан қорқыңдар», - дегенде айтты. (Әли Имран, 173) Бұл Ухуд уақиғаларынан кейін орын алды. Пайғамбарға, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, және оның сахабаларына Әбу Суфьян және онымен бірге болған көпқұдайшылар оларға шабуыл жасау үшін бірікті деген хабар жетті. Сонда Пайғамбар, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, және оның бір топ сахабалары сапарға шығып, Мәдинадан үш шақырым қашықтықта орналасқан Хамр әл-Асад деген жерге жеткенше тоқтамады. Сонда Аллаһ Әбу Суфьянның жүрегіне, оған осы туралы хабар жеткенде, үрей салды, және ол Меккеге қайта жөнелді. Оның жанынан 'Абд Қайс тайпасының керуені өтіп бара жатты, ал (Әбу Суфьян) олардан: «Қай жаққа бара жатсыңдар?» - деп сұрады. Олар: «Мәдинаға», - деп жауап берді. Ол оларға: «Сендер Мухаммадқа менің жолдауымды жеткізе аласыңдар ма?» - деді. Олар: «Жарайды», - деп жауап берді. Ол былай деді: «Сендер оған келген кездеріңде, біз олардың қалғандарын тамырымен жою үшін оған және оның сахабаларына қарсы әскер жинағанымызды хабарлаңдар», - деп, осы арқылы оларды қорқытып урейлендіруді қалады. Кейін бұл керуен Аллаһтың Елшісі, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын Хамра әл-Асадта болған кезінде, оның жанынан өтті, және олар оған Әбу Суфьян мен оның серіктері айтқанын жеткізді. Сонда (Пайғамбар, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын): «Бізге Аллаһ жетіп асады, және бұл Қамқоршы және Сақтаушы нендей жақсы», - деді. (Әли Имран, 173), және олардың Аллаһқа деген иманы мен сенімі ұлғайды. Олар Мәдинаға қайта оралды, және оларға жамандық та, ренжу де келген жоқ, ал көпқұдайшылар жүректері үреймен мен қорқынышқа толып оралды.
Аллаһ Тағала: «Оларға адамдар: «Сендерге қарсы ел жиналды, сондықтан олардан қорқыңдар», - деді. Бұл (сөз) олардың иманын арттырды да, олар: «Бізге Аллаһ жетіп асады, және осы Қамқоршы және Сақтаушы нендей жақсы», - деді. Сондықтан, олар Аллаһтың нығметі және кеңшілігімен бір сәтсіздікке ұшырамай Аллаһтың ризалығына бөленіп, қайта оралды. Аллаһ - зор кеңшілік иесі». (Әли Имран, 172-174).
Осыда, Аллаһқа деген тәукел - бұл дүниеде және Ақыретте игілікке жетіп, жамандықты тойтарудың ең үлкен себептерінің бірі болатынына нұсқау бар. Қараңыз "Тайсир әл-'Азиз әл-Хамид" 502-505 бб.
Және осы бұл кітаптың мөрленген мискі (жұпар иіс майы) болсын.
Мен Аллаһтан Ол мұсылмандардың жағдайын түзетуін, оларды дұшпандардың жамандағынан аман сақтауын, мұсылмандардың қауіпсіздігі мен иманын қорғауын, кәпірлердің қуатын (өсірмей) тоқтатып қоюын тілеймін, өйткені Аллаһ барлығынан да құдыретті және жазалауда қатал. Ол өзінің дінін ұлықтасын және Өзінің сөзін үстем етсін, және кәпірлерге қарсы бізге көмектессін.
Және Пайғамбарымыз Мухаммадқа, оның отбасына және сахабаларына Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын.
Достарыңызбен бөлісу: |