3.2 Тұздар гидролизі тақырыбын дамыта оқыту арқылы студенттердің құзыреттілігін калыптастыру
Орта мектепте іс-тәжірибені өту кезінде химия пәні оқутышысымен тұздар гидролизі тақырыбын дамыта оқыту сабақ құрастырдым.
Сұйық ерітінділердің заңдарынан ауытқу тән болатын ерітінділер, ерітіндіде зарядталған бөлшектер болғандықтан, электр тоғын өткізу қасиетіне ие болады. Оларға қышқылдар, негіздер және тұздар жатады. Бұл заттарды 1834 жылы М.Фарадей электролиттер деп атаған. Электролиттердің қасиеттерін электролит диссоциацияның негізін қалаушыларының бірі Сванте Аррениус жан – жақты қарастыра зерттеп, сәтті зерделей қорытындалаған. Бұл теорияны ары қарай толықтыруға Д.И.Менделеев, И.А.Каблуков, В.А. Кистяковский, М.И.Усанович сияқты ғалымдар көп үлес қосқан.
Гидролиз – қайтымды процесс. Сондықтан әртүрлі себептердің әсері Ле-Шателье принципі негізінде түсіндірілуі мүмкін:
1. Температураның жоғарылауы гидролиздің тез жүруін (жылдамдығын) көтереді, себебі ол эндотермиялық процесс;
2. Сумен сұйылту (судың сіңірілуімен байланысқан) гидролиздің күшеюіне ықпал етеді
8-ші кестеде тұздар гидролизі түрлері туралы мәліметтер берілген
8-Кесте. Тұздар гидролизі
Тұздың табиғаты мен формасы
|
Бастау-шы ион
|
Гидролиз реакциясының қысқартылған теңдеуі
|
Гидролиз белгілері
|
Ерітіндінің ортасы
|
Аз диссоциацияланатын зат
|
Na2CO3
|
CO32-
|
CO32- + HOH →
HCO3- + OH
|
[OH-]˃ [H+]
|
HCO3-
NaHCO3
|
ZnCI2
|
Zn 2+
|
Zn2++ HOH →
ZnOH + + H+
|
[H+]˃ [OH-]
|
ZnOH+
ZnOHCI
|
ZnS
|
Zn2+, S2-
|
ZnS+2HOH → Zn(OH)2↓+ H2S ↑
|
[H+] ≈[OH-]
|
Zn(OH)2-
H2S
|
NaCI
|
-
|
-
|
[H+]= [OH-]
|
-
|
Достарыңызбен бөлісу: |
