Химиялық заттардың қорытынды көрсеткiштерi
1-кесте
Р/с
|
Көрсеткiштер
|
Өлшем бiрлiгi
|
Нормативтер (шектi жол берiлген шоғырланушылық - ШЖБШ) аспайды
|
Зияндылық көрсеткiшi
|
Қауiпсiздiк сыныбы
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
Қорытынды көрсеткiштер
|
|
1
|
Сутектiк көрсеткiш
|
pH бiрлiктер
|
6-9 шегiнде
|
|
|
2
|
Жалпы минералдау (құрғақ қалдық)
|
мг/л
|
1000 (1500)
|
|
|
3
|
Жалпы қаттылық
|
мг-экв./л
|
7,0 (10)
|
|
|
4
|
Перманганат тотығы
|
мг/л
|
5,0
|
|
|
5
|
Мұнай өнiмдерi, жинақ
|
мг/л
|
0,1
|
|
|
6
|
Беткейлiк-белсендi заттар (ББЗ), анионды-белсендi
|
мг/л
|
0,5
|
|
|
7
|
Фенолды индекс
|
мг/л
|
0,25
|
|
|
Органикалық емес заттар
|
|
8
|
Алюминий (А13+)
|
мг/л
|
0,5
|
с.-т.
|
2
|
9
|
Барий (Ва 2+)
|
мг/л
|
0,1
|
с.-т.
|
2
|
10
|
Бериллий (Ве 2+)
|
мг/л
|
0,0002
|
с.-т.
|
1
|
11
|
Бор (В, жиынтық)
|
мг/л
|
0,5
|
с.-т.
|
2
|
12
|
Темiр (Fe, жиынтық)
|
мг/л
|
0,3 (1,0)
|
орг.
|
3
|
13
|
Кадмий (Сd, жиынтық)
|
мг/л
|
0,001
|
с.-т.
|
2
|
14
|
Марганец (Мn, жиынтық)
|
мг/л
|
0,1 (0,5)
|
орг.
|
3
|
15
|
Мыс (Сu, жиынтық)
|
мг/л
|
1,0
|
Орг
|
3
|
16
|
Молибден (Мо, жиынтық)
|
мг/л
|
0,25
|
с.-т.
|
2
|
17
|
Күшән (Аs, жиынтық)
|
мг/л
|
0,05
|
с.-т.
|
2
|
18
|
Никель (Ni, жиынтық)
|
мг/л
|
0,1
|
с.-т.
|
3
|
19
|
Нитраттар ( NO.3 жиынтық)
|
мг/л
|
45
|
с.-т.
|
3
|
20
|
Сынап (Нg, жиынтық)
|
мг/л
|
0,0005
|
с.-т.
|
1
|
21
|
Қорғасын (РЬ, жиынтық)
|
мг/л
|
0,03
|
с.-т.
|
2
|
22
|
Селен (Sе, жиынтық)
|
мг/л
|
0,01
|
с.-т.
|
2
|
23
|
Стронций (Sr 2+)
|
мг/л
|
7,0
|
с.-т.
|
2
|
24
|
Сульфаттар (SO4)
|
мг/л
|
500
|
Орг
|
4
|
|
|
25
|
I және II
|
мг/л
|
1,5
|
с.-т.
|
2
|
26
|
III
|
мг/л
|
1,2
|
с.-т.
|
2
|
27
|
Хлоридтер (СL-)
|
мг/л
|
350
|
орг.
|
4
|
28
|
Хром (Сr 6+)
|
мг/л
|
0,05
|
с.-т.
|
3
|
29
|
Цианидтер (СN~)
|
мг/л
|
0,035
|
с.-т.
|
2
|
30
|
Мырыш (Zn 2+)
|
мг/л
|
5,0
|
орг.
|
3
|
|
|
31
|
y-ГХЦГ (линдан)
|
мг/л
|
0,002
|
с.-т.
|
1
|
32
|
ДДТ (изомерлер соммасы)
|
мг/л
|
0,002
|
с.-т.
|
2
|
33
|
2,4-Д
|
мг/л
|
0,03
|
с.-т.
|
2
|
Ескертпе:
1) норматив бойынша белгiленген заттардың зияндылығын шектейтiн белгi: с.-т-санитариялық-токсикологиялық, орг.-органолептикалық
2) жақша iшiнде көрсетiлген көлемi, елдiмекенде санитариялық-эпидемиологиялық жағдайдың бағасы негiзiнде сумен жабдықтаудың нақты жүйесi үшiн тиiстi аумақтың бас мемлекеттiк санитариялық дәрiгерiнiң қаулысы және қолданыстағы су дайындау технологиясы бойынша орнатылуы мүмкiн;
3) ү-ГХЦГ (линдан) нормативтер, ДДТ (изомерлер соммасы), ДДҰ-ның ұсыныстарына сәйкес 2,4-Д қабылданды.
Суды өңдеу үдерiсiнде онда пайда болатын химиялық заттар
2-кесте
Р/с
|
Көрсетiкштер
|
Өлшем бiрлiгi
|
Нормативтер ( шектi жол берiлген шоғырланушылық – ШЖБШ) аспайды
|
Зияндылық көрсеткiшi
|
Қауiпсiздiк сыныбы
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
|
Хлор:
|
|
|
|
|
1
|
қалдық бос
|
мг/л
|
0,3 – 0,5 шегiнде
|
Орг.
|
3
|
2
|
қалдық байланыс
|
мг/л
|
0,8 - 1,2 шегiнде
|
Орг.
|
3
|
3
|
Хлороформ (суды хлорлау кезiнде)
|
мг/л
|
0,2
|
с.-т.
|
2
|
4
|
қалдық озон
|
мг/л
|
0,3
|
Орг.
|
|
5
|
Формальдегид (суды озондау кезiнде)
|
мг/л
|
0,05
|
с.-т.
|
2
|
6
|
Полиакриламид
|
мг/л
|
2,0
|
с.-т.
|
2
|
7
|
Белсендiрiлген крем-қышқылы (Si бойынша)
|
мг/л
|
10
|
с.-т.
|
2
|
8
|
Полифосфаттар (РО4 ~ бойынша)
|
мг/л
|
3,5
|
Орг.
|
3
|
9
|
Алюминийдiң қалдық саны және коагулянт құрамды темiр
|
мг/л
|
1-кесте бойынша "Алюминий", "Темiр" құрамының көрсеткiштерi
|
|
|
Ескертпе:
1) бос хлормен суды зарарсыздандыру кезiндегi оның сумен жанасу уақыты кемiнде 30 минутты, байланыс хлормен - кемiнде 60 минутты құрауы тиiс. Қалдық хлордың құрамын бақылау суды тарату желiсiне беру алдында жүргiзiледi.
Суда бiр уақытта бос және байланыс хлор болған кезде олардың жалпы шоғырлануы 1,2 мг/л–ден аспауға тиiс.
Кейбiр жағдайларда аумақтық мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау басқармасының келiсiмi бойынша ауыз судағы хлордың шоғырлануы 1 мл/л дейiн артуы мүмкiн;
2) хлороформның нормативi ДДҰ-ның ұсынымдарына сәйкес қабылданды;
3) қалдық озонның құрамын бақылау араластыру камерасынан кейiн жанасу уақытын қамтамасыз ету кезiнде кемiнде 12 минут жүргiзiледi.
Ауыз су сапасының органолептикалық көрсеткiштерi
3-кесте
Р/с
|
Көрсеткiштер
|
Өлшем бiрлiгi
|
Нормативтер, аспайды
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1
|
Иiсi
|
балл
|
2
|
2
|
Жат иiс
|
балл
|
2
|
3
|
Түсi
|
градус
|
20 (35)
|
4
|
Лайлылығы
|
ФЛБ (формазин бойынша лайлылық бiрлiгi) немесе мг/л (каолин бойынша)
|
2,6 (3,5)
1,5(2)
|
Ескертпе:
1) жақша iшiнде көрсетiлген көлемi, елдiмекенде санитариялық-эпидемиологиялық жағдайдың бағасы негiзiнде сумен жабдықтаудiң нақты жүйесi үшiн тиiстi аумақтың бас мемлекеттiк санитариялық дәрiгерiнiң қаулысы және қолданыстағы су дайындау технологиясы бойынша орнатылуы мүмкiн.
Ауыз судың радиациалық қауiпсiздiк көрсеткiштерi
4-кесте
Р/с
|
Көрсеткiштер
|
Өлшем бiрлiгi
|
Нормативтер
|
Зияндылық көрсеткiшi
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
Жалпы -радиобелсендiлiк
|
Бк/л
|
0,1
|
Радиация
|
2
|
Жалпы -радиобелсендiлiк
|
Бк/л
|
1,0
|
Радиация
|
"Су көздерiне, шаруашылық-ауыз су
мақсаты үшiн су жинау орындарына,
шаруашылық-ауыз сумен жабдықтауға,
суды мәдени-тұрмыстық пайдалану
орындарына және су объектiлерiнiң
қауiпсiздiгiне қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
2-қосымша
Ауыз су сапасының микробиологиялық және паразитологиялық көрсеткiштерi
№
Р/с
|
Көрсеткiштер
|
Өлшем бiрлiгi
|
Нормативтер
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1
|
Жалпы микробтық саны
|
1 мл бактериялардың ортасында пайда болатын сан
|
50 көп емес
|
2
|
Жалпы колиформды бактериялар1)
|
100 мл 1)
бактериялар саны
|
жоқ
|
3
|
Термотолерантты коли-формды бактериялар 2)
|
100 мл 1)
бактериялар саны
|
жоқ
|
4
|
Колифагтар 3)
|
100 мл түйiндiктер жасаушы бiрлiктер (ТЖБ)
|
жоқ
|
5
|
Лямблиялардың цисталары 3)
|
50 л-да цисталардың саны
|
жоқ
|
6
|
сульфитредуцирлеушi клостридиялар спорасы 4)
|
20 мл-дағы споралар саны
|
жоқ
|
Ескертпе:
1) жалпы колиформды бактериялар бойынша нормативтiң артуы зерттелетiн сынамалардың саны бiр жылда кемiнде 100 болған кезде 12 айдың iшiнде сыртқы және iшкi су құбыры желiсiнiң су тарату орындарынан алынатын сынамалардың 95%-на жол берiлмейдi;
2) термотолерантты колиформды бактерияларды анықтау кезiнде 100 мл таңдап алынған су сынамасы бойынша үш рет зерттеу жүргiзiледi;
3) колифагтар және лямблияның цисталарын анықтау тарату желiсiне суды беру алдында жерүстi көздерiнен алынған сумен жабдықтау жүйелерiнде жүргiзiледi;
4) сульфитредуцирлеушi клостридийлердiң спораларын анықтау суды өңдеу технологиясының тиiмдiлiгiн бағалау кезiнде жүргiзiледi.
"Су көздерiне, шаруашылық-ауыз
су мақсаты үшiн су жинау орындарына,
шаруашылық-ауыз сумен жабдықтауға,
суды мәдени-тұрмыстық пайдалану орындарына
және су объектiлерiнiң қауiпсiздiгiне
қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
3-қосымша
Ауыз су құрамындағы зиянды заттардың
гигиеналық нормативтерi
1. Тiзiмге ауыз суда болуы мүмкiн зиянды химиялық заттардың гигиеналық нормативтерi енгiзiлген.
2. Тiзiмде химиялық заттар органикалық және органикалық емес қосындылардың құрылысына сәйкес орналасқан. Әрбiр кiшi бөлiм тиiстi бөлiмнiң кеңеюi болып табылады. Кiшi бөлiмнiң iшiнде заттар олардың нормативтерiнiң сандық мәндерiнiң өсуi ретiмен орналасқан.
3. Егер органикалық зат молекуласының құрылысы оны бiр уақытта бiрнеше химиялық сыныптарға жатқызуға мүмкiндiк беретiн болса, онда оны тiзбеде ең үлкен кеңею индексi бар функционалдық топ бойынша орналастырады (көлденең рубрикация бойынша).
4. Органикалық қышқылдар, оның iшiнде пестицидтер осы қышқылдың тiзбеде қай нысанда берiлгендiгiне қарамастан (қышқыл, оның анионы немесе оның тұзы түрiнде) анион бойынша нормаланады.
5. Егер бұл өзгеше көрсетiлмесе, элементтер мен катиондар ("органикалық емес заттар" бөлiмiнiң 1-тармағы) тотығудың барлық дәрежелерi үшiн жалпы нормаланады.
6. Тiзбенiң мынадай тiк рубрикациясы болады:
1) тiзбенiң бiрiншi бағанында химиялық заттардың аса жиi қолданылатын атаулары келтiрiлген;
2) екiншi бағанда химиялық заттар атауларының синонимдерi және кейбiр тривиалды және жалпы қабылданған атаулар келтiрiлген;
3) үшiншi бағанда мг/л мөлшерiндегi РЕШШ немесе РЕБД шамалары берiлген, бұнда РЕШШ – заттар адам денсаулығының жағдайына (өмiр бойы организмге әсер еткен кезде) тiкелей немесе жанама түрде ықпал етпейтiн және су пайдаланудың гигиеналық шарттарын нашарлатпайтын ең жоғарғы шоғырлану; РЕБД – уыттылықты болжаудың есептi және шұғыл-тәжiрибелiк тәсiлдерi негiзiнде әзiрленген су құбыры суындағы заттардың рұқсат етiлген болжамды деңгейлерi.
7. Егер нормативтердiң шамалары бағанында "жоқ" деп көрсетiлiп тұрса, бұл ауыз судағы осы қосындының шоғырлануы талдаудың қолданылып отырған тәсiлiнiң анықтау шегiнен төмен болуы тиiс дегендi бiлдiредi.
8. Төртiншi бағанда ол бойынша норматив белгiленген заттар зияндылығының шектеушi белгiсi көрсетiлген: с.-т. - санитариялық-токсикологиялық орг. – судың органолептикалық қасиеттерiнiң өзгеру сипатын түсiндiру арқылы органолептикалық (иiс. – судың иiсiн өзгертедi, түс – суға түс бередi, көбiк. – көбiк жасайды, қабырш. – судың бетiнде қабыршақ жасайды, дәм. – суға дәм бередi, оп. – опалесценцияны тудырады, лайл. – судың лайлылығын арттырады).
9. Бесiншi бағанда заттың қауiптiлiк сыныбы көрсетiлген: 1-сынып – өте қауiптi, 2-сынып – қауiптiлiгi жоғары, 3-сынып – қауiптi, 4-сынып – бiркелкi қауiптi.
Сыныптаманың негiзiнде уыттылығына, кумулятивтiлiгiне, болар-болмас әсер тудыратын қабiлеттерiне, зияндылықтың шектеушi көрсеткiшiне байланысты ауыз суды ластайтын химиялық қосындылардың адам үшiн әртүрлi қауiптiлiк дәрежесiн сипаттайтын көрсеткiштер жатыр.
10. Заттардың қауiптiлiк сыныптары:
1) ауыз судағы бiрiншi кезектегi бақылауға жататын қосындыларды таңдау кезiнде;
2) қосымша қаржы жұмсауды талап ететiн су қорғау iс-шараларының жүйелiлiгiн белгiлеу кезiнде;
3) технологиялық үдерiстерде қауiптiлiгi жоғары заттарды қауiптiлiгi азына ауыстыру туралы ұсынымдарды негiздеген кезде;
4) судағы заттарды бақылаудың селективтi тәсiлдерiн әзiрлеудiң басымдылығын анықтау кезiнде ескерiледi.
Достарыңызбен бөлісу: |