Т. Н.­Ер­ме­ко­ва,­Г. М.­Найманбаева,­Б. М.­Найманбаева



Pdf көрінісі
бет63/190
Дата30.05.2023
өлшемі6.15 Mb.
#474512
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   190
811-001-001к-20 КазЯзык 11 каз УЧЕБНИК ОГН

103
§3.
 
Ки із үй дің сы ры. Ақыл ды үй
1.
Мә тін ді оқып, сти лін ажы ра тың дар, құ ры лы мы мен рә сім де луі не, 
жанр лық ерек ше лі гі не қа рай тал даң дар.
Ки із үй дің сы ры
Уық, ке ре ге, ша ңы рақ, күл ді реу іш терін де фор ма ция лау 
(де не пі ші ні н не ме се кө ле мі н өз ге рту) арқылы ки із үй қаң -
қа сы қай ың нан, тал дан жа са ла ды. Қай ың мен тал бас қа ағаш-
тар мен са лыс тыр ған да де фор ма ция лау ға, яғ ни июге, бұ ру ға, 
қы су ға, со зу ға ың ғай лы, бір жа ғы нан, бе рік, қат ты ма те ри ал 
бо лып есептеледі.
Үйші лер кеп ті ріл ген ағаш тар ды алып, қи дың мал ма сы на 
(диф фу зия) не ме се ыс тық шоқ ара лас ты рыл ған күл ге са лып 
бал қы та ды, яғ ни ағаш тар ды плас ти ка лық де фор ма ция ға 
ұшы ра та ды. Плас ти ка лық де фор ма ция сырт қы күш тер дің 
әсе рі тоқ та ған нан кей ін жой ыл май ды, өз қа лпын сақ тап 
қа ла ды. Үйші лер ағаш тар ды тез ге са лып тү зе тіп ала ды, кей ін 
мор ға са лып, ке ре ге, уық қа, күл ді ре уіш ке лай ық тап ыр ғақ қа 
са лып, бел гі лі бір үл гі, жо ба ға кел ті ре ді. Ағаш ты қы зыл түс ті 
жо са мен бояйды жә не өсім дік ма йы мен май лай ды. Ағаш – 
кеуек де не, су ды, ыл ғал ды жақ сы сі ңі ре ді. Ыл ғал дан ған ағаш 
бе рік тік қа сие тін жо ғал та ды. Су дың жұ ғу қа сие ті ағаш қа 
зи ян. Май қа ба ты ағаш ты ыл ғал дың сі ңуі нен сақ тай ды. Ба ба-
ла ры мыз су дың май лы бет тер ге жұқ пай ты нын біл ген. Оны 


104
ғы лы ми түр де бы лай дә лел дей міз: сұ йық тың мо ле ку ла ла ры 
май дың мо ле ку ла ла ры нан гө рі бір-бі рі не күш ті рек тар ты-
ла ды. Қай ыңға, тал ға құрт түс пей ді, бас қа ағаш тар си яқ ты 
тез ші рі мей ді, яғни оларда ші ріт пей тін жә не құрт жо лат-
пай тын спе ци фи ка лық зат бар де ген бол жам ай ту ға бо ла ды.
Ки із үй дің не гіз гі құ ры лыс ма те ри алы – ки із. Син те-
ти ка лық ма те ри ал оң за ряд тал ған өріс ту ды ра ды. Ол өріс 
адам ның ағ за сы на қо лай сыз әсер ете ді. Ал ки із – та би ғи ма те-
ри ал. Қой жү нін са ба лап, бі рік ті ріп, жүн ге ыс тық су құй ып, 
ме ха ни ка лық әре кет нә ти же сін де ши ра та ды.
Жүн ыстықты да, суықты да өт кіз бейді, өйт ке ні қа лай 
са ба ла са да, жүн тал шық та ры ның ара сын да ауа бо ла ды. Ауа 
мо ле ку ла ла ры бір-бі рі нен алыс ор на ла сып, энер гия ның бір 
мо ле ку ла дан екін ші сі не бе рі луі қи ын ға со ға ды. Сон дық тан 
ки із үй ап тап шіл де де сая, ыз ғы рық та жы лы бас па на бо ла ды.
(stud.kz) 
2.
Аудиожазбадан (08. mp3) «Өзі тербелетін бесік» мәтінін тың даң-
дар. Мақсатты аудиторияға арналған терминдер мен ұғымдарды, 
тілдік оралымдарды талдап, мәтіннен алған әсерлеріңді жазың дар.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   190




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет