Т. Н.­Ер­ме­ко­ва,­Г. М.­Найманбаева,­Б. М.­Найманбаева

111
атом ды бас қа ру ға, оның адам зат пай да сы на қыз мет ету іне әлі 
де бір не ше он жыл дық тар қа жет еді.
1938 жы лы әлем мәң гі ге өз гер ді. Мі не, осы тұс тан бас тап 
фи зи ка «қай ырым ды» жә не «зұлым» бо лып екі ге жа ры ла ды. 
Бі рін ші сі адам ға энер гия қу атын бер се, екін ші сі қы рып-
жой ғыш бом ба ны бе ре ді.
Ал ғашқы сынақ 1945 жы лы өт ті. Яд ро лық тә жі ри бе лі 
сы нақ тар Күн шы ғыс елі нің бей біт ха лқы на жа сал ды. Адам ды 
адамның аяу сыз ажал құ штыру оқи ға сы жа һан ға На га са ки 
мен Хи ро си ма қа ла ла рын әй гі лі ет ті.
По лиэти лен
Бұл ма те ри ал ды Ганс фон 
Пех манн 1899 жы лы ой лап 
тап қан. По лиэти лен ге екін ші 
рет өмір сый ла ған – Эрик 
Фо сет пен Ред жи наль д Гиб-
сон. Ал ға шын да бұл өнер та-
быс ты те ле фон ка бель де рін 
орау ға ар на ған еді. 1950 жыл-
дан бе рі ға на зат ты орау ға 
ар нал ған ма те ри ал ре тін де 
қол да ны ла бас та ды.
Бір қа ра ған да, по лиэти-
лен ді кә де ге жа ра ту яд ро лық 
қа ру дың қа сын да түк ке тұр ғы сыз бо лып кө рі не ді. Әл бет те, 
по лиэти лен яд ро лық қа ру си яқ ты жер ді жыл дам құр тып 
жі бе ре ал мас. Де ген мен қол да ныл ған по лиэти лен ді пай да ға 
жа ра ту дың жол да рын қа рас тыр ма са, пла не та мыз ды қо қыс қа 
орап жі бе руі әб ден мүм кін. Ға лым дар дың есеп теуін ше, жер 
бетінде бір жыл да 4 тр лн по лиэти лен ді па кет қол да ны ла тын 
кө рі не ді. Бұл – адам дар дан шы ға тын күл-қо қыс тың 9%-і. 
Олар ды өр теу ге бол май ды, өйт ке ні одан ат мос фе ра ға шы ға-
ра тын зи ян ды иіс хи мия лық қа ру дан кем емес. Өр теу ке зін де 
по лиэти лен нен шы ға тын 800 мик рог рамм диок син нен 80 кг 
сал мақ тағы ер аза мат бір ден өлім құ ша ды. По лиэти лен қал-
дық та рын кө му ге де бол май ды. Олар жер ге ыды ра май, мың-
жыл дық тар бойы қа ла бе ре ді.
(Жа нар Әб ді ға ли қы зы) 

жүктеу/скачать 6.15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: