арқылы табылады: (9) 2 сурет (10)
Бұл интегралды график бойынша анықтауға болады.(2сурет) p=f(V)қисығында дененің күйі нүктелермен белгіленген.
Жұмыс процестің функциясы, ол газдьң сығылу және ұлғаю шарттарын көрсеткенде ғана анықталады.
Жылу мөлшері сияқты жүйе ішінде жұмыстың қоры болмайды.
Жылу мөлшері және жүмыс тек процеске қатысты аныкталады.
Ішкі энергияны алсақ, ол тек жүйенің күйіне тәуелді, оның өзгерісі дене бір күйден екінші күйге өткен аралықтағы күйлерге тәуелсіз:
мұндағы U1 , және U2 - ішкі энергиясы 1 және 2 күйлерге сәйкес.
Ішкі энергияның шексіз аз өзгерістері үшін термодинамиканың бірінші заңын былай жазуға болады: - Ішкі энергияның шексіз аз өзгерістері үшін термодинамиканың бірінші заңын былай жазуға болады:
(11) - Сондықтан (11) теңдеуді
былай жазуға болады: (12) - Бірінші түрдегі мәңгі двигатель – периодты түрде жұмыс атқаратын, сырттан берілген энергия мөлшерінен артық жұмыс жасай алатын двигатель мүмкін емес (термодинамиканың бірінші бастамасының тұжырымдамаларының бірі).
ішкі энергияның толық дифференциалы, ол екі күйлер аралығындағы энергияның айырымын көрсетеді
δQ және δA толық дифференциал бола алмайды, себебі олар шексіз аз берілген (алынған) жылу мөлшер мен жүйенің істеген жұмысы, өтеті процестерге тәуелді.
-
- (3-сурет)
- Жұмыс тұйықталған интеграл бойынша былай анықталады: (13)
Дербес жағдайда, газ барлық күй өзгерістерінің нәтижесінде бастапқы күйіне қайтып оралды делік, демек U1=U2, ал ΔU=0
Бұл жағдайда газдың күйінің өзгеру процесін дөңгелек немесе циклдік деп атайды.
Бұндай процесс графикте (3-сурет) түйықталған қисыкпен белгіленеді. Циклдік процесте істелген А жүмыс штрихталган ауданға тең болады.
Егер циклдік жүмыс оң таңбалы болса, онда газ тарапынан сыртқы күштерге қатысты жұмыс істеледі, дене сырттан жұмысқа тең мөлшерде Q жылу алады.
Ал А жұмыс теріс таңбалы болса, онда сыртқы күштер дене үстінен жүмыс істейді, бүл кезде жүмысқа тең Q жылу мөлшері бөлінеді.
Сондықтан, циклдік процесте:
Достарыңызбен бөлісу: |
