Тәуелсіз қазақстандағЫ Қандастар: миграциялық Үдерістер барысы (1991-2020ЖЖ)
жүктеу/скачать 0.51 Mb.
|
| Ішкі көші-қон процесстері. Қазақстанның ауыл халқының қалаларға реттелмеген қоныс аудару процесі 1991 жылы ауылдық өңірлердегі жағдай айтарлықтай күрделенген кезде орын алғанын көрсетеді. Ауыл шаруашылығының құлдырауы ауыл тұрғындарының әл - ауқатының күрт төмендеуіне алып келді және жоспарлы экономикадан нарықтық экономикаға көшкеннен кейін тоқырау мен белгісіздік жағдайына түскен Қазақстан экономикасының жалпы нашарлауының салдары болды. Ауылда жұмыссыздықтың белең алуы, халық табысының төмен деңгейі және әлеуметтік саланың артта қалуы сияқты әлеуметтік - экономикалық проблемалар өлім - жітімінің көбеюі, жұмыссыздықтың өсуі, ауылдық қоғамдағы әлеуметтік саралау процесінің күшеюі, ауылдық әлеуметтік сала объектілері желісінің тоқтауы, ауылдар мен ауылдық елді мекендерді ақпараттық оқшаулау күшейе берді. 1991 жылы ел ішіндегі жаппай көші-қон процестері басталды, ол кезде республика ішілік көші-қонға жарты миллионға жуық адам қатысты. Бұл бүкіл республика бойынша совхоздар мен колхоздардың ыдырауы кезеңі ретінде есте қалды.
1992-1995 жылдар аралығында ішкі көші - қон белсенділігінің аздап төмендеуі байқалады. Жыл сайынғы ішкі көші-қонға қатысқан адамдардың саны 300 000 – 400 000 адам шамасында болды. 1996-2003 жылдары ауыл көшіп - қонушыларының қатары экологиялық апат аймақтарынан қоныс аударушылар есебінен (Арал және Семей полигонының тұрғындары) толықтырыла бастағанына қарамастан, жыл сайынғы ішкі көші - қонның үлесі 300 мың адам шамасында болды [64,16]. 2003 жылдан бастап ауыл өңірлерінен республика қалаларына халықтың ішкі көші - қонын жандандырудың кезекті кезеңі басталды, бұл мемлекеттің жаңа жер және аграрлық саясатымен байланысты. 2003 жылы Қазақстандағы жер мен ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге жеке меншікті заңдастыруға бағытталған жаңа "ҚР Жер кодексі" қабылданды. Ауылдағы жер қатынастарын реттеу бөлігінде еркін нарық талаптарына сәйкестікке қарамастан, Жер кодексі, дәлірек айтқанда, оны іске асыруды жеңілдету ауылдық өңірлердегі әлеуметтік - экономикалық жағдайды қиындатты. ҚР Статистика агенттігінің 1991-2007 жылдар аралығындағы деректері осы кезеңде Қазақстанда ішкі көші-қонның артқанын көрсетеді (Кесте 2.2) [64,16]. Ауыл халқының материалдық әл-ауқатының нашарлауы салдарынан ауыл тұрғындары жақын маңдағы ірі қалалар мен облыстық орталықтарға жұмысқа орналасу үшін кете берді. Ішкі көші - қон процесін ерікті шешіммен немесе әртүрлі әкімшілік шаралармен тоқтату мүмкін емес, өйткені ол ауылдық аймақтардың әлеуметтік-экономикалық проблемаларымен келісілген. Халықтың тұратын жерлерінде олардың өмір сүруін жақсарту үшін экономикалық жағдайлар жасау қажет. Кесте 2.2. Қазақстан Республикасындағы ішкі көші-қонның динамикасы 1991-2008 жж
жүктеу/скачать 0.51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|