Тыныс алу жүйесінің анатомиялық-физиологиялық деректері. Негізгі себептері



бет61/78
Дата19.12.2023
өлшемі0.97 Mb.
#486949
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   78
Аурулар-Ветеринария

Энтералгия.

Энтералгия (Enteralgia), шаншумен бірге жүретін ішектің жеке ілмектерінің бұлшықет қабығының спазмы. Бұл жылқыларда, көбінесе күйіс қайыратын жануарлар мен шошқаларда кездеседі. Әдетте жас, нашар тамақтандырылған жануарлар ауырады. Бұл мұздатылған жем бергеннен немесе суық сумен суарғаннан кейін ішектің салқындауы, сондай-ақ энтериттермен ыстық жануардың тез салқындауы нәтижесінде пайда болады.
Клиникалық белгілері: ішіне қарау, аяқтарын топыраққа тигізу және ұру. Қозу шабуылы 3-10 минутқа созылады. Шаншу шабуылдары арасында жануар тынышталады, тамақ жей бастайды. Перистальтика біркелкі емес, күшейтілген. Шаншу кезінде дефекация, газдың шығуы, зәр шығару пайда болады. Токсемиямен асқынған немесе катаральды энтерит аясында пайда болатын импульс пен тыныс алу жиілігі артады, шырышты қабаттардың сарғаюы, лейкоцитоз, нейтрофилия, эозинопения, билирубинемия пайда болады. Ірі қара мал азықтан бас тарту, сағыздың тоқтауы, перистальтиканың жоғарылауы, диарея байқалады. Шошқалар (көбінесе торайлар) қозу кезінде тамақтан бас тартады: ішектің инвагинациясы немесе инверсиясы мүмкін. Негізгі диагноз. анамнез және симптомдар арқылы қойылады.
Ажырату- ішек метеоризмінен, пилороспазмнан, мезентериялық тамырлардың тромбоэмболиясының жеңіл ағымынан, асқазанның жедел кеңеюінен ажырату керек.
Емдеу. Шаншу шабуылдарын жеңілдету үшін-тері астына аминазин, атропин, платифиллин, промедол; жылы терең клизмалар, массаж, жылы орау. Коликті алып тастағаннан кейін-өкпе әлсірейді., дезинфекциялық және ашытуға қарсы құралдар. Жануарларға диета да тағайындалады.



  1. Өт жолдарында тас жиналуы.

Өтке тас байлану (Cholelitiasis) - бауырдың өт қабымен өтжолдарында тастардың пайда болуымен сипатталатын ауру.Бағымдағы бұқашаларда, терісі бағалы аңдарда, үй және басқада жануарларда жиі кездескенімен олардың тіршілігінде холелитиаз өте сирек диагностикаланады.
Себептері. Аурудың дамуы негізгі үш факторлармен байланысты: холестерин мен билирубин алмасуының бұзылумен өт қабы мен өт жолдарының қабынуымен және өттің жүруінің бәсеңдеуімен. Бұқашалардың өт құрамында клетчаткасы аз жоғары концентратты рационда ұстағаннан болады.
Холелитиазға кейде малды ұзак мерзім шектен тыс азықтандырғаннан, семіруге әкеліп соқтырады. Ал ауруга мүмкіндіктудыратын себепке гиподинамия жатады. Холелитиаз, холециститпен және холангитпен тығыз этиологиялык байланыс бар. Солсебепті бұл үш ауруды малдарда жиі бір ауру деп айтуға болады.
Симптомдары. Малдың азыққа зауқы бұзылады, ішектердің метеоризмі болады, іші өтеді, нәжісі сасык. Ал өт жолдары бітелгенде мал мазасызданады, бауыр шаншуы пайда болған кезде тамыр соғуы мен тыныстануы жиілейді. Ауру мал ішіне бұрылып қарайды, жиі жатып тұрады, бауырды сипағанда ауырсынады, анорексия пайда болады, кейде өт араластырып құсуы мүмкін. Өт жолдарының бітелуінде механикалык сарғаю болады, тepiciқышынады, теріде қасынған жерлер бар. Дене қызуы қалыпты немесе аздап көтеріледі. Кейде өтке тас байлану ауруы өт қабындағы тастар өттің ағуына кедергі жасалмаған кезде ол симптомсыз өтеді.
Емі. Диетамен емдеу. Үнемі малды серуенге шығару. Өттің бөлінуін күшейтетін дәрілер тағайындайды- аллахол, холензим, холагон, оксафенамид, шай шөбі (салаубас) тұндырмасы. Бауыр шаншуы кезінде түйілуді жазатын және холинолитиктер енгізеді: атропин сульфатын, но-шпа, анальгин. Жылу қолдану тиімді. Егерде холецистит қосарланса, онда кең ауқымды антибиотиктер тағайындайды (олететрин, левомицетин, канамицин, тетраолеан ж.т.б.).





  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   78




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет