Ет және ет өнімдерін ветеринариялық-

Ет және ет өнімдерін ветеринариялық-
санитариялык бағалау 
Мал өнімін өндіру ауылшаруашылығының ең күрделі 
және тиімді саласы. Қазіргі кезде халықты сапалы 
азық түрімен қамтамасыз ету маңызды экономикалық 
және әлеуметтік мәселе болып саналады. Сонымен 
бірге малдан алынатын өнімдерді бакылау адам 
денсаулығының кауіпсіздігіне бағытталған aca 
маңызды қадам. Көптеген мал ауруларының 
салдарынан еттің тағамдык касиеті, биологиялық 
құндылығы және еттің санитариялық көрсеткіштері 
төмендейді.Мал дәрігерлік санитариялық сараптау 
кезінде ет ауру малдан алынған емес пе погон нүдік 
тууы мүмкін. Бұл әсіресе ет базарында жиі кездеседі. 
Ауру малдеуге келмейтін болса немесе емдеу өзін 
ақтамайтын жағдайда лажсыздану сою жүргізіледі. 
Сонымен қатар кейде өлексе еттерін мүшелеу немесе 
жанталасып жатқан малды сою кездеседі. Мұндай 
малдан алынған ет адам денсаулығына қауіпті болуы 
мүмкін. Сондықтан мал дәрігері ауру малдан алынған 
өнімді анықтай білуі қажет. Еттін aypy немесе сау 
малдан алынғанын білу үшін сезімдік 
(органолептикалык), патологоанатомия тых (нашар 
қансыздану, лимфа түйіндерінің ұлғаюы, 
гиперемиясы, гипостаздар, бауыздау сызығының күйі) 
және лабораториялық зерттеу әдістері қолданылады. 

III.Қорытынды 
Қорытындылай келгенде тағамдык өнімдердің 
қауіпсіздігін және сапасын жақсарту әлеуметтік-
экономикалық міндеттердің бірі болып 
табылады. Тағамдық өнімдердің ішінде ет 
өнімдерінің тағам ретінде жоғары коректік 
касиеттері ешқандай басқа өнім алмастыра 
алмайды. Ет өнімдер пасын бағалауды 
жүргізгенде негізгі критерий оның тағамдык 
созылығы және адам өмірі мен денсаулығына 
кауіпсіздігі болады. Ал, ет тағамдарының 
тағамдық бағалылығы мен қауіпсіздігі көбінесе 
пайдаланатын шикізатқа байланысты. Ет 
шикізатына оның құрамы мен қасиеттері кіреді. 
Мысалы, еттің кұрамына белок, май, сүт, кант, 
минералдық заттар, витаминдер т.б. кіреді. 
Сонымен катар, еттің құрамына қоршаған 
ортадан өсімдік жануар тағамдық өнім циклі 
бойынша әртүрлі етке тән емес заттар да 
(антибиотиктер, пестицидтер, радиоактивті 
заттар т.б.) түсуі мүмкін.

 IV.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1)Е.М.Қорабаев, Н.А. Заманбеков М.Этенов, Б.Д.Айтжанов 
Н.К.Көбдікова, А.А. Байниязов « Токсикология» Алматы, 
2011 
2) Дүйсенбаев СП «Ветеринариялык Алматы 2013ж 
санитарлық сараптау» 
3) Г.Тилеуғали С.Қырықбайұлы «Мал дәрігерлік сараптау» 
оку кұралы, Алматы 2005 ж санитарлык 
4)Б.Т.Толысбаев, К.Б.Бияшев «Микробиология және 
иммунология» Алматы2008 жыл 
5) Күзембаев, Т.Құлжанов, Г.Қ.Күзембаев « Азық- түлік 
өнімдерін тану» Алматы 2006 жыл 
6) Интернет желілері:Httpw/www.yandex.kz 
//https://www.google.kz//