Қуанышов С.Ә., Азтаев
жүктеу/скачать 5.09 Mb.
|
| Техниканы игерудің төртінші кезеңі - бұл жаттығу. Бұл не? Әр адам ешқандай дайындықсыз ядроны лақтыра алады. Бірақ бірінші әрекетте ол бес метрге ұшады. Техниканың негіздерін игере отырып, спортшы бұл нәтижеге екі метр қосады. Содан кейін ауыр жұмыс басталады, ядро одан әрі ұшады, ал тәжірибесіз адамға қозғалыс формасындағы айырмашылық байқалмайды. Осы кезеңде бұлшықеттер күшейтіліп, бұлшықет аралық және бұлшықет ішілік үйлестіру жақсарады. Балуанның техникалық-тактикалық әрекеттерін (ТТӘ) жетілдіру кезінде де дәл солай болады. Бірақ бұл кезеңдегі жұмыстың бір жағы ғана. Екінші, маңыздылығы жағынан кем емес тұсы - вариативті дағдыларды дамыту, яғни қарсыластың қарсыласуы және уақыттың жетіспеушілігі жағдайында әртүрлі ДЖ-да әрекет ету мүмкіндігі. Бұл кезең ұзақ: балуан жоғары дәрежеде, тез, дәл, үнемді біртұтас әрекеттерді орындауды үйренгенге дейін жылдар өтеді. Бұл процесс ұзақ болғандықтан, алғашқы үш кезеңді ерте жастан, жаттығу ең нәтижелі болған кезде өту керек. Айта кету керек, әдетте жаттығу кезінде балуандар өздері жаттығу жасауға мүмкіндік беріледі, яғни олар мақсатты басшылық болмаған жағдайда айналысады. Мұндай жағдайда жас балуандар серіктесінің иығын кілемге қою үшін жақсы орындайтын әдістерін қолданғанды жөн көреді. Әлбетте, жаттығуды спортшылар нашар орындайтын техниканы игеруі үшін бағыттау керек.
Белгілі бір элементтерді еркін комбинацияда орындауды қажет ететін жұптық белдесулер вариативті дағдыларды игеруде үлкен пайда беруі мүмкін. Бұл жағдайда әдістер саны біртіндеп артуы мүмкін. Жатталған элементтерді тек негізгі жаттығу кезінде ғана емес, сонымен қатар таңертеңгі жаттығудың соңында да (егер жаттығу кілемде жүргізілмесе, онда оған әдіс жасаудың, қорғану және қарсы әдіс жасаудың фрагменттері кіреді), сондай-ақ залда денені қыздырғаннан кейін жаттығу кезінде үнемі орындау керек. Техникалық және тактикалық шеберлікті жетілдірудің келесі, бесінші кезеңі балуанның техникалық арсеналын қалыптастыру, содан кейін толықтыру және оған ең қолайлы TTӘ таңдалады. Әдетте балуан мұны өзі жасайды, бірақ жаттықтырушы оған тактикалық дайындықтың жаңа нұсқаларын жасауға көмектесуі керек. Бұл жұмыстың нәтижелері оқу-жаттығу шайқастарында бақыланады. Егер қарсылас қатты қарсылық білдірсе, техникалық-тактикалық әрекеттерден басқа, күш қолдана алады және қарқынды қысым көрсете алад. Осы деңгейдегі жоғары деңгейлі шеберлер болашақ қарсыластарға қарсы жекпе-жекті модельдейді (бұл "күрес тактикасы"тарауында егжей-тегжейлі сипатталған). жүктеу/скачать 5.09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|