Вестник казнпу им. Абая, серия «Исторические и социально-политические науки», №1(72), 2022 г

ВЕСТНИК КазНПУ им. Абая, серия «Исторические и социально-политические науки», №1(72), 2022 г. 
143 
материалдық және рухани мәдениеті айқын көрініс тапқан. Коллекцияның негізгі бөлігі музей 
экспозициясында көрсетілген, бұл халықтардың мәдениетіне, тарихына байланысты коллекциялардың 
құрамын анықтауға мүмкіндік береді. Ол жоғарыда аталған халықтардың дәстүрлі мәдениетінің негізгі 
құрылымдық компоненттерін қамтиды. Бұл тұрғын үй (ең алдымен киіз үй), жиһаздар, ұлттық киім 
үлгілері, тұрмыстық ыдыстар, тұрмыстық бұйымдар мен халық қолданбалы өнері. Айта кететін жайт, 
қазақ халқының тарихы мен дәстүрлі мәдениетін көрсететін этнографиялық коллекциялар алуан түрлі 
болып келеді. Орталық Азияның қалған халықтарына келетін болсақ, олардың тарихы мен дәстүрлері 
әлдеқайда қарапайым түрде ұсынылған, бірақ соған қарамастан, бұл халықтардың экспозициялары 
олардың мәдениеті мен өмір салты туралы толық түсінік алуға мүмкіндік береді. Музей қорларының 
қалыптасуына арнайы ұйыымдастырылған ғылыми экспедициялар, жеке адамдардан музейлік мәні бар 
құндылықтарды сатып алу, жергілікті әкімшіліктің мемлекеттік қызметкерлерін ынтымақтастыққа тарту 
сияқты факторлардың ықпалы зор болды. Музейдің этнографиялық жинақтарының қалыптасу тарихынан 
байқалған мәселе, ол – этнографиялық материалдардың музей қорына жүйесіз және бірқалыпты емес 
түскенін байқауға болады. Этнографиялық коллекциялар қорын қалыптастырудағы алғашқы жұмыстар 
кездейсоқ сипатта болса, музейдің кейінгі жинақтау қызметі біршама жүйелі және әр кезеңдегі Орталық 
музейдің алдында тұрған нақты міндеттерді шешуге бағытталғанын аңғаруға болады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 
1. 
Қазақстан 
Республикасы 
Мемлекеттік 
Орталық 
музейінің 
сайты 
http://www.csmrk.kz/index.php/about-muz-menu/mnu-history-muz
 (қаралған күні 27.12.2021) 
2. Прищепова В.А. Коллекции заговорили. История формирования коллекций МАЭ по Средней Азии и 
Казахстану (1870-1940). – Санкт-Петербург: Музей антропологии и этнографии, 2000. – 272 с. 
3. Столпянский П.Н. Город Оренбург: материалы к ист. и топогр. города. – Оренбург: Губерн. тип., 
1908. – 399 с. 
4. Райский П.Д. Путеводитель по городу Оренбургу. – Оренбург: Оренбург книжное издательсво, 
2000. – 176 с. 
5. Модестов Н. Исторический очерк. Владимир Иванович Даль в Оренбурге. – Оренбург: 
Тург.Обл.Правления. 1913. 
6. Модестов Н. Магистр философии Фома Карлович Зан в Оренбурге. – Оренбург: 
Тург.Обл.Правления. 1917. 
7. Отчеты ЦКМК за 1923–24 гг. // Труды общества изучения Казахстана. Т.6. – Оренбург, 1925. –
С. 308–313. 
8. Вестник Центрального Музея Казахстана. №1. – Алма-Ата: Казиздат. 1930. 
9. Жиренчин А. Из истории Центрального музея Казахстана // Вестник Академии Наук Казахской 
ССР. №8. 1947. – С.58–61. 
10. Арғынбаев Х. Қазақ халқының қолөнері: Ғылыми зерттеу еңбек. – Алматы: Өнер, 1987. – 128 б. 
11. Востров В.В., Захарова И.В. Казахское народное жилище. – Алма-Ата: Наука КазССР, 1989. – 
179 с. 
12. Джанибеков У. Культура казахского ремесла. – Алма-Ата: Өнер, 1982. – 144 c.
13. Джанибеков У. Эхо... по следам легенды о золотой домбре. – Алма-Ата: Өнер, 1991. –304 c.
14. Захарова И.В., Ходжаева Р.Д. Казахская национальная одежда: XIX-начало XX века. – Алма-Ата: 
Наука, 1964. – 176 с. 
15. Маргулан А.Х. Казахское народное прикладное искусство. Т.1. – Алматы: Өнер, 1986. –256 c. 

жүктеу/скачать 3.48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: