З. Б. Молдашева Латын тілі және медициналық
жүктеу/скачать 0.79 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырып: Сын есімнің салыстырмалы шырайы.
§19. Лексикалық минимум
Нақыл сөздер: Casus ordinarius - Кәдімгі жағдай. Casus extraordinarius - Күтпеген жағдай. Exitus letalis - Өліммен аяқталатын жәйт. Omne principium difficile - Әр бастама қиын Тақырып: Сын есімнің салыстырмалы шырайы. §20.Сын есімнің салыстырмалы шырайы. Латын тілінде де қазақ тілінде сияқты сын есімнің шырайлары бар. Тек сапалық сын есімдер ғана жай, салыстырмалы және күшейтпелі шырайға бөлінеді: кішібтерең, жақсы, жаман т.б. Салыстырмалы шырайдың жасалуы Жай шырайдың негізіне long- + ior(m,f), ius(n) жұрнақ = longior,ius салыстырмалы шырайдың сөздік түрі.Салыстырмалы шырайдың екі род түрі формасы бар: ior(m,f), ius(n) жай шырай салыстырмалы шырай longus,a,um longior, ius brevis,e brevior,ius NB! -ior(m,f), -ius(n) жұрнақтары салыстырмалы шырайдың көрсеткіштері болып табылады. §21.Үлкен, кіші, жоғарғы, төменгі, алдыңғы, артқы сын есмдердің салыстырмалы шырайы. Аталған сын есімдердің салыстырмалы шырайы медициналық терминологияда жиі қолданылады. Бұл сын есімдердің жасалуы мен қолданудың ерекшеліктері бар. 1."үлкен", "кіші" сын есімдерінің жай және салыстырмалы шырайлары әр түрлінегіздерден тұрады. жай шырай салыстырмалы шырай magnus,a,um major,jus parvus,a,um minor,us 2. magnus,a,um; parvus,a,um сын есімдердің салыстырмалы шырайы медициналық терминологияда жұптық қарым қатынастарының анатомиялық терминдерде қолданылады және қазақ тіліне жай шырай болып аударылады. Мыс.: ala major - үлкен қанат, ala minor- кіші қанат, tuberculum majus- үлкен төмпешік, tuberculum minus - кіші төмпешік. 3. алдыңғы , артқы, жоғарғы төменгі сын есімдерінің латын тілінде жай шырайы жоқ. Сондықтан осы салыстырмалы шырай сын есімдер қазақ тіліне аударғанда жай шырайда аударлады: superior,ius - жоғарғы, inferior,ius - төменгі, fnterior,ius - алдыңғы, - posterior,ius -артқы. Бірнеше сөзден тұратын терминде "үлкен, кіші, алдыңғы , артқы, жоғарғы, төменгі" сын есімдер бір сөзді емес, толық сөз тіркесін анықтайды. Сондықтан, олар терминдердің соңында жазылады: tuberculum thyreoideum superius - жоғарғы қалқанша төмпешік. жүктеу/скачать 0.79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|