§13 Лексикалық минимум
І септеу зат есімдер
ala,ae f қанат
aota,ae f қолқа
arteria,ae f артерия
concha,ae f кеуілжір
costa,ae f қабырға
crista,ae f қыр
lamina,ae f табақша
lingua,ae f тіл
mandibula,ae f төменгі жақ
maxilla,ae f жоғарғы жақ
orbita,ae f көз шарасы
raphe,es f тігіс, жік
scapula,ae f жауырын
spina,ae f қылқан
sutura,ae f тігіс
vena,ae f көктамы
vertebra,ae f омыртқа
|
bucca,ae f ұрт
gingiva,ae f қызыл ет
lingula,ae f тілше
II септеу
angulus,i m бұрыш
brachium, i n иық
cavum,i n қуыс
cranium,i n бассүйек
ligamentum,i n жалғама
musculus.i m бұлшықет
sulcus,i m жүлге
tympanum,i n дабыл
digitus, i m саусақ
humerus,i m тоқпан жілік
manubrium,i n тұтқа
radius,i m кәрі жілік шыбығы
sternum,i n төс
labium,i n ерін
|
III септеу
corpus,oris n дене
foramen, inis n тесік
os,ossis n сүйек
crus,cruris n сирақ
IY септеу
arcus,us m доға
cornu,us n мүйіз
|
ductus,us m түтік, өзек
meatus,us m өтетін жол
processus,us m өсінді
sinus,us m қуыс, синус
textus,us m тін
genu,us n тізе
Y сетеу
facies,ei f бет, беткей
|
Нақыл сөздер: 1. Curriculum vitae - өмір баяны. 2. Habitus aegroti - аурудың жалпы түрі. 3. Homo est mundi pars - адам әлемнің бір бөлігі. 4. Ignorantia non est argumentum - білмеймін деген дәлел емес. 5. Lapsus linguae - аңдамай сөйлеу. 6 Lege artis - ереже бойынша
Сын есім.
Тақырып: Сын есім. Сын есімнің грамматикалық категориялары. Екі тобы. Сөздік түрі. Зат есімдері мен сын есімдерінің қиысу принциптері.
§14 Сын есімдерінің грамматикалық категориялары.
Сын есімнің келесі грамматикалық категориялары бар: род түрі(m, f, n), сан түрі(sing., pl.), септігі(Nom., Gen.).
NB! Латын сын есімдер І, ІІ, ІІІ сепетуге , үш родқа бөлінеді; masculinum,femininum, neutrum, Мыс.: longus(m),longa(f), longum(n).
Сөздік түрі: Сөздікте сын есімдер masculinum родта жазылады, сонан соң femininum және neutrum родтарының жалғаулары жазылады.
Мыс.: m f n
longus longa longum ұзын
dexter dextra dextrum оң
NB! Сын есімнің сөздік түрі үш компоненттен тұрады: сын есім атау септік жекеше түрінде masculinum род түрде жазылады, үтірден кейін femininum , neutrum род түрінің жалғаулары жазылады.
Бір топ сын есімдерінің masculinum, femininum род түрінің -is жалғауы бір болады Мұндай сын есімнің сөздік түрі екі компоненттен тұрады, мыс.:
vertebralis, e frontalis, e
m,f n m,f n
Шамалы ғана сын есім тобының үш род түрінің жалғауы бір болады. Осындай сын есімнің сөздік түрінде сын есім атау септікте жазылады, үтірден кейін ілік септіктің жалғауы жазылады. Мыс.: simplex,icis - қарапайым
Сонымен, латын тілі сын есімнің үш түрі бар:
Жалғаулар
саны
|
m
|
f
|
n
|
сөздік түрі
|
аудармасы
|
3
|
us
er
|
a
a
|
um
um
|
longus, a, um
liber, a, um
|
ұзын
бос
|
2
|
is
|
is
|
e
|
frontalis, e
|
маңдайлық
|
1
|
s
x
|
s
x
|
s
x
|
teres,etis
simplex, icis
|
дөңгелек
қарапайым
|
Достарыңызбен бөлісу: |