Законы 10-е издание москва бином. Лаборатория знаний 2010 3
жүктеу/скачать 2.75 Mb. Pdf көрінісі
|
| 4.16. Бөлшектердің ыдырауы. Импульсі
бөлшек (К-жүйеде) ұшып келе жатып, массалары жəне бөлшектерге ыдырайды. Осының нəтижесінде ыдырау энергиясы пайда болады (ол кинетикалық энергияға айналады). Осы процесс үшін импульстер диаграммасын салу керек жəне оның көмегімен пайда болған бөлшектің жəне мүмкін импульстерін табу керек. Шығару жолы. Бұл процесс Ц-жүйеде өте қарапайым: ыдырайтын бөлшектер тыныштықты қалады, ал пайда болған бөлшектер модульдері бойынша бірдей импульстермен қарама-қарсы жақтарға ұшып кетеді: p p . Ыдырау энергиясы пайда болатын бөлшектің қосынды кинетикалық энергиясына өтеді. Сондықтан: 2 2 , мұндағы пайда болатын бөлшектің келтірілген массасы. Енді осы бөлшектің К- жүйедегі импульстарын табамыз. Ц-жүйеден К-жүйеге өткен кездегі жылдамдықтарды түрлендіру формуласын пайдаланып, жаза аламыз: Əрі импульстың сақталу заңы бойынша . Осы формулалардың көмегімен импульстің векторлық диаграммасын саламыз (4.30-сурет). Əуелі импульске тең болатын АВ кесіндіні саламыз. Сосын центрі О нүктеде жəне радиусы болатын шеңбер сызамыз, ол АВ кесіндіні қатынаспен екіге бөледі. Осы шеңбер АВС импульстер үшбырышының С төбесінің мүмкін қалыптарының геометриялық орны болып табылады. 4.17. Биіктігі -қа тең жоғары жағы ашық цилиндр ыдысы идеалды толық сұйықпен толтырылған. Ыдыстың төменгі жағынан кішкене тесік ашылған, оның ауданы ыдыстың көлденең қимасының ауданынан есе кіші. 1 деп санағанда, барлық сұйық осы сосудтан қандай мезгілде түгелімен ағып шығады? 4.30-сурет 142 Шығару жолы. −сосудтағы сұйық деңгейінің төмендеу жылдамдығы тұрақсыз. Сондықтан əуелі биіктік деңгейінің төмендеуі d -ке сай d уақытын табамыз. d d / . (1) Сонан кейін жылдамдығы мен биіктік деңгейінің арасындағы байланысты табамыз. Ол үшін (4.71) теңдеуі мен (4.75) Бернулли теңдеуін пайдаланамыз. (4.75) теңдеуді екі көлденең қима үшін жазамыз: 1 – ке тең деңгейдің биіктігі; 2 – ыдыстың төменгі жағынан сұйық шығатын тесік. Сонда екі теңдеудің түрлері келесі түрде өрнектеледі: , /2 g /2 . (2) Бұл жерде екі қима үшін де қысым (атмосфералық) бірдей деп алынады. (2) теңдеуден 1 тең деп алып, келесі өрнекті табамыз: 2g / (3) (3)-ті (1)-ге қойып интегралдап табамыз . d 2g 2 /g . жүктеу/скачать 2.75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|