Блок арқылы созылмайтын жіп асылған. Оның ұштарына  массалары  жəне  болатын 1

56 
. 
мұндағы: 
- блокпен салыстырғандағы 1-ші жүктің үдеуі. Осы теңдеулердің оң 
жəне сол жақтарын мүшелеп қосамыз, келесі өрнекті табамыз: 
2
Немесе X өсіне проекция түрінде: 
2 . 
(3) 
(1), (2) жəне (3) теңдеулерді біріктіре отырып, 
келесі өрнекті табамыз: 
. 
Осыдан егер берілсе, онда 
таңбасы 
мен 
массалардың қатынасына тəуелді болғаны. 
2.4. Kөлбеу жазықтық бойынша шағын шайба жылжиды. Оның үйкеліс коэффициенті 
тең: 
, мұндағы - горизонт пен жазықтық арасындағы бұрыш. v векторымен 
X-өсінің арасындағы - бұрышынан шайбаның жылдамдығының тəуелділігін табу 
керек, егер бастапқы уақытта 
жəне
/2 болса. 
Шығару жолы. Шайбаның көлбеу бойынша үдеуі осы жазықтыққа əсер еткен 
sin − ауырлық күшінің құраушысы жəне үйкеліс күшімен − Ғ
үйк
g cos анықталады. Біздің жағдайымызда 
, сондықтан 
үйк
g sin . 
 
Үдеудің проекциялары мен X өсіне бағытталған жасаушысының проекциясын 
табайық. 
cos
үйк
g sin
cos
1 . 
үйк
cos
g sin
1
cos
. 
Осыдан 
екені көрініп тұр. жылдамдық пен оның проекциясы 
-тың 
арасындағы айырымы C- тұрақтыға тең, яғни 
, мұндағы 
cos . C–
тұрақтысын бастапқы шарттан табуға болады 
. Одан 
. Нəтижесінде 
табамыз: 
/ 1
cos
. 
Уақыт өткен сайын 
0 жəне
/2 жағдайлары орын алады.
2.5. Біркелкі серпімді баудың массасы m, ұзындығы l жəне серпімділік коэффициенті
тең болсын. Баудың ұштарын қосып, нық жабыстырып тастап, горизонталь 
жазықтыққа орналастырамыз. Центр арқылы өтетін өстен ω бұрыштық 
жылдамдықпен айнала алатындай етіп бауға шеңбер пішінін береміз. Осы жағдай 
үшін баудың керілу күшін табу керек. 
2.11-сурет 

57 
Шығару жолы. 2.12-суреттің a бөлігінде келтірілгендей 
баудың массасы 
болатындай кішкентай бөлігін алайық. 
Осы элемент шеңбер ішінде қозғалып келе жатыр, оның 
күшi екі вектордың геометриялық сомасынан тұрады. Ал 
əрбір вектордың өзі модуль бойынша іздеп отырған керіліс 
күшіне тең (2.12.б-сурет). Сондықтан динамиканың негізгі 
теңдеуін келесі түрде жазуға болады: 
.
(1) 
Ескере отыру керек, 
/2 жəне 
/2
- айналып жатқан баудың толық ұзындығы. Сонда (1) теңдеу келесі түрге өзгереді. 
. 
(2) 
Басқа жағынан қарастырғанда, яғни Гук заңы бойынша 
.
(3) 
 
(2) мен (3) –тен −ді алып тастаса, келесі теңдеу шығады: 
1
Аңғара кету керек, бау созылмайды десек 
∞
/4 . 

жүктеу/скачать 2.75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: