Законы 10-е издание москва бином. Лаборатория знаний 2010 3
жүктеу/скачать 2.75 Mb. Pdf көрінісі
|
| 3.3. Импульс сақталу заңы. Əрбіреуінің массалары M-ге тең екі арба бірінен соң бірі
инерция бойынша (үйкеліссіз) бірдей жылдамдықпен қозғалып келеді. Артқы арбада массасы m-ге тең адам отыр. Бір мезгілде адам өзінің отырған арбасымен салыстырғанда u-жылдамдықпен артқы арбадан кенет алдыңғы арбаға секіреді. Осы себепті алдыңғы арбаның жылдамдығы қалай өзгереді? Шығару жолы. Адам 1-ші арбадан 2-ші арбаға кенет секіргенде жүйенің барлық импульсі өзгермейді, сондықтан келесі теңдеуді келтіруге болады: 2 мұндағы, - мен – арбаның түпкі жылдамдықтары. 3.6-сурет 80 Сол сияқты импульс балансын адамы бар артқы арба үшін де жазамыз (адамның секіргенге дейінгі жəне секіргеннен кейінгі жағдайлары үшін): мұндағы, − жолдың бетімен салыстырғандағы секірген адамның жылдамдығы. Осы екі теңдеуден төмендегі өрнек шығады: 3.4. Тыныштықта тұрған массасы М арбаның шетінде əрбіреуінің массалары m-ге тең екі адам түрегеліп тұр. Егер арбаға қатысты горизонталь жылдамдықпен екі адам да арбадан секіретін болса: 1) бірге секірсе; 2) бірінен соң бірі секірсе, онда осы шартты орындай отырып,үйкелісті ескермей,адамдар секіріп түскеннен кейінгі арбаның жылдамдығын табу керек. Осы екі жағдайдың қайсысында арбаның жылдамдығы артады жəне артса неше есе? Шығару жолы. 1. Импульс сақталу заңы бойынша: 2 0. мұндағы, - арбаның жылдамдығы, – адамның жылдамдығы (екі жылдамдық та жолдың бетіне қатысты). Осыдан: 2 2 2. Бұл шарт үшін екі теңдеуді келтіруге болады. Бір адам секірген кездегі теңдеудің түрі: 0. мұндағы, - екінші адам қалғандағы арбаның жылдамдығы. Енді екінші адам секірген жағдай үшін теңдеудің түрі: " " . мұндағы, "- бос арбаның жылдамдығы. Соңғы екі теңдеуден -ны шегеріп тастап келесі өрнекті аламыз: " 2 3 2 Сонымен екі жағдайлар үшін олардың жылдамдықтарының қатынасы келесі өрнекпен сипатталады: " 1 1. жүктеу/скачать 2.75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|