Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги
жүктеу/скачать 4.06 Mb.
|
| Sorawlar hám tapsirmalar
1.Agroximiya páni rawajlaniwi tariyxi haqqinda tusindiriń ? 2.Ózbekistan agroximiya páni rawajlaniwi tariyxine ules qosqan alimlar ? 3.Mikroelementlerdiń turlerin aytip hám olardiń ahemiyetin tusindiriń? 11-Tema.Ósimliklerdiń aziqlaniwi hám ximiyaliq qurami Reje 1.Ósimliklerdiń aziqlaniwi hám ximiyaliq qurami. 2 Ósimliklerge kerekli ximiyaliq elementler. 3.Aziq elementler qatnasi hámde olardi ósimlik ónimi tárepinen alip shiǵip ketiliwi, ósimlikke kerip keliwi hám oniń teoriyasi. 4.Ósimlik ózlestiretuǵin aziq elementlerdiń formalari. 5.Sirtqi faktorlardiń tásiri, duzlardiń fiziologik ortaliǵi. 6.Topiraq mikroorganizmlerdiń ósimlik tárepinen mineral aziq elementlerdiń jutiliwindaǵi roli. 7.Ósimliklerdiń turli qiyli vegetatsiya dawirleriniń aziqlaniw jaǵdayina baylanisliǵi. Ósimliktiń quramı suw, organikalıq hám mineral birikpelerden turadı. Suw hám qurǵaq zatlardıń bir-birine qatnası ózgerip turadı. Mıs: Qurǵaq qaldıqtıń muǵdarı kapusta, rediska, turnepste – ulıwma massasınıń 7-10%, qıyar, palız eginlerinde 5%, ot jemlik láblebi, geshir, piyazda 10-15, kópshilik dala eginlerinde eginlerdiń dáninde hám sobıqlı eginlerde 85-90, may eginleriniń tuxımında 90-95%ke shekem baradı. S u w. Ósimliktiń ósip baratırǵan vegetativ organlarınıń tkanında suwdın muǵdarı 70-95%, al mexanikalıq tkanlardıń kletkalarında 5-15% quraydı. Ósimliktiń jasınıń artıp barıwı menen suwdıń muǵdarı azayıp baradı. Ósimliktegi suwdıń tiykarǵı funktsiyası ximiiyalıq hám fizikalıq qásiyetleri menen baylanıslı. Ol ıssılıqtı uslap turıw qásiyetine iye, sebebi qalegen temperaturada parlanıp ósimliktiń qızıp ketiwinen saklaydı. Suwda kópshilik birikpeler eriydi, sonlıqtan-da ósimlik ózine azıq zatların aladı. Suwdıń tartıw kushine baylanıslı mineral hám organikalıq birikpeler jutıladı hám háreket etedi. Suw tek ósimlik kletkasın toltırıp ǵana qoymastan, onıń qurılısınıń tiykarǵı ajıralmas bólegi esaplanadı. Barlıq fiziologiyalıq hám bioximiyalıq protsessler suwdıń qatnasında baradı. Organikalıq birikpelerdiń sintezi hám tarqalıwı, sonday aq ósimliklerdegi fotosintez protsessinde qatnasadı. Ósimliktiń suwdıń muǵdarı ósimlik turlerine hám jasına, suw menen támiynlew jaǵdayına, transpiratsiya, sonday-aq mineral zatlar menen azıqlanıw jaǵdayına baylanıslı boladı. Ósimlikti suw menen támiynlew basqa faktorlarǵa usap zuráátlilikti arttıradı, onıń sapasın jaksılaydı hám tóginniń effektivliligin arttıradı. Qurǵaq zat. Ósimliktiń qurǵaq zatı tiykarınan 90-95% organikalıq birikpelerden turadı beloklar hám basqada azotlı zatlar, uglevodlar (kant, kraxmal, kletchatka, pektin zatlar), maylar x.t.b. (tabl 10). жүктеу/скачать 4.06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|