Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги
-Tema. Mikroelementler muǵdariniń uyreniliwi agroximiyada global mashqala
жүктеу/скачать 4.06 Mb.
|
| 10-Tema. Mikroelementler muǵdariniń uyreniliwi agroximiyada global mashqala.
Mikroelementler ósimlikler ushın júdá az muǵdarda kerek. Bul elementlerdiń zúráát penen alıp ketiliwi gektarına onlaǵan yamasa júzlegen gramm átirapında boladı, sonlıqtan da ósimliktiń bul elementlerge bolǵan talabı topıraqtan yamasa berilip atırǵan organikalıq tóginler hám tuxımnıń zapası tárepinen qanaatlandırıladı. Biraqta ayırım ósimlikler ayırım mikroelementlerge júdá talapshań kelip topıraqtan ala-almay qaladı. Sol waqıtta bul mikroelementlerdi mikrotógin sıpatında ósimlikke berse zúráát kóbeyedi hám sapası jaqsılanadı. Ayırım Ca, Mg hám S usaǵan mikroelementler topıraqta hák, gips hám organikalıq tóginler menen de beriledi. Atız jaǵdayında awıl xojalıǵı eginleriniń azıqlanıwın jaqsılaw ushın azot, fosfor hám kaliy elementlerin beriw kerek. Ósimliklerdiń normal ósip rawajlanıwı ushın kóplegen mikroelementler kerek -B, Mn, Cn, Mo, Co, Fe hám taǵı basqalar. Kaltsiy. Kaltsiy ósimlikte qant penen kraxmaldan tsellyuloza payda bolıw ushın kerek. Kaltsiy tiykarınan shaqalarda boladı. Tamır hám miywelerde kaltsiy kem boladı. Ca ósimliklerge dáslepki waqıtları kerek. Egerde jeterli bolsa, ósimliktiń tamır sisteması judá jaqsı rawajlanadı, topıraqtıń kislotalılıǵına shıdamlı keledi. Kaltsiy ósimliktiń ammiak azotın ózlestiriwine járdem beredi. Ca ósimlikte katalizator rolin atqaradı. Kukirt – ósimlikte tiykarınan belokta (tsistin hám metionin aminokislotaları quramında) fermentler hám vitaminler quramında bolıp, ósimliklerdegi azot, uglevod almasıwında, dem alıw protsessinde, maylardıń sintezinde qatnasadı. Sobıqlı, atanaq gulli ósimliklerde, jáne kartofelde kóbirek boladı. Tiykarınan ósimlik dáninde, japıraǵında kóp, paqalda, tamırında kemirek boladı. Kukirt jetispegende ósiw, rawajlanıw tómenleydi, japıraqlar ash kógiltir boladı yamasa aǵaradı. Magniy – xlorofill quramına kiredi, fotosintez protsessine qatnasadı. Magniydiń jetispewi japıraqlardıń sarǵayıp quwray baslawına, ósiwdiń irkiliwine alıp keledi. Ósimliklerge magniydiń jetispewi qumlı, qumlaqlı qıshqıl reaktsiyalı topıraqlarda baqlanadı. Temir – ósimliktegi okisleniw – qaytarılıw fermentleri quramına kiredi, xlorofildiń sintezleniw, dem alıw hám zat almasıw protsesslerinde qatnasadı. Ósimlik japıraǵında kóbirek ushıraydı. Temir jetispegende (ádette karbonatlı topıraqlarda ǵana boladı) ósimlikte xloroz keselligi, japıraqtıń sarǵayıwı baqlanadı. жүктеу/скачать 4.06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|