1. Қазақ тіл біліміндегі антропонимдердің зерттелу
жүктеу/скачать 195 Kb.
|
|
Мазмұны Кіріспе.....................................................................................................3 1. Қазақ тіл біліміндегі антропонимдердің зерттелу тарихынан...........................................................................................6 2. «Абай жолы» романындағы араб - парсы тілдерінен енген антропонимдер................................................................................13 3. «Абай жолы» романындағы орыс антропонимдер......................17 4. Қазақ тіліндегі жалқы есімдердің морфологиялық құрылысы..........................................................................................21 5. «Абай жолы» романындағы антропонимдердің жасалу жолдары. Түбір тұлғалы есімдер....................................................27 6. «Абай жолы» романындағы антропонимдердің сөз таптарына қатынасы..........................................................................................34 7. «Абай жолы» романындағы сан есімдерге байланысты антропонимдер................................................................................36 8. «Абай жолы» романындағы антропонимдердің мағыналық топтары.............................................................................................37 9. Қорытынды.......................................................................................40 10. «Абай жолы» романындағы есімдер сөздігі................................42 11. Пайдаланылған әдебиеттер...........................................................47 Кіріспе Қазақстанда жалқы есімдерді зерттеу мәселесі 1945 жылдан кейін басталды. Бұл пікірімізге мысал етіп Г.Конкашпаев, Н.Баяндин, С.Алиев, Д.Ж.Кармышева т.б ғалымдардың топономикалық атауларға арналған еңбектерін атауға болады. 1955 ж. бастап қазақ антропономикасы ғылыми зерттеудің тұрақты нысанына айналды. Қазақ тіл біліміндегі бұл саланың басында Т.Жанұзақов тұрды. Антропономика - ономастиканың бір саласы болып, ол адам аттарының құрамын, құрылысын олардың келіп шығу заңдылықтарын, мағыналық ерекшеліктерін т.б. жақтарын лингвистикалық тұрғыдан зерттеп үйренеді. Адам аттары, бірінші кезекте, адамның қоғамдағы орнын ажыратып көрсету үшін қойылады. Адам аттары қоғам үшін өте қажет. Олардың қоғамдағы рөліне қалай болса, солай қарауға болмайды. Антропонимдер басқа сөздер сияқты тілдердің заңдылықтарына бағанады, сондықтан тіл жүйесінің негізгі бір бөлімін құрайды және этнография, тарих, социология және құқықпен бірге лингвистикалық байланыста зерттеледі. Шындығында да, адм аттарын зерттеу арқылы сол халықтың тілінің тарихын, әдет-ғұрпын, салт-дәстүрлерін, әлеуметтік жағдайын т.б. сырларын ашуға болады. Осы тұрғыдан алғанда М.Әуезовтің «Абай жолы» романындағы антропонимдерді зерттеудің үлкен маңызы бар. Себебі романдағы адам аттарының құрамында араб-парсы, түркі және монғол тілдеріне ортақ элементтер мен бірге орыс тілінен кірген элементтер ұшырасады. Эпопеяның тілін зерттеген Е.Жанпейісовтің есептеуінше «Абай жолында» тікелей кейіпкер ретінде қатысқан 450-дей адамның аты кездеседі екен [23;19]. Қазақ антропонимдерінің табиғатын ашу- бүгінгі күнгі қазақ тіл білімінң ең басты мәселелерінің бірі болып саналады. жүктеу/скачать 195 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|