1 Әлемдік экономика және хэқ-дың пәні: a әлемдік тауар,қызмет және капитал нарықтары

a) әлемдік тауар,қызмет және капитал нарықтары;

б) отандық өндіріспен тығыз байланысты шет елдердің экономикасы;

в) халықаралық экономикалық және саяси ұйымдар қызметі;

д) әлемдік шаруашылыққа жоғары деңгейде енген елдердің ұлттық шаруашылықтары.

а) халықаралық сауда;

в) капитал қозғалысы;

г) халықаралық валюта-қаржы қарыныстары;

д) жұмыс күші қозғалысы.

а) экспорт көлемінің импорт көлеміне;

б) экспорт көлемінің елдің сыртқы сауда айналымының көлеміне;

в) экспорт көлемінің ЖҰӨ көлеміне;

г) ЖҰӨ көлемінің экспорт көлеміне;

д) импорт көлемінің экспорт көлеміне.
4) Елдер арасындағы бөлшектік және технологиялық мамандану қай кезеңдегі ХЕБ-ін сипаттайды?

а) мануфактуралық өндіріс;

б) ірі машина өндірісі;

в) индустриялық экономика;

г)өнеркәсіптік-аграрлық өндіріс;

д) ҒТР-ның негізінде дамыған өндіріс.
5) ТҰҚ дегеніміз:

а) халықаралық сауда ұйымы;

б) халықаралық валюта-қаржы ұйымы;

в) ұлттық компанияларды біріктіруші халықаралық ұйым;

д)акционерлік қоғам формасында ұйымдастырылған ірі ұлттық компаниялар.

б) Бахрейн

в) Бразилия

г) Сауд Аравиясы

д) Бангладеш
7) Соңғы онжылдықтарда халықаралық сауданың өсу қарқыны:

а) Дүниежүзілік капитал қозғалысының өсу қарқынынан басып озуда;

б) Әлемдік өнеркәсіптік өндірістің өсу қарқынынан басып озуда;

в) Әлемдік өнеркәсіптік өндірістің өсу қарқынынан кейін қалуда;

г) Әлемдік өнеркәсіптік өндірістің өсу қарқынына тең болды;

д) Дүниежүзілік капитал қозғалысының өсу қарқынына тең болды.
8) Меркантилистер сыртқы сауда саласында қандай саясатты жүргізуді қажет екендігін негіздеді ?

а) протекционистік саясат;

б) еркін сауда саясаты;

в) өзін-өзі экономикалық тұрғыда қамтамасыз ету (автаркия) саясаты;

г) ашық экономика саясаты;

д) экспорттық саясат.
9) А.Смиттің пікірі бойынша сыртқы сауда саласында мемлекетке қандай саясатты жүргізген тиімді ?

а) протекционизм;

в) ашық экономика;

г) автаркия;

д) экспортты ынталандыру.

а) абсолбттік артықшылық;

б) салыстырмалы артықшылық;

в) технологиялық артықшылық;

г) саудалық артықшылық;

д) сауда жағдайларындағы артықшылық.

б) қантты экспорттау, ал бидайды импорттау;

в) бидайды да, қантты экспорттау;

г) қантты да, бидайды да импорттау;

д) өндірілуі аз тиімділік әкелетін басқа тауарларды импорттау.
12) Хекшер-Олин теориясында халықаралық сауданың себебі болып төменгілердің қайсысы есептеледі ?

а) әр түрлі елдердегі тұтынушылардың әр түрлі талғамдары;

в) әр түрлі елдердегі өндіріс салалары арасындағы әр түрлі арақатынасы;

г) табиғи ресурстардың маңызды түрлерімен қамтамасыз етуліде елдер арасындағы өзгешеліктер;

д) елдердің географиялық орналасуындағы ерекшеліктер.

а) халықаралық маманданудың өсуі процесінде альтернативтік шығындарды тұрақты мөлшерде болмайды,олар өседі

б) өнеркәсібі дамыған елдердің өндіріс ресурстармен қамтамасыз етілуінің құрылымы теңестіріледі;

в) өнеркәсібі дамыған елдер арасында ішкі салалық сауда ұлғаяды;

г) А) және В) жауаптары дұрыс;

д) В) және С) жауаптары дұрыс.
14) Қазіргі жағдайдағы халықаралық сауданың себептерін түсіндіретін масштабтық үнемдеу дегеніміз:

а) өндіріс масштабтарын ұлғайту барысында өнімнің бір данасының шығындары азаяды және елдер осындай үнемдеу бар салаларға маманданады;

б) өндіріс масштабтарын азайту барысында өнімнің бір данасының шығындары ұлғаяды және елдер үшін мұндай мүмкәндік бар салаларға мамандану тиімсіз;

в) өндіріс көлемін ұлғайту барысында өндірістің шығындарының өсуі;

г) елдер арасындағы сауда көлемінің өсуіне байланысты ұлттық экономикалардың тиімділігі өседі;

д) елдің халықаралық сауда сферасына қатысуы нәтижесінде өндіріс масштабтары өседі және транспорттық шығындардың үнемделуі қамтамасыз етіледі.
15) Елдің экспорттық баға индексі мен импорттық баға индексінің арақатынасы қалай деп аталады ?

а) сауда балансы;

б) төлем балансы;

в) сауда шарттары;

г) төлем шарттары;

д) әлемдік коньюктура.
16) Протекционизм саясаты бағытталады:

а) ішкі нарықты шетелдік бәсекеден қорғауға;

б) импортты шектеуге;

в) ұлттық өндірушілер экспортын қолдауға;

д) А) және В) жауаптары дұрыс.

б) арнайы;

в) преференциалдық;

г) экмпорттық;

д) импорттық.
18) Импорттық квота дегеніміз:

а) импорттық өнімдер көлемін сандық шектеу;

б) сапа страндарты бойынша кейбір тауарлар импортын шектеу;

в) импорттық өнімнің белгілі көлеміне белгіленген салықтар;

г) басқа елдерден енгізілетін сән-салтанат заттарына салық салу;

д) елге енгізілген шетелдік валюталар көлемін сандық шектеу.
19) Ұлттық өндірушілердің экспортын қандай жолдармен ынталандыруға болады ?

а) субсидия ұсыну;

б) экспорттық несиелеу;

в) экспортты “еркін түрде” шектеу;

г) экспортты лицензиялау;

д) А) және В) жауаптары дұрыс.
20) Протекционизмге қарсы аргументті атап көрсетіңіз:

а) сауда кедергілерінің қорғауында тұрған отандық өндірушілердің тиімділікті жоғарылатуына қажетті ынталандырулар азаяды ;

б) тұтынушылардың табыстары мен қоғамның әл-ауқаты төмендейді;

в) сауда соғыстарының туындауы мүмкін;

д) А) және В) жауаптары дұрыс.

б) қысқамерзімді және ұзақмерзімді инвестициялар;

в) коммерциялық және банктік несиелер;

г) үкіметтік несиелер мен жеке меншік фирмалардың займдары;

д) сауда және қарыз капитал.
22) ҒТР жоғары білікті жұмысшы күшінің мына бағытта ауысуын туындатты:
а) дамыған елдерден дамушы елдерге;

б) дамушы елдерден дамыған елдерге;

в) өнеркәсібі дамыған елдер арасында;

г) А), В), С) жауаптары дұрыс;

д) А) және В) жауаптары дұрыс.
23) Дүние жүзіндегі өте дамыған интеграциялық топтастықты атаңыз:
а) ЕС (Еуропалық Одақ);

б) АСЕАН (Оңтүстік – Шығыс Азия елдері Ассоциациясы);

в) ЕАСТ (Еуропалық еркін сауда ассоцияциясы)

г) АТЭС (Азия – Тынық мұхиты елдерінің экономикалық ынтымақтастығы);

д) НАФТА (Солтүстік Американаң еркін саула жөніндегі келісімі).
24) Төменде көрсетілген бірлестіктердің қайсысы Солтүстік Америка елдері (АҚШ, Канада, Мексика) интеграциялық топтастығына жатады ?
а) АСЕАН

б) АТЭС

д) ОПЕК
25) Әлемдік нарықпен салыстырғанда әлемдік шаруашылыққа қандай белгі тән ?

в) халықаралық еңбек бөлінісі;

г) сыртқы сауданы мемлекеттік реттеу;

д) әлемдік ақша ретінде алтынды қолдану.

б) ерікті экспорттық шектеу;

в) лицензиялау;

г) конвенция;

д) демпинг.
27) Жалпы нарықтың элементтерін көрсетіңіз:
а) біріңғай тариф және біріңғай валюта;

б) біріңғай валюта және тауарлар мен қызмет көрсетулердің еркін қозғалысы;

в) капиталдың, жұмыс күшінің, тауарлар мен қызмет көрсетулердің еркін қозғалысы;

г) біріңғай тариф және жұмыс күшінің еркін қозғалысы;

б) АТЭС;

г) НАФТА;

д) ОПЕК.
29) Төменде көрсетілген бірлестіктердің қайсысы Батыс Еуропа (Австрия, Исландия, Лихтенштейн, Норвегия, Финляндия, Швеция) елдерінің интеграциялық тобына жатады?
а) АСЕАН;

б) АТЭС;

г) НАФТА

в) капиталды экспорттады , ал еңбекті импорттады;

г) еңбекті экспорттады,ал капиталды импорттады;

д) сауда балансында теріс сальдо болды.

Вариант № 2
1)Арнайы экономикалық пәндер ретінде ХЭҚ-ды оқыту қажеттілігі немен түсіндіріледі ?

а) ұлттық экономикалардың интеграциялық топтарға бірігуі;

б) ҒТР барысында халықаралық сауданың жедел өсуі;

в) әлеуметтік-экономикалық деңгейлері әр алуан елдердің өмір сүруі;

д) саяси-экономикалық құрылымы әр түрлі елдердің өмір сүруі.

б) елдің экономикалық тәуелсіздікке ұмтылуы;

в) тауарларды шеттен әкелу мен шетке шығаруды мемлекеттік бақылаудың болмауы;

г) елдің экономикалық қауіпсіздігін сақтау;

б) ЖҰӨ көлемінің импорт көлеміне;

г) импорт көлемінің экспорт көлеміне;

д) импорт көлемінің елдің сыртқы сауда айналымының көлкміне.
4) Дүниежүзілік шаруашылық қашан қалыптасты ?
а) екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі экономиканы қайта қалпына келтіру кезеңінде;

б) ХХ ғасырдың 20-шы ж. аяғында, 30-шы ж. басында, яғни әлемдік экономикалық дағдарыс шиеленіскен кезде;

в) натуралдық шаруашылықтан тауарлық өндіріске көшу процесінде;

г) капитализмнің мануфактуралық кезеңінде;

б) аграрлық-шикізаттық және өнеркәсібі дамыған елдер;

в) төмен,орташа және жоғары деңгейдегі табысы бар елдер;

г) бай және кедей елдер;

д) индустриалдық және постиндустриалдық экономикасы бар елдер.
6) ТҰҚ-ға тән белглеріне төмендегілердің қайсысы жатады?
а) бірнеше елде филиалдарының болуы;

б) шет елдерде сатудың үлкен көлемі;

в) шетелдік активтерінің болуы;

г) А) және В) жауаптары дұрыс;

б) тауар айналымы;

г) халықаралық тауар айналымы;

д) халықаралық айырбас.
8) Халықаралық сауданың даму барысында оның құрылымындағы өзгерістер неден көрінеді ?
а) шикізаттың үлес салмағының қысқаруы және дайын өнім, машпналар мен құрал-жабдықтар, қызметтер саудасының ұлғаюы;

б) шикізат пен дайын өнімнің өзіндік үлес салмағының қысқаруы және машина, құрал-жабдық, қызмет саудасының ұлғаюы;

в) қызмет және шикізатпен сауда жасаудың қысқыруы және дайын өнім, машина, құрал-жабдық саудасының ұлғаюы;

г) шикізат, қызметтер саудасының үлес салмағының ұлғаюы және дайын өнім, машиналар мен құрал-жабдықтар саудасының қысқыруы;

д) шикізат, дайын өнімдердің үлес салмағының ұлғаюы және машиналар мен құрал-жабдықтар, қызметтер саудасының қысқыруы.
9) Меркантилистік теорияға сәйкес, сыртқы сауданы мемлекеттік реттеу неге бағытталыу тиіс ?
а) елге шикізаттың енгізуін тежеу;

б) елден дайын өнімді шығаруды ынталандыру;

в) активті (оң) сауда балансын қамтамасыз ету;

г) А) және В) жауаптары дұрыс;

б) ел ішінде сирек кездесетін өндіріс факторларын тиімді пайдалану;

в) аз еңбек шығындарын қажет ететін өнімдер өндірісіне мамандану;

г) аз жер және еңбек шығындарын қажер ететін өнімдер өндірісіне мамандану;

д) елдердің қажетті табиғи факторларының жоқтығынан өндірі алмайтын өнімдерді импорттау.
11) Д.Рикардо теориясында халықаралық сауда қай себепке байланысты сауда жасаушы елге тиімділікті қамтамасыз етеді?
а) әрбір елдің қандай да бір тауарларды абсолютты аз еңбек шығындармен өндіру мүмкіндігінің болуы;

б) кейбір елдерде шектен тыс көп табиғи немесе еңбек ресурстарының болуы;

в) жекелеген елдердегі өндіріс факторларының әр түрлі ара қатынасы;

г) әр елдің қандай-да бір тауар түрлерін салыстырмалы аз еңбек шығындармен өндіру мүмкіндігінің болуы;

в) бір өнімге мамандану ұлғайған сайын орнын ауыстыру шығындары тұрақсыз болады;

г) әлемдік нарықта бұл өнім түріне деген ұсыныс көлемінің ұлғаюы оның бағасының төменденуіне әкеледі;

д) елде өндірілмейтін басқа барлық өнім түрлерін импорттау қажеттілігі туындайды.

б) осы ел үшін салыстырмалы тапшы өндіріс факторларын қолдануды қажет ететін тауарларды импорттайды;

в) басқа елдерде өндіру тиімсіз боп табылатын тауарлар өндірісіне мамандалады;

г) А) және В) жауаптары дұрыс;

д) А) және С жауаптары дұрыс.

в) капиталды экспорттады , ал еңбекті импорттады;

г) еңбекті экспорттады,ал капиталды импорттады;

д) сауда балансында теріс сальдо болды.

15) Столпер-Самуэльсон теориясында қандай жағдай негізделеді ?
а) экспортқа бағытталған өсіп келе жатқан секторларында табыстар өседі және импортты алмастырушы өндіріс секторлатында табыстар азаяды;

б) отандық та, импорттық та өнімдерді өндірушілер арасында табыстардың теңестірілуі;

в) сыртқы сауданың өсуінәтижесінде жалпы алғанда ұлт тұтынуындағы ұтыс;

г) А) және В) жауаптары дұрыс;

д) В) және С) жауаптары дұрыс.
16) Елдің сауда жағдайлары жақсарады,егер:
а) қзақ уақыт мерзімі ішінде экспорттық және импорттық бағалар арасындағы қатынас тұрақтанады;

б) экспорттық бағалар өседі, импорттық бағалар төмендейді;

в) экспорттық бағалар төмендейді, импорттық бағалар өседі;

г) дүниежүзілік нарықтағы бәсеке барысында экспорттық және импорттық бағалар шамамен бірдей болады;

д) дүниежүзілік нарықтағы тұрақты бағалар кезінде, экспорт және импорт көлемі өседі.

б) импорттық квоталар;

в) тауарлардың әр түрлі стандарттарға сәйкестігіне қойылатын талаптар;

г) валюталық реттеу;

в) экспорттық;

г) импорттық;

д) компенсациялық.

б) тауарларды елге контрабанда жолымен енгізу;

в) ішкі бағалармен салыстырғанда шет елде тауарларды жоғары бағалармен сату;

г) ішкі бағалармен салыстырғанда шет елде тауарларды өте төмен бағалармен сату;

д) тауарларды шетке биржалық бағалармен сату.

20) Халықаралық ұйым ретінде Бүкіләлемдік сауда ұйымы (ВТО) – бұл:
а) Батыс Еуропа елдерінің сауда-экономикалық блогі;

б) Щығыс Еуропа елдерінің аймақтық интеграциялық тобы;

г) өнеркәсібі дамыған елдер арасындағы сауда еркіедігі жөніндегі келісім;

д) елдер арасындағы сауда және тарифтер жөніндегі келісім.
21) Қазіргі таңда елдің кәсібі сыртқы сауда саясатын неге негіздейді ?

а) протекционизмге;

б) сауда еркіндігіне;

в) еркін сауда және протекционизм элементтерінің үйлесуіне;

г) дискриминациалау принціпіне;

д) өте қолайлы жағдайлар приципіне.
22) Тікелей және портфельдік инвестициялар дегеніміз - алуан түрлі:
а) қарыз капиталының халықаралық миграциясы;

б) халықаралық өндірістік кооперация;

в) үкіметтік несиелер мен займдар;

г) өнеркәсіптік капиталды шетке шығару;

а) халықаралық нарықта ел ел тауарлары арзандайды;

б) шет елден сатып алынған тауарлар қымбаттайды;

в) ұлттық валютаның айырбас курсы төмендейді;

г) А) және В) жауаптары дұрыс;

д) А), В), С) жауаптары дұрыс.
24) АСЕАН төменде аталған қай елдердің интеграциялық бірлестігі болып табылады:
а) Солтүстік Америка (АҚШ, Канада,Мексика) елдері;

б) Парсы шығанағы (БАЭ, Кувейт, Сауд Аравиясы) елдері;

в) Батыс Еуропа (Франция, Испания, Португалия, Италия) елдері;

г) Латын Америка (Агентина, Бразилия, Венесуэла) елдері;

б) АТЭС;

г) НАФТА;

д) ОПЕК.
26) Өзіне пайдалы бағаларды ұсынуға халықаралық картельдің көбірек мүмкіндіктері болады, егер де:

а) дұрыс жауап жоқ;

в) осы өнімге әлемдік сұраныстың икемділігі төмен болса;

г) картельге альтернативті көздерден осы өнімді жеткізудің икемділігі төмен болса;

д) барлық жауаптар дұрыс.

б) конвенционалды;

в) преференциалды;

г) аралас;

д) кезеңдік.
28) Егерде оларға импорт жасау осындай тауарлардың ұлттық өндірушілеріне зиян келтіретін болса, оларды өндіру кезінде тікелей немесе жанама түрде субсидиялар пайдаланылған тауарлардың импортына салынатын алымдар былай аталады:

а) өтемақылы;

б) демпингке қарсы;

в) тиімді;

г) аралас;

д) импортты.
29) Дамушы елдерде шығарылатын, көп жақты келісімдер негізінде тауарларға салынатын, әдеттегі қолданыстағы кеден тарифімен салыстырғанда неғұрлым төмен ставкалары бар алымдар былай аталады:

а) преференциалды;

б) конвенционалды;

в) өтемақылы;

г) экспортты;

д) тиімді.
30) Осы тауарлардың импортты топтары мен бұйымдарына салынған алымдар деңгейін ескеру арқылы анықталған аяққы тауарларға арналған кедендік алымдардың нақты деңгейі былай деп аталады:
а) тиімді алымдар;

б) номиналды алымдар;

в) автономды алымдар;

г) адвалорлы алымдар;

д) экспортты алымдар.

Вариант № 3
1) ХЭҚ ерекшеліктері:
а) мемлекеттік шекаралардың әсер етуі;

б) елдердің саяси қатынастарымен тығыз байланыстылық;

в) үлкен территориялық қашықтықтың әсері;

г) А) және В) жауаптары дұрыс;

д) А), В), С) жауаптары дұрыс.
2) Экономиканың ашық болуы дегеніміз:
а) сыртқы сауданың еркіндігі;

б) тауарлар мен қызмет экспортын және импортын ынталандыру;

г) сыртқы сауданың мемлекеттік монополиясы;

д) мемлекеттік шекаралардың айқындығы.
3) Сыртқы сауда квотасы келесі қатынаспен анықталады:
а) сыртқы сауда айналымы көлемінің ЖҰӨ көлеміне;

б) экспорт көлемінің ЖҰӨ көлеміне;

в) импорт көлемінің ЖҰӨ көлеміне;

г) ЖҰӨ көлемінің сыртқы сауда айналымының көлеміне.

д) экспорт көлемінің импорт көлеміне.
4) Ұлттық экономикалардың оқшаулануын жою процесі, елдер арасындағы жан-жақты байланыстар мен өзара тәуелділікті дамыту деген анықтамаға қандай термин сәйкес келеді ?
а) шаруашылық өмірдің интернационализациалануы;

б) экономиканың интернационализациалануы;

в) өндірістің интернационализациалануы;

г) жоғарыдағы жауаптардың бәрі дұрыс;

д) дұрыс жауабы жоқ.

б) ұлы географиялық жаңалықтар дәуірінде саудалық қатынастардың кеңеюі;

в) мануфактуралық өндірістің туындауы;

г) өнеркәсіптік төңкеріс және ірі машина өндірісінің қалыптасуы;

д) 1929-1933 жж. бүкіл өнеркәсібі дамыған елдерді қамтыған әлемдік экономикалық дағдарыс.

б) әлемдік капиталистік және әлемдік социалистік шаруашылық;

в) өнеркәсібі дамыған елдер, жаңа индустриалды елдер және өтпелі экономикасы бар елдер;

г) өнеркәсібі дамыған елдер, дамушы елдер және өтпелі экономикасы бар елдер;

д) бай және кедей елдер.

б) Ұлыбритания;

в) Италия;

г) Франция;

д) Жапония;
8) Елдің сыртқы сауда айналымы дегеніміз – бұл:
а) елдің бір жылдық экспортының жалпы көлемі;

б) елдің бір жылдық импортының жалпы көлемі;

в) елдің бір жылдық импорт көлемі және экспорт көлемі арасындағы айырмасы;

г) елдің белгілі бір уақыт мерзіміндегі импорты мен экспортының жалпы көлемі;

д) елдің белгілі бір уақыт мерзіміндегі шет елге сатқан барлық тауарлары мен қызметтерінің құны.

б) әлемдік сауда өсуінің жалпы қарқынына тең болуы;

в) әлемдік сауда өсуінің жалпы қарқынынан артық болуы;

г) машиналармен және құралдармен сауда жасау қарқынынан артық болды;

д) машиналармен және құралдармен сауда жасау қарқынына тең болды.
10) Меркантилистердің пікірі бойынша мемлекет не істеу қажет ?
а) шеттен тауарларды аз әкеліп, шетке көп шығару керек;

б) шикізаттың шетке шығаруына мыйым салу немесе қатаң шектеу;

в) шикізаттың салықсыз импортталуына жағдай жасау;

г) жоғарыда аталғандардың барлығы дұрыс;

д) В) және С) жауаптары дұрыс.

б) салыстырмалы аз капитал және жер шығындарымен өндірілетін тауарларға;

в) барлық өндіріс факторларының абсолютті аз шығындарымен өндірілетін тауарларға;

г) абсолютті аз еңбек шығындарымен өндірілетін тауарларға;

д) абсолютті аз жер және еңбек шығындарымен өндірілетін тауарларға;

б) әр елде ең болмағанда бір тауарды тиімді өндіруге мүмкіндік беретін өндірістік факторларының ерекше жиынтығы (құрамы) бар;

в) кез-келген елде қандай-да бір өнім түрлерін басқа елдерге қарағанда салыстырмалы аз капитал шығындармен өндіру мүмкіндігі бар;

г) кез-келген елде шектен тыс артық өндіріс факторларды қолдануды қажет ететін тауар түрлерін өндіру мүмкіндігі бар;

б) осы өнімнің сапасының төмендеуі;

в) ұлттық шаруашылықтың біржақты бағытта ғана дамуы;

г) осы өнім түрін өндіруге деген ынтаның төмендеуі;

д) осы өнімнің әлемдік нарықтағы бағасының ауытқуынан тәуелділіктің күшеюі.
14) Хекшер-Олин теориясындағы салыстырмалы артықшылықтардың себебін неден көруге болады ?
а) елдердің өндіріс факторларымен әр түрлі қамтамасыз етілуі;

б) экспорттық және импорттық бағалардың әр түрлі арақатынасы;

в) әр түрлі елдердегі түтынушылардың әр түрлі талғамдары;

г) өнімдердің бірыңғай түрлерін өндіру технологиясының айырмашылығы;

д) өндіріс факторларының әр түрлі қозғалысы.
15) Еңбегі (жұмысшы күші) артық елден капитал көлемі көп өнімді экспорттайды, ал капиталы артық елден – еңбек көлемі көп өнімді экспорттайды.Бұл тұжырым қай теорияға қатысты?
а) Хекшер-Олин теориясы;

б) Столпер-Самуэльсон теориясы;

в) салыстырмалы артықшылық моделі;

г) абсолюттік артықшылық моделі;

б) елдің жалпы тұтынуындағы ұтысқа;

г) импротты алмастырушы өнімді тұтынышылар мен өндірушілердің табысының өсуіне;

д) әр түрлі өнім өндіруші елдер арасындағы сауда жағдайларының жақсаруы.
17) Шикізат пен энергия ресурстарының әлемдік бағасының өсуі және өңдеу өнеркәсібі өнімнің әлемдік бағасының төмендеуі неге себепші болады ?
а) өнеркәсібі дамыған елдің сауда жағдайлары нашарлайды;

б) мұнайды экспорттаушы елдің сауда жағдайлары нашарлайды;

в) түсті металдарды экспротташы елдің сауда жағдайлары нашарлайды;

г) автомобильді экспорттаушы елдің сауда жағдайлары жақсарады;

д) автомобил өндірісіне арналған құрал-жабдықты экспорттаушы елдің сауда жағдайлары жақсарады.
18) Кедендік салықтар қандай шараларға жатады ?
а) импортты тарифтік шектеу;

б) импортты бейтариф шектеу;

в) экспорттық өндірістің дамун ынталандыру;

г) сапасыз және арзан импорттық тауарлардың елге енгізілуін тежеу;

д) тауарлар мен қызметтердің елге енгізілуіне валюталық бақылау енгізу.
19) Тауарлардың қалыпты бағасымен салыстырғанда өте төмен баға бойынша тауарларды ел территориясына кіргізу жағдайында қолданылатын баж салықтары қалай аталады ?
а) адвалорлық;

б) арнайы;

в) преференциялдық;

г) компенсациялық;

20) Халықаралық сауданы реттеуші ең ірі және танымал ұйым:

в) Экономикалық ынтымақтастықтың және даму ұйымы (ОЭСР);

г) Мұнайды экспортқа шығарушы елдердің ұйымы (ОПЕК);

д) АСЕАН.

б) 1958

г) 1944

б) шет ел кәсіпорынның акцияларының бақылау пакетіне иелік ету;

г) А) және В) жауаптары дүрыс;

д) В) және С) жауаптары дүрыс.
23) Экономикалық интеграциясының ең дамыған формасына төмендегілердің қайсысы жатады ?
а) ортақ нарық;

б) преференциалдық сауда келісімі;

в) еркін сауда аймағы;

г) кедендік одақ;

б) Латын Америка (Аргентина, Бразилия, Венесуэла) елдері;

в) Солтүстік Африка (Алжир, Тунис, Марокко) елдері;

г) Батыс Еуропа (Үлкен Жетілік) елдері;

д) Азия – Тынық мұхиты аймағы.
25) Халықаралық сауданы реттеудің тарифтік әдістеріне мыналар жатады:
а) кедендік алымдар;

б) техникалық алымдар;

в) лицензиялау;

г) квоталау;

д) эмбарго.
26) Санитарлық және малдәрігерлік нормаларды енгізу мыналар жатады:

а) импортты шектеуші шараларға;

б) экспортты ынталандырушы шараларға;

в) импортты шектеуші және экспортты ынталандырушы шараларға;

г) импортты ынталандырушы және экспортты мектеуші шараларға;

д) сыртқы сауданы шектеуге бағытталған әкімшілік шараларға.
27) Демпинг-бұл:
а) басқа елдер нарығында осы елдердегі бағалардың қалыпты деңгейінен төмен бағалар бойынша тауарларды сату;

б) басқа елдер нарығындағы қалыпты бағалар деңгейінен жоғары бағалар бойынша тауарларды сату;

в) төмендетілген бағамен шет елден тауарларды сатып алу;

г) ішкі бағалардан жоғары бағалар бойынша басқа елдер нарығында тауарларды сату;

д) өндіруші-фирмалар бағасы бойынша шет елден тауарларды сатып алу.
28) Кедендік одақ болжайды:

а) өзара саудадағы кедергілерді алып тастау;

б) үшінші елдерге қатысты біріңғай кедендік тариф;

в) үшінші елдерге қатысты біріңғай сауда жасау саясатын жүргізу;

д) кедендік одаққа кіретін елдердің шекарасындағы біріңғай кедендік тариф.

а) кедендік тарифтің өте жоғары болуы;

б) тауарларды елге контрабанда жолымен енгізу;

в) ішкі бағалармен салыстырғанда шет елде тауарларды жоғары бағалармен сату;

д) тауарларды шетке биржалық бағалармен сату.

б) экспортты субсидиялар;

в) протекционистік тарифтер;

г) квоталар;

д) квоталар;
Вариант № 4

1) ХЭҚ- дың негізгі формаларының біріне төмендегілердің қайсысы жатады ?

б) экономикалық интернационализацясы;

в) халықаралық аймақтық кооперация;

г) халықаралық экономикалық ынтымақтастық;

б) ЖҰӨ мен таза табыстың жан басына шаққандағы көлемі;

в) ЖҰӨ көлемінің ел экспорты көлеміне қатынасы;

г) ЖҰӨ көлемінің ел импорты көлеміне қатынасы;

б) адамзаттық ғаламдық проблемалардың туындауы;

в) ҒТР- дың даму барысында халықаралық маманданудың тереңдеуі;

г) А) және В) жауаптары дүрыс;

б) ХЭҚ- дың тыс түрде ұлттық шаруашылықтар ойдағыдай қызмет ете алмайды;

в) елдің әлемдік қауымдастықтан толық экономикалық оқшаулануы мүмкін емес, ең бастысы - тиімсіз;

г) ХЭҚ- ға қатысу ұлттық экономикалардың тиімділігін арттырады;

в) өнеркәсіптік төңкеріске дейін (ХҮІІІғ. аяғы – ХІХғ. басы);

г) өнеркәсіптік төңкерістен кейін (ХІХ – ХХғғ. жиегінде);

д) екінші дүниежүзілік соғыстан кейіегі кезеңде, ҒТР басталған кезде.

б) көлемі жағынан орта және ірі дамушы елдер;

в) көлемі жағынан орта және ірі өнеркәсібі дамыған елдер;

г) капиталистік елдер;

д) нарықтық экономикасы бар елдер.
7) Даму деңгейі төменірек дамыған елдер тобына жатады:
а) Испания;

б) Малайзия;

в) Чили;

г) Польша;

б) экспорттан түскен валюталық табыстардың жетіспеушілігі;

в) экспорт көлемінің импорт көлемінен артық болуы;

г) сауда балансы сальдосының теріс болуы;

д) сауда балансы сальдосының оң болуы.

в) капитал;

г) егіншілік өнімдері;

д) табиғи ресурстар.

б) ақша;

д) табиғи ресурстар.

б) салыстырмаы артықшылық

г) альтернативті шығындардағы артықшылық;

д) технологиялық артықшылық.
12) А елі 1 сағат ішінде 5 мата немесе 2 ц бидай өндіре алады, ал Б елі 1 сағатта 6 м мата немесе 3 ц бидай өндіре алады, осы жағдайларда:
а) А елі бидайды экспорттайды, ал матаны импорттайды;

б) А елі матаны экспорттайды,ал бидайды импорттайды;

в) Б елі матаны экспорттайды, ал бидайды импорттайды;

г) Б елі матаны экспорттамайды және импорттамайды;

д) А және Б елдері өзара сауда жасамайды.

б) артық өндіріс факторларды көмегімен өндірілетін тауарлардың импоры;

в) өндіріс осы елде жоқ табиғи ресурстарды қажет ететін тауарлардың импорты;

г) өндірілуі кезінде артық өндіріс факторлары қолданылған тауарлардың экспорты және өндірілуі кезінде тапшы өндіріс факторлары қолданылған тауарлардың импорты;

д) А) және В) жауаптары дұрыс.

б) өндірістің әр түрлі салаларының өнімдерінің саудасының өсуі;

в) сала ішіндегі сауданың даму қарқынының төмендеуі;

г) өнімнің бір түріне маманданудың өсу нәтижесінде өндірістің балама шығындарының өсуі;

д) барлық жауаптары дұрыс.
15) Халықаралық сауданың қазіргі кездегі себебін түсіндірітін масштабтық үнемдеу дегініміз:
а) өнімді өндіру көлемін ұлғайту арқылы өндірістің балама шығындарының азаюы;

б) өндірістің жалпы көлемін ұлғайту арқылы өнімнің бір данасына шаққандағы шығындардың азаюы;

в) өндіріс көлемінің өсуі барысында өндірістің жалпы щығындарының өсуі;

г) өнім өндірісірнің ұлғаюы барысында өнімнің бір данасын өндіруге кететін шығындарының тұрақтануы;

д) өнімнің шығырылу көлемін азайту, өйткені оны ел ішінде өндіруден гөрі, басқа елден импорттау тиімдірек.

б) экспорттқа және импорттқа салынатын кедендік баж деңгейі;

в) сауда саясатының белгілі бір түрі:протекционизм немесе фритредерство;

г) белгілі тауардың немесе елдің экспорттық және импорттық бағаларының арақатынасы;

д) белгілі тауардың ішкі және әлемдік бағаларының арақатынасы.

б) протекционизм;

в) автаркия;

г) ашық экономика;

д) А) және В) жауаптары дұпыс.
18) Кедендік баждың мақсаты:
а) шеттен әкелінетін тауарлардың бесекеге қабілеттілігін шектеу және ішкі нарықты қорғау;

б) мемлекеттік бюджетті толықтыру;

в) импорт көлемін реттеу;

г) импорт құрылымын реттеу;

б) жалпы алғанда қоғамның (ұлттық) әл-ауқаты төмендейді;

в) мемлекеттік бюджетке келетін түсімдер өседі;

г) импорттық өнімдерді алмастырушы өндірушілердің табыстары өседі;

д) барлық жауптары дұрыс.
20) Валюталық реттеу құрамына төмендегі аталған шаралардың қайсысы кіреді ?
а) шет елден келетін және шет елге шығаратын төлемдер мен аударымдарды нысаналы реттеу;

б) пайданың репатрияциясына тыйым салу;

в) шет ел валютасын еркін сатып алу – сатуды тежеу;

г) А), В), С) жауаптары дұрыс;

д) дұрыс жауабы жоқ.

б) шет елдік бәсекеден жас салаларды қорғау;

в) жұмыс орындарын сақтап қалу және сол арқылы әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз ету;

г) А), В), С) жауаптары дұрыс;

д) А) және В) жауаптары дұрыс.

б) өнеркісіптік және сауда капиталды;

г) А) және В) жауаптары дұрыс;

д) дұрыс жауаптары жоқ.
23) Протекционизмге қарсы аргументтерді анықтау:
а) мемлекетаралық қайшылықтардың шиеленісуі;

б) өндірісті ынталандыру және жұмыспен қамтудың артуы;

в) жас салаларды қорғау;

г) мемлекеттің бюджет табысын арттыру;

д) елдің экономикалық қауіпсіздігі мен қорғаныс қабелетін қамтамасыз ету.
24) БСҰ елдердің саудасын реттейді:
а) тауарлармен және қызмет көрсетулермен;

б) тауарлармен;

в) қызмет көрсетулермен;

г) капиталдармен;

д) қызмет көрсетулермен және капиталдармен.
25) Кедендік одақ болжайды:
а) өзара саудадағы кедергілерді алып тастау;

б) үшінші елдерге қатысты біріңғай кедендік тариф;

в) үшінші елдерге қатысты біріңғай сауда жасау саясатын жүргізу;

г) барлық жауаптары дұрыс;

д) кедендік одаққа кіретін елдердің шекарасындағы біріңғай кедендік тариф.

а) Франция;

б) Германия;

в) Италия;

г) Бельгия;

д) Швейцария.
27) МЕРКОСУР мынадай елдердің интеграциялық тобын көрсетеді:

а) парсы шығанағы (Бахрейн, Кувейт, Оман, Катар, Сауд Аравиясы, БАЭ);

в) Солтүстік Америка (АҚШ, Канада, Мексика);

г) Орталық Еуропа (Чехия, Венгрия; Словакия, Польша);

д) Оңтүстік Шығыс Азия (Сингапур, Тайланд, Малайзия, Индонезия, Филиппины, Бруней).

28) Егерде оларға импорт жасау осындай тауарлардың ұлттық өндірушілеріне зиян келтіретін болса, оларды өндіру кезінде тікелей немесе жанама түрде субсидиялар пайдаланылған тауарлардың импортына салынатын алымдар былай аталады:
а) өтемақылы;

б) демпингке қарсы;

в) тиімді;

г) аралас;

д) импортты.

29) А.Смит көзқарасына сәйкес еркін сауда принципі қандай мүмкіндікті жасайды ?

б) ел ішінде сирек кездесетін өндіріс факторларын тиімді пайдалану;

в) аз еңбек шығындарын қажет ететін өнімдер өндірісіне мамандану;

г) аз жер және еңбек шығындарын қажер ететін өнімдер өндірісіне мамандану;

д) елдердің қажетті табиғи факторларының жоқтығынан өндірі алмайтын өнімдерді импорттау.

30) Елдің сауда жағдайлары жақсарады,егер:

а) ұзақ уақыт мерзімі ішінде экспорттық және импорттық бағалар арасындағы қатынас тұрақтанады;

б) экспорттық бағалар өседі, импорттық бағалар төмендейді;

в) экспорттық бағалар төмендейді, импорттық бағалар өседі;

г) дүниежүзілік нарықтағы бәсеке барысында экспорттық және импорттық бағалар шамамен бірдей болады;

д) дүниежүзілік нарықтағы тұрақты бағалар кезінде, экспорт және импорт көлемі өседі.

Вариант № 5
1) Әлемдік экономика және ХЭҚ-дың пәні:
а) әлемдік тауар,қызмет және капитал нарықтары;

б) отандық өндіріспен тығыз байланысты шет елдердің экономикасы;

в) халықаралық экономикалық және саяси ұйымдар қызметі;

г) жекелеген елдер арасындағы экономикалық қатынастар кешені және әлемдік шаруашылық біртұтас жүйе ретінде;

д) әлемдік шаруашылыққа жоғары деңгейде енген елдердің ұлттық шаруашылықтары.

б) әлемдік өнеркәсіптік өндірістің өсу қарқынынан басып озуда;

в) әлемдік өнеркәсіптік өндірістің өсу қарқынынан кейін қалуда;

г) әлемдік өнеркәсіптік өндірістің өсу қарқынына тең болды;

д) дүниежүзілік капитал қозғалысының өсу қарқынына тең болды.
3) ТҰҚ дегеніміз:
а) халықаралық сауда ұйымы;

б) халықаралық валюта-қаржы ұйымы;

в) ұлттық компанияларды біріктіруші халықаралық ұйым;

г)шет елдерде төл кәсіпорындары және филиалдары бар ұлттық монополиялар;

д) акционерлік қоғам формасында ұйымдастырылған ірі ұлттық компаниялар.

б) шет елдерде сатудың үлкен көлемі;

в) шет елдерде сатудың үлкен көлемі;

г) А) және В) жауаптары дұрыс;

б) тауар айналымы;

г) халықаралық тауар айналымы;

д) халықаралық айырбас.
6) Халықаралық сауданың даму барысында оның құрылымындағы өзгерістер неден көрінеді ?
а) шикізаттың үлес салмағының қысқаруы және дайын өнім, машпналар мен құрал-жабдықтар, қызметтер саудасының ұлғаюы;

б) шикізат пен дайын өнімнің өзіндік үлес салмағының қысқаруы және машина, құрал-жабдық, қызмет саудасының ұлғаюы;

в) қызмет және шикізатпен сауда жасаудың қысқыруы және дайын өнім, машина, құрал-жабдық саудасының ұлғаюы;

г) шикізат, қызметтер саудасының үлес салмағының ұлғаюы және дайын өнім, машиналар мен құрал-жабдықтар саудасының қысқыруы;

д) шикізат, дайын өнімдердің үлес салмағының ұлғаюы және машиналар мен құрал-жабдықтар, қызметтер саудасының қысқыруы.
7) Меркантилистік теорияға сәйкес, сыртқы сауданы мемлекеттік реттеу неге бағытталыу тиіс ?
а) елге шикізаттың енгізуін тежеу;

б) елден дайын өнімді шығаруды ынталандыру;

в) активті (оң) сауда балансын қамтамасыз ету;

г) А) және В) жауаптары дұрыс;

б) ел ішінде сирек кездесетін өндіріс факторларын тиімді пайдалану;

в) аз еңбек шығындарын қажет ететін өнімдер өндірісіне мамандану;

г) аз жер және еңбек шығындарын қажер ететін өнімдер өндірісіне мамандану;

д) елдердің қажетті табиғи факторларының жоқтығынан өндірі алмайтын өнімдерді импорттау.

9) Протекционизм саясаты құралдарына не жатады ?

б) импорттық квоталар;

в) тауарлардың әр түрлі стандарттарға сәйкестігіне қойылатын талаптар;

г) валюталық реттеу;

в) экспорттық;

г) импорттық;

д) компенсациялық.

б) тауарларды елге контрабанда жолымен енгізу;

в) ішкі бағалармен салыстырғанда шет елде тауарларды жоғары бағалармен сату;

г) ішкі бағалармен салыстырғанда шет елде тауарларды өте төмен бағалармен сату;

д) тауарларды шетке биржалық бағалармен сату.

б) Щығыс Еуропа елдерінің аймақтық интеграциялық тобы;

г) өнеркәсібі дамыған елдер арасындағы сауда еркіедігі жөніндегі келісім;

д) елдер арасындағы сауда және тарифтер жөніндегі келісім.
13) Қазіргі таңда елдің кәсібі сыртқы сауда саясатын неге негіздейді ?
а) протекционизмге;

б) протекционизмге;

г) дискриминациалау принціпіне;

д) өте қолайлы жағдайлар приципіне.
14) Тікелей және портфельдік инвестициялар дегеніміз - алуан түрлі:
а) қарыз капиталының халықаралық миграциясы;

б) халықаралық өндірістік кооперация;

в) үкіметтік несиелер мен займдар;

г) өнеркәсіптік капиталды шетке шығару;

б) шет елден сатып алынған тауарлар қымбаттайды;

г) А) және В) жауаптары дұрыс;

д) А), В), С) жауаптары дұрыс.
16) А.Смит көзқарасына сәйкес еркін сауда принципі барлық елдерге қандай тауарларды өндіруге мамандануға мүмкіндік береді ?
а) салыстырмалы аз еңбек және капитал шығындарымен өндірілетін тауарларға;

б) салыстырмалы аз капитал және жер шығындарымен өндірілетін тауарларға;

в) барлық өндіріс факторларының абсолютті аз шығындарымен өндірілетін тауарларға;

г) абсолютті аз еңбек шығындарымен өндірілетін тауарларға;

д) абсолютті аз жер және еңбек шығындарымен өндірілетін тауарларға;

а) әр елдің қандай да бір тауарларды басқа елдерге қарағанда жақсы және арзан өндірі алу мүмкіндігі бар;

б) әр елде ең болмағанда бір тауарды тиімді өндіруге мүмкіндік беретін өндірістік факторларының ерекше жиынтығы (құрамы) бар;

в) кез-келген елде қандай-да бір өнім түрлерін басқа елдерге қарағанда салыстырмалы аз капитал шығындармен өндіру мүмкіндігі бар;

г) кез-келген елде шектен тыс артық өндіріс факторларды қолдануды қажет ететін тауар түрлерін өндіру мүмкіндігі бар;

д) әр ел салыстырмалы аз еңбек шығындарын қажет ететін тауар өндірісіне мамандана алады.
18) Елдің бір өнімге мамандануы процесінде альтернативті (балама) шығындарының өсуі мынаған әкеледі:
а) бұл өнімге елдің жартылай мамандануы;

б) осы өнімнің сапасының төмендеуі;

в) ұлттық шаруашылықтың біржақты бағытта ғана дамуы;

г) осы өнім түрін өндіруге деген ынтаның төмендеуі;

д) осы өнімнің әлемдік нарықтағы бағасының ауытқуынан тәуелділіктің күшеюі.
19) Хекшер-Олин теориясындағы салыстырмалы артықшылықтардың себебін неден көруге болады ?
а) елдердің өндіріс факторларымен әр түрлі қамтамасыз етілуі;

б) экспорттық және импорттық бағалардың әр түрлі арақатынасы;

в) әр түрлі елдердегі түтынушылардың әр түрлі талғамдары;

г) өнімдердің бірыңғай түрлерін өндіру технологиясының айырмашылығы;

д) өндіріс факторларының әр түрлі қозғалысы.
20) Еңбегі (жұмысшы күші) артық елден капитал көлемі көп өнімді экспорттайды, ал капиталы артық елден – еңбек көлемі көп өнімді экспорттайды.Бұл тұжырым қай теорияға қатысты ?
а) Хекшер-Олин теориясы;

б) Столпер-Самуэльсон теориясы;

в) салыстырмалы артықшылық моделі;

г) абсолюттік артықшылық моделі;

б) елдің жалпы тұтынуындағы ұтысқа;

г) импротты алмастырушы өнімді тұтынышылар мен өндірушілердің табысының өсуіне;

д) әр түрлі өнім өндіруші елдер арасындағы сауда жағдайларының жақсаруы.
22) Шикізат пен энергия ресурстарының әлемдік бағасының өсуі және өңдеу өнеркәсібі өнімнің әлемдік бағасының төмендеуі неге себепші болады ?
а) өнеркәсібі дамыған елдің сауда жағдайлары нашарлайды;

б) мұнайды экспорттаушы елдің сауда жағдайлары нашарлайды;

в) түсті металдарды экспротташы елдің сауда жағдайлары нашарлайды;

г) автомобильді экспорттаушы елдің сауда жағдайлары жақсарады;

д) автомобиль өндірісіне арналған құрал-жабдықты экспорттаушы елдің сауда жағдайлары жақсарады.
23) Кедендік салықтар қандай шараларға жатады ?
а) импортты тарифтік шектеу;

б) импортты бейтариф шектеу;

в) экспорттық өндірістің дамун ынталандыру;

г) сапасыз және арзан импорттық тауарлардың елге енгізілуін тежеу;

д) тауарлар мен қызметтердің елге енгізілуіне валюталық бақылау енгізу.
24) Халықаралық сауданың қазіргі кездегі себебін түсіндірітін масштабтық үнемдеу дегініміз:

а) өнімді өндіру көлемін ұлғайту арқылы өндірістің балама шығындарының азаюы;

в) өндіріс көлемінің өсуі барысында өндірістің жалпы щығындарының өсуі;

г) өнім өндірісірнің ұлғаюы барысында өнімнің бір данасын өндіруге кететін шығындарының тұрақтануы;

д) өнімнің шығырылу көлемін азайту, өйткені оны ел ішінде өндіруден гөрі, басқа елден импорттау тиімдірек.

а) елдің сауда балансының жағдайы;

б) экспорттқа және импорттқа салынатын кедендік баж деңгейі;

в) сауда саясатының белгілі бір түрі:протекционизм немесе фритредерство;

д) белгілі тауардың ішкі және әлемдік бағаларының арақатынасы.

б) протекционизм;

в) автаркия;

г) ашық экономика;

д) А) және В) жауаптары дұпыс.
27) Кедендік баждың мақсаты:

а) шеттен әкелінетін тауарлардың бесекеге қабілеттілігін шектеу және ішкі нарықты қорғау;

б) мемлекеттік бюджетті толықтыру;

в) импорт көлемін реттеу;

г) импорт құрылымын реттеу;

д) барлық жауаптары дұрыс.
28) Сыртқы сауданы реттеуде тарифтерді қолдану нәтижесінде:

а) импорттық және ұқсас отандық өнімдерді тұтынушылар шығынданады;

б) жалпы алғанда қоғамның (ұлттық) әл-ауқаты төмендейді;

в) мемлекеттік бюджетке келетін түсімдер өседі;

г) импорттық өнімдерді алмастырушы өндірушілердің табыстары өседі;

д) барлық жауптары дұрыс.
29) Валюталық реттеу құрамына төмендегі аталған шаралардың қайсысы кіреді ?
а) шет елден келетін және шет елге шығаратын төлемдер мен аударымдарды нысаналы реттеу;

б) пайданың репатрияциясына тыйым салу;

в) шет ел валютасын еркін сатып алу – сатуды тежеу;

г) А), В), С) жауаптары дұрыс;

д) дұрыс жауабы жоқ.

б) шет елдік бәсекеден жас салаларды қорғау;