1 Пәннің оқу құжаты Пәннің атауы «Орман шаруашылық жұмыстарын механикаландыру»

Міндетті компонент пәні

Барлығы - 2 кредит

Курс: 1

Семестр: 2

Дәрістер – 15 сағат

Тәжирибелік – 15 сағат

СӨЖ – 60 сағат

Соның ішінде СӨЖМ – 15 сағат

Жалпы еңбек сыйымдылығы – 90 сағат

Емтихан – 3 семестр

Пәнді меңгеру үшін қажет пәндер тізімі:

«Математика», «Физика», «Химия», «Биология», «Экология», «Экономикалық теорияның негіздері», «Орман ботаникасы және дендрология», «Инженерлік геодозия» және пәндердін алған біліміне негізделеді.
Постреквизиттер:

Осы пәнді оқығында алған білім, шеберлікпен машықтық келісі пәндерді игеру үшін керек:

• 
  орман шаруашылығы машиналары;
  
• 
  орман шаруашылығында машина пайдалану;
  
• 
  машина-трактор агрегатының құрамын есептеу үшін;
  
• 
  машиналардың пайдалану;
  
• 
  технологиялық қажеттерін бағалау;
  
• 
  жұмыс процесстерінің сапасын көтеру жіне энергия шығының азату әдістерін игеруі тиіс
  

Аты-жөні – Шамгунов Сейдахмет

Ғылыми дәрежесі, лауазымы, мамандығы – аға оқытушы

«Көліктік техника және логистика» кафедрасы, Б-220

Телефон: 8 7182 673623 (1216)
3 Нысандары, мақсаттары мен міндеттері

Пәнді оқытудың нысаны энергетикалық қондырырғының құрылысы негізінде, жұмыс істеу бойынша, әр түрлі көлік техникаларының энергетикалық қондырғысының жұмыс істеу ерекшеліктері бойынша студенттерге қажетті салада білім беру және экологиялық сипаттамаларын жоғарлату анықтау.

Орман шаруашылығы болашақ мамандарына өнім өндірудің механикаландырылған технологиясы және сала бойынша техникалық құралдар пайдалану жайлы білім беру. Орман шаруашылығы жұмысы өндірісінің ұйымдастыруда және жұмысының өзіндік құнын азайту жолында инженерлік қызметінің маңызы.

Орман шаруашылығы жұмыстарын механикаландыру – пәні бойынша алынған білімдер 5В 080700 «Орман ресурстары және орман шаруашылығы» мамаңдығы бойынша бакалаврларды одан әрі магистрларды дайындау кезінде және энергетикалық қондырғының сенімділігін және қоршаған ортаны қорғауға қойылған талаптарды ескере отырып, олардың тәжірибелік зерттеулерін өз бетіне өткізу үшін қажет.

Пәнді меңгеру барысында студент мына жағдайларды:

• 
  өндірістік процесстер жайлы негізгі ұғымдар мен анықтамалар, машина-трактор агрегатының сипаттамасы;
  
• 
  машина-трактор агрегатының құрамын есептеу әдістемесін;
  
• 
  өндірістік процесстердің рационал құрамын түзу;
  
• 
  агрегатардың құрамын есептей;
  
• 
  орман шаруашылық дақылдарын өсірудің технологиялық картасын жасау;
  
• 
  жұмыс процесстерінің сапасын көтеру және энергия шығынын азайту әдістерін игеруі тиіс.
  

• 
  өзіне қажетті тақырып, бағыт бойынша зерттеу жүргізуді білу қажет;
  
• 
  зерттеу нәтижесі бойынша есеп, реферат жазып дайындауды меңгеру қажет;
  
• 
  технико-экономикалық жиімді және экологиялық сипаттамаларын жоғарлату жолдарын аңықтау
  

Дәріс сабақтарының бас мақсатымен келешек мамандармен инженерлық пәндерді арғарай оқып білу үшін қажетті ториялық білімдерді алуы, жанар-жағармайлардың, техникалық сұйықтықтардың болашақта сапасын жоғарылатып техника дамуына сәйкестендірудің, экологиялық және үнемді пайдалану амалдарын, пайдалануда жүрген автомобильдерге қажет материалдардың қажеттілігін талдап оларды қолданылуға болатындығына шешім беруін меңгеруі болады. Пәннің мазмұны тақырыптарға бөлінген.

Орман шаруашалық тракторларын топқа бөлу. Тракторлар мен автомобильдер, тартқыштар мен тракторлар негіздері жол жолғамайтын көліктер. Тракторлар мен автомобильдер жалпы құрылысы. Тракторлар мен автомобильдердің негізгі бөліктері. Мотор, трансмиссия, жүріс бөлігі, жұмыстық және қосалқы жабдықтары, басқару бөліктерді.

Автотракторлар моторлары, мотордың техникалық-экономикалық, көрсеткіштері, жанармайдың унемділігі. Трактордын қуаттық және тартқыштық көрсеткіші бойынша тепе-теңдігі кривошип-шатунды механизмнің құрылысы.

Шынжыр табанды трактордың артқы белдігі, жүріс, басқару, тежеуіш, басқару жүйесі.

Тракторлар мен автомобильдер шассиі. Трансмиссияның атқаратын қызметі, жұмыс жағдайы, түрлсрі, ілінуші жалғаушы (муфта): қызметі және топка бөлу, жалғауыштың жұмыс істеу принципі, құрылысы, басқару жетегі. Беріліс қорабы: қызметі, топка бөлу, жүмыс істеу принціпі. Төмендеткіш редукторлар, үлестіру қорабы және журіс жылдамдығын азайтушылар: құрылысы және жұмыс істеу принципі.
Тақырып 4. Жер өндейтін орман шаруашалық машиналардың жұмыс жүйесі

Топырақ өндеуіш машиналар мен қүралдарға қойылатын талаптар. Орман шаруашылығында топырақ өндеудің жүйелері, түрлері және амалдары. Топырақ өндеуіш машиналар мен құралдарды топка бөлу. Соқалар: құрылысы, топтары.

Катоктар мен бороналардың түрлері. Фрезерлі машиналардың түрлері. Классификациясы культиватордық жалпы құрылысы.

Тақырып 5. Қала ағаштары мен орманды аурудан және жәндіктерден химиялық қорғау

Тынайткыштар шашу, өртпен күресу, орман мен парктерді күтіп өідейтің машиналар.

Тынайтқыш шашу машиналары. Тыңайтқыш түрлері, шашу тәсілдері. Агротехниқалық талаптар. Тыңайтқыш шашу машиналарының топтары.

Қатты органикалық және минералдық тыңайтқышты шашу машиналары, олардың қурылысы, технологиялық процесі.

Сұйық тыңайтқышты топыраққа еңгізу машиналары: қызметі, құрылысы, жұмыс істеу принципі, реттеулері. Қоректендіру құрылғылары.

Тыңайтқыш шашу машиналарының жұмысы барысындағы техникалық қауіпсіздік.

Арам шөп жинауда қолданатын шаруашылық агрегаттардың түрлері. Сол агрегаттардың экономикалық көрсеткіштері. Машина-тракторлары агрегаттарының түрлері және оларды топтау. Қажет машиналардың және жанармай мен майлау материалдарды есептеу. Керек машиналардың санын анықтау.

Шаруашылық процестің технологиялық түсінігі. Қала жасыл өсімдіктерінің күту жұмыстарын механикаландыру технологиясын ұйымдастыру. Машина-трактор паркін жинақтауға арналған есептеу-технологиялық картасы. Ағаш тасудың түрлері мен мағынасы. Жолдардың түрлері. Төменгі қоймадағы жұмыс түрлері. Ағаштарды сумен ағызу. ТДТ-54 А трактордың артуға арналған құрылысы. Орман жұмысына арналған машиналар. Тісті ағаш артқыш.

Эксплуатациялық материалдар мен орман жұмыстарына қызмет көрсетуді ұйымдастыру.

Техникалық қызмет көрсету системасын жомпарлау түсіндігі. Техникалық қызмет көрсету және тракторлар мен автомобильдерді жөндеу туралы жалпы ақпарат.

Жанармай мен майлау материалдарды (бензин, дизель отыны, май, консистенті майлар) олардың маркалары мен әр түрлі тракторлар мен машиналарға қолдануы. Машиналар мен механизмдер жұмыс істеу кезінде еңбек қорғау мен техникалық қауіпсіздік сақтауды ұйымдастыру.

Тәжірибелік жұмыс № 1. Тракторлар мен автомобильдердің типажы

Тәжірибелік жұмыс № 2. Тракторлар мен автомобильдердің жалпы құрылысы

Тәжірибелік жұмыс № 3. Кривошип-шатунды механизмнің құрылысы.

Тақырып 4

Тәжірибелік жұмыс № 4. Тіркес муфтасы, беріліс қораптар

Тәжірибелік жұмыс № 5. Тракторлар мен автомобильдердің күштік берілістері жіне жүріс бөліктері.

Тақырып 5

Тәжірибелік жұмыс № 6. Соқалар, фрезалар, бороналар жіне культиваторлар

Тәжірибелік жұмыс № 7. Жер өндейтің орман шаруашылық машиналар.

Тәжірибелік жұмыс № 8. Тынайткыштар шашу, өртпен күресу машиналары.

Тақырып 9

Тәжірибелік жұмыс № 9. Ағаш тасу түрлері

8. 
   Өздігінен жұмыс тапсырмалары
   

8. 
   СӨЖМ кеңестерінің графигі (СӨЖМ-нің 25% СӨЖ құрайды)
   

8. 
   Тәлімгерлердің білімін тексеру кестесі
   

8. 
   Студенттердің білімін бағалау критериелері
   

Әр тапсырма 0-100 баллмен бағаланады.

Жіберу рейтингі ағымдағы сабақтардағы (дәріске қатысу, үй тапсырмасы, СӨЖ тапсырмасы, тәжірибе тапсырмалары және межелік бақылау) барлық орындалған тапсырмалардың орташа арифметикалығымен есептеледі.

Пән бойынша қорытынды бақылауға (ҚБ) оқу жұмыс бағдарламасының барлық талаптарын орындаған (СӨЖ тапсырмаларын орындау және тапсыру) және жіберу рейтингін жинаған (50 балдан кем емес) студенттер жіберіледі.

Әр пән бойынша студенттердің оқу жетістіктерінің дәрежесі қорытынды бағамен (Қ) анықтылады, ол жіберу рейтингі (ЖР) және қорытынды баға (ҚБ) қосындысынан және барлық салмақтық үлестерді (СҮ) есепке алып анықтайды:
Қ=ЖР*0,6+ҚБ*0,4
Салмақтық үлестер жыл сайын университетің Ғылым кеңесімен бекітіледі және ЖР үшін 0,6 артық емес және ҚБ 0,3 кем емес болуы қажет.

Пән бойынша қорытынды баға студенттің жіберу рейтингі және қорытынды бақылау бағалары дұрыс болған кезде ғана есептеледі. Қорытынды бақылауға дәлелсіз себепен келмеу «қанағаттанарлықсыз» деген бағаға тең келеді.

Пән бойынша емтихан және аралық аттестаттау нәтижелері студенттерге сол күні немесе жазбаша емтихан күннің екінші жартысында болса келесі күні жеткізіледі.

Межелік бақылау (рейтинг) және қорытынды емтихандағы студенттің білім бағасын 0-100 дейінгі % саналады.

Рейтинг бағасы ағымдағы баға мен межелік бақылау бағасыларының қосындысына тең болады:
Р1(2) =АҮ(2)*0,7+МБ1(2)*0,3
«Мамандыққа кіріспе. Көлік түрлері» студенттердің оқу жетістіктері, яғни білімі, ептілігі, икемділігі және құзыреттіліктері көп болады әріптік жүйе бойынша анықталады:

Әріптік жүйесі бойынша баға	Баллдың цифрлық баламасы	Пайыздық эквивалент	Дәстүрлі жүйемен баға
A	4,0	95-100	Өте жаксы
A-	3,67	90-94
B+	3,33	85-89	Жақсы
B	3,0	80-84
B-	2,67	75-79
C+	2,33	70-74	Қанағат
C	2,0	65-69
C-	1,67	60-64
D+	1,33	55-59
D	1,0	50-54
F	0	0-49	Қағанаттанарлықсыз

12. 
    Оқытушының талаптары, саясат және құзыреттіліктер
    

Жұмыстарды көрсетілген мерзімде тапсыру керек. Тапсырманың ақырғы тапсыру мерзімі – келесі сабақ немесе СӨЖМ сабағы.

Барлық тапсырмаларады орындамаған және тапсырмаған студенттер емтиханға.

Оқу материалдарын меңгеру дәрежесі тестілермен, сұрақ қою әдісімен немесе жазбаша жұмыстармен тексеріледі. Барлық тексеру әдістері ескертусіз өткізілуі мүмкін.

Оқытушының, тәртіпті сақтамаған студентті аудиториядан шығаруға құқығы бар.

Оқытушының басшылығымен студентердің өздік жұмысын (ОСӨЖ) орындаған кезде келесі төрт негізгі қағидаларды ескеру қажет:

Бірінші – оқытушының пән бойынша бағыттау мақсатында жүргізген сабақтары кезінде берілген мәліметті студенттердің белсенді түрде қабылдауын өамтамасыз ету.

Екінші – оқытушының ақыл-кенесін ескере отырып, студенттер өз бетінші оқу-әдістемелік әдебиет пен оқулықтарды зерделейді және үй тапсырмаларын, бақылау, курстық т.б. жұмыстарды орындайды. Бұл кезеңде студенттердің жұмыс әдісін біліу және қажырлы болуы маңызды.

Үшінші - оқу барсында кездесетін қиындықтарды талдап,оның себептерін анықтауға тырысу,оқытушыға сұрақтар қойып, оған өзінше жауап табу.

Төртінші – оқытушымен әрдайым байланыста болып, ақыл-кенес, нұсқаулар алу

12. 
    Әдебиеттер тізімі
    

1. Алиев Б.А., Жүнісбеков П.Ж. – Тракторалар мен автомобильдер. Алматы, 2005

2. Жүнісбеков П.Ж. – Автомобильдің құрылысы және пайдалану. Астана, 2007

3. Алиев Б.А. – Трактористің аңықтамасы. Алматы, 2005

4. Шамгунов С.М. – Орман шаруашылық жұмыстарын механикаландыру. Зертханалық жұмыстары. Павлодар. Кереку, 2010

Пән бағдарламасының Нысан

(SYLLABUS) титульдық ПМУ ҰС Н 7.18.4/19

парағы
Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі

«Орман шаруашылық жұмыстарын механикаландыру»

Павлодар 2013

Пән бағдарламасын Нысан

(Syllabus) бекіту парағы ПМУ ҰС Н7.18.4/19

БЕКІТЕМІН

ММжК факультетінің

деканы________

Токтаганов Т. Т.

«____» _________ 2013 ж.

Құрастырушы: ________ аға оқытушы Шамгунов С.М.

«Орман шаруашылық жұмыстарын механикаландыру»

5В 080700 «Орман ресурстары және орман шаруашылығы»

Бағдарлама 2013 ж «____» _________ бекітілген жұмыс бағдарламаға негізделіп құрастырылған

2013 ж «____» _________ кафедраның мәжілісінде ұсынылған № ___хаттама

Кафедра меңгерушісі ____________Қ.Қ. Абишев «___»__________2013 ж.

Факультеттің Оқу әдестемелік кеңесінде құпталңан «___»__________2013 ж.

№ _____ хаттама